Yeşildere Havzası`nın (Karaman) fiziki coğrafya özellikleri

Abstract

Yeşildere Havzası, İç Anadolu'nun güney kesiminde, Toros Dağlarının iç yamacında ve Karaman ilinin doğusunda yer alır. Araştırmamızda Coğrafya bilimi araştırma yöntem ve ilkelerine uyularak, havzanın yapısal özelliklerine bağlı olarak gelişen yer şekilleri, iklim, hidrografya, toprak, bitki örtüsü gibi özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için, literatür çalışması yapılmış, haritalar çizilmiş ve tez yazım aşamasına geçilmiştir. Bu araştırma arazi gözlemleri ve büro çalışmaları ile desteklenmiş, harita çalışmalarında Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımlarından MapInfo 11.0 kullanılmıştır.Yeşildere Havzası, yaklaşık 307 km2 alan kaplamakta, deniz seviyesinden ortalama 1000 metreden 2187 metreye kadar kuzeybatıdan güneydoğuya yükseltisi artan bir alana sahiptir. Güneyde Bolkar Dağları, kuzeyde Konya Kapalı Havzasının iklim koşullarından etkilenen havzada çeşitli jeolojik birimler bulunmaktadır. Mesozoik yaşlı kireçtaşları üzerinde gelişen yoğun bir karstlaşma oluşmuştur.İnceleme sahası 1000m - 2187m arasındaki yükselti kuşağına yayılmıştır. Araştırma sahasında İbrala Platosu kuzeyinde ve Elmadağ çevresinde karstik şekillerden lapya, dolin ve uvalalar bulunmaktadır. Havzanın en önemli akarsuyu Yeşildere olup güneydoğudan kuzeybatıya doğru vadisini genişletmiştir. Ana akarsu olan Yeşildere ve onun kolları olan üst çığırındaki Aksuvat Dere, kuzeydeki Kanlıöz Dere ve güneyindeki Karacınkol Deresi diğer önemli kollarını oluşturur. Sürekli akış gösteren Yeşildere'nin ortalama debisi, 1,758 m3/sn'dir. Zaman zaman derin vadiler oluşturan akarsu, Yeşildere Barajı'na dökülerek araştırma sahasından çıkar. Step-orman geçiş kuşağında yer alan sahada, çam ağaçları ve bozulmuş kısa boylu çalıları, ana akarsuyun vadi tabanında ve akarsu yatağı boyunca söğüt ve kavak türlerini ve ormanların tahrip edilmesiyle ortaya çıkmış antropojen stepleri görmekteyiz. Araştırma sahasındaki en geniş alanı zonal (klimatik) topraklar kaplamaktadır. Toprak grupları dışında, araştırma sahasında topraksız alanlar da ciddi bir yer işgal etmektedir. Havza içerisindeki en önemli problem, derin vadilerin tabanlarının genişlediği alanlarda kurulan köy ve kasabaları olumsuz etkileyen kütle hareketleridir.

Yeşildere Basin is on the South of the Central Anatolia, North side of Taurus Mountains and on the east of Karaman city. The aim of this study is to analyze the aspects of the basin such as landforms growing depending on the structural aspects of the basin, climate, hydrography, soil and flora. Thus; literature review was done, maps were drawn and dissertation writing state was went through. This study was supported with land observations and office works; while drawing maps Mapinfo 11.0 was used from GIS softwares.Yeşildere Basin covers approximately 307 km2 area and its altitude from nortwest to southest is between 1000 and 2187 meters. In the basin, affected by the climate conditions of Bolkar Mountains in the South and Konya Closed Basin in the North, there are various geological units. On the limestones from Mesozoik Period, an intensive karstification was formed.Study area spread about on elevation belt between 1000 and 2187 meters. On the study area there are karstic forms such as dolins and uvalas. The most importand river of the basin is Yeşildere and it enlarged its valley from southeast to northwest. Other significant supplies are Aksuvat Dere on the upper riot of Yeşildere, the only source in the North Kanlı Dere, Karacınkol Dere in the South. The avarage flous of Yeşildere, wich is flowing continuously, is 1758 m3/s. The river that formed deep valleys from time to time leaves the study area by pouring into Yeşildere Dam. Plants types composed of pine trees and deformed short brushes are seen. İn the area that is in the transitional zone of step-forest; willow and poplar types and anthropogenic steppes emerged after the deformed forests in the main river's valley floor and throughout the riverbed. Climatic soil covers the largest part in the study area. Except from the soil groups, lands without soil cover a significant part of the study area. The most important problem in the basin is mass motions that affects the villages and towns in the expanded parts of the deep valleys' floor negatively.