Türkçe öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerini kullanma düzeylerine ilişkin bir araştırma (Kars ili örneği)

Abstract

Bu araştırma, Türkçe öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerini kullanma düzeylerini incelemek ve Türkçe öğretmenlerinin, öğrencilere okuma-anlama becerisini kazandırmak için sınıf ortamında ve sınıf dışında kullandıkları okuma-anlama becerileri yöntem ve tekniklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma nitel ve nicel veri toplama tekniklerin birlikte kullanıldığı karma araştırma modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, Kars ili ve ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda 2012–2013 yılında görev yapan Türkçe öğretmenleri oluşturmaktadır. Veriler, Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve yapılandırılmış gözlem formu ile toplanmıştır. Nicel veriler üzerinde istatistikî analizler için SPSS 17. 0 paket programından yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel istatistikler ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Türkçe öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerinden aldıkları toplam puanlar cinsiyet, mezuniyet türü, kıdem, mezun oldukları bölüm, okuma eğitimi dersi alma, ders kredisini yeterli bulma, okunan kitap sayısı, hızlı okuma teknikleri eğitimi alma ve okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerileri ile ilgili bir eğitim programına katılma isteği değişkenine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Fakat bu değişkenlere göre ölçeğin bazı alt boyutlarında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Türkçe öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerinin uygulama boyutundan aldıkları puanlar okuma eğitimi dersi kredisinin yeterlilik durumuna göre yetersiz bulanlar lehine ve planlama boyutundan aldıkları puanlar hızlı okuma teknikleri eğitimi alma durumuna göre hızlı okuma teknikleri eğitimi alan öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık göstermektedir. Nitel boyutta ise Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerini geliştirmeye yönelik sınıf içinde ve sınıf dışında etkinlikler yaptıkları fakat yeterli olmadığı tespit edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Okuma Eğitimi, Okuma Stratejileri, Bilişsel Farkındalık

This study was conducted in order to examine the levels of Turkish teachers to use their cognitive awareness skills of reading strategies and determine the methods and techniques of Turkish teachers regarding the skills of reading-understanding that they use inside and outside of classroom in order to enable students to acquire the skills of reading-understanding. This is a mixed study model using qualitative and quantitative data collection techniques together. Population of the study consisted of Turkish teachers rendering service in the academic year of 2012–2013 at secondary schools affiliated with the Ministry of National Education in the province and districts of Kars. The data were collected by using the Cognitive Awareness of Reading Strategies Inventory, semi-structured interview form and structured observation form. SPSS 17. 0 package software was used to conduct statistical analyses on quantitative data. On the other hand, descriptive statistics and content analysis was used to analyze the qualitative data. According to the study results; total scores obtained by Turkish teachers from the cognitive awareness skills of reading strategies did not show a significant difference according to the variables of gender, graduation type, seniority, graduation department, receiving the reading course, finding the course credit sufficient, number of books being read, receiving the course of speed reading techniques and the intention of participating in a training program regarding the cognitive awareness skills of reading strategies. However, according to these variables, a significant difference was determined in some subscales of the inventory. The scores obtained by Turkish teachers from the application subscale of the cognitive awareness skills of reading strategies showed a significant difference in favor of those who found the credit of the reading course insufficient and the scores obtained by them from the planning subscale showed a significant difference in favor of teachers who received the course of speed reading techniques according to the state of receiving the course of the speed reading techniques. In the qualitative dimension, on the other hand, it was determined that the Turkish teachers performed activities inside and outside of class to develop students' cognitive awareness skills of reading strategies, but they were insufficient.Keywords: Reading Education, Reading Strategies, Cognitive Awareness