İnsan eritrosit glukoz taşıyıcısına lipitlerin etkisi

Abstract

- 55 ÖZET Hiperlipidemi eritrositler üzerindeki etkileri sonucu kanın normal reolojisinde değişikliklere neden olduğundan ateroskleroz için en önemli risk faktörlerinden biri sayılır. Kolesterol ve fosfolipitler plazma ve hücreler arasında degis tokuş edilirler. Bu özellikle eritrositler için önemlidir çünkü eritrositlerin kolesterol ve fosfolipitleri sentezleyecek organelleri yoktur. Bu etkileşim hücre zarının morfolojik, enzimatik ve taşıyıcı özelliklerini etki liyebi lir. Bu araştırmanın birinci kısmında eritrositler kolesterolce zengin ortamda inkübe edildi. Bu eritrositlerin morfolojileri taramalı elektron mikroskobu ile incelendi ve ekinositik formda eritrositler gözlendi. Eritrosit glukoz taşıyıcısının Km ve Vm«« değerlerinin değiştiği saptandı. Araştırmanın ikinci kısmında ise hiperkolesterolemisi, hiperkolesterolemi ve hipertrigliseridemisi, ve aterosklerozu olan kişilerin glukoz taşıyıcı aktivitesi incelendi. Hasta gruplarının glukoz taşıyıcısının kinetik parametreleri kontrol lerinkinden farklı bulundu. Hasta ve kontrollerde eritrositlerin morfolojisi de.. taramalı elektron mikroskopisi ile incelendi. Hiperkolesterolemide ekinosit seklinde eritrositler gözlenirken, hiperkolesterolemi ve hipertrigliseridemide stomatosit seklinde eritrositlere rastlandı. Sonuçlarımız hiperlipideminin eritrosit zarı lipit çift tabakasını etkilediğini ve bunun sonucunda eritrosit morfolojisinde ve glukoz taşıyıcı aktivitesinde değişikliğe neden olduğunu düşündürmektedir.

- 56 - SUMMARY Hyperl ipidemia is one of the major risk factors for atherosclerosis which affects normal rheology of blood through its interaction with erythrocytes. The cholesterol and phospholipids are particularly important for erythrocytes since they do not possess an enzymatic apparatus necessary for cholesterol and phospholipid synthesis. This exchange may affect morphologic, enzymatic and transport properties of membrane. In the first part of this study normal erythrocytes were incubated in a rich cholesterol medium. Morphology of these erytrocytes were examined by scanning electron microscopy and echinocytic erythrocytes were observed. It was also found that Km and Vm»« of the erythrocyte glucose transporter were significantly different from controls. In the second part of the study we measured erythrocyte glucose transporter activity in patients with hypercholesterolemia, hypercholesterolemia- hypertriglyseridemia and atherosclerosis. We found a very significant difference in the kinetic parameters of glucose transporter when we compared control group with three patient groups. The morphology at the erythrocyte membranes were examined by scanning electron microscopy in patients and controls. Echinocyte like erythrocytes were observed ` in hypercholesterolemia, however stomatocytes were found in hypercholesterolemia and hypertriglyceridemia. Our findings suggest that hyperl ipidemia affects erythrocyte cell membrane lipid bi layer and this results in an alteration of the erythrocyte morphology and glucose transporter activity.