Türk halk oyunlarının bireyler üzerindeki fizyolojik ve psikolojik etkileri

Abstract

6. ÖZET Folklor (Halk Bilimi) Bir ülkede yaşayan insanların; inanışlarını gelenek ve göreneklerini, efsanelerini, masallarını, halk oyunlarını, türkülerini, el sanatlarını, tiyatrosunu, halk hekimlisini, konut yapısını ve yasama biçimlerini araştıran, derleyen nesilden nesile geleneksel (Otantik) yapısını bozmadan aktarılmasını sağlayan bilim dalıdır. Bu bilim dalı içerisinde halk oyunlarının önemli bir yeri vardır. Halk oyunları vasıtasıyla geçmiş nesilden, gelecek nesillere kültür öğeleri aktarılarak yaşatılır ve folklor çalışmalarına önemli katkılar sağlanır. Halk oyunları oynayan kimselerin fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini araştıran bu çalışmada amaç halk oyunları oynayan 15-19 yaşlarındaki bayanların fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini belirleyerek ve bu özellikleri aynı yaş ve konumdaki hiç halk oyunu oynamayan ve herhangi bir spor dalı ile uğraşmayan bayanlarla karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesidir. Bu amaçla üç çalışma grubu ve bîr kontrol grubu oluşturuldu. Gruplara fizyolojik özelliklerini belirlemek için Shuttle-Run testi, spirometre ile vital kapasite testi -38-ile el, bacak ve sırt kuvveti testi uygulandı. Bu testler sonucu görüldü ki; hızlı halk oyunu oynayan kimseler arasında (örnek; Karadeniz yöresi halk oyunları), orta hızda oyun oynayan kimselere (örnek; Ağrı yöresi halk oyunları) benzer fizyolojik özellikler bulunmaktadır. Hızlı ve orta hızlı oyun oynayan kimselerin max Özleri ve vital kapasitelerinin ağır bir ritm ve yavaş hızda oynanan halk oyunlarını,oynayan kimselere nazaran daha gelişmiş olduğu bulundu. Yine hızlı ve orta hızlı oyun oynayanların bacak ve sırt kuvvetinin hızı az olan oyunları oynayan kimselere ve kontrol grubuna nazaran daha fazla geliştiği bulunmuştur. El kuvveti testleri sonucunda bu özelliğin tüm araştırma grubunda birbirine yakın olduğu tespit edildi. Bu özelliğin geliştirilmesinin Halk oyunları ile direk bir ilişkisinin olmadığı anlaşıldı. Halk oyunları oynayanların şahsiyet boyutlarını belirlemek ömoctyla araştırma grubuna Eysenck Şahsiyet Envanteri uygulandı. Bu envanterde grupların psikotizm (P), dışadönüklük (E), Nörotizm (N) ve yalan (L) ölçeklerine göre değerlendirmeleri yapıldı. -39-6. ÖZET Folklor (Halk Bilimi) Bir ülkede yaşayan insanların; inanışlarını gelenek ve göreneklerini, efsanelerini, masallarını, halk oyunlarını, türkülerini, el sanatlarını, tiyatrosunu, halk hekimlisini, konut yapısını ve yasama biçimlerini araştıran, derleyen nesilden nesile geleneksel (Otantik) yapısını bozmadan aktarılmasını sağlayan bilim dalıdır. Bu bilim dalı içerisinde halk oyunlarının önemli bir yeri vardır. Halk oyunları vasıtasıyla geçmiş nesilden, gelecek nesillere kültür öğeleri aktarılarak yaşatılır ve folklor çalışmalarına önemli katkılar sağlanır. Halk oyunları oynayan kimselerin fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini araştıran bu çalışmada amaç halk oyunları oynayan 15-19 yaşlarındaki bayanların fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini belirleyerek ve bu özellikleri aynı yaş ve konumdaki hiç halk oyunu oynamayan ve herhangi bir spor dalı ile uğraşmayan bayanlarla karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesidir. Bu amaçla üç çalışma grubu ve bîr kontrol grubu oluşturuldu. Gruplara fizyolojik özelliklerini belirlemek için Shuttle-Run testi, spirometre ile vital kapasite testi -38-

ile el, bacak ve sırt kuvveti testi uygulandı. Bu testler sonucu görüldü ki; hızlı halk oyunu oynayan kimseler arasında (örnek; Karadeniz yöresi halk oyunları), orta hızda oyun oynayan kimselere (örnek; Ağrı yöresi halk oyunları) benzer fizyolojik özellikler bulunmaktadır. Hızlı ve orta hızlı oyun oynayan kimselerin max Özleri ve vital kapasitelerinin ağır bir ritm ve yavaş hızda oynanan halk oyunlarını,oynayan kimselere nazaran daha gelişmiş olduğu bulundu. Yine hızlı ve orta hızlı oyun oynayanların bacak ve sırt kuvvetinin hızı az olan oyunları oynayan kimselere ve kontrol grubuna nazaran daha fazla geliştiği bulunmuştur. El kuvveti testleri sonucunda bu özelliğin tüm araştırma grubunda birbirine yakın olduğu tespit edildi. Bu özelliğin geliştirilmesinin Halk oyunları ile direk bir ilişkisinin olmadığı anlaşıldı. Halk oyunları oynayanların şahsiyet boyutlarını belirlemek ömoctyla araştırma grubuna Eysenck Şahsiyet Envanteri uygulandı. Bu envanterde grupların psikotizm (P), dışadönüklük (E), Nörotizm (N) ve yalan (L) ölçeklerine göre değerlendirmeleri yapıldı. -39-6. ÖZET Folklor (Halk Bilimi) Bir ülkede yaşayan insanların; inanışlarını gelenek ve göreneklerini, efsanelerini, masallarını, halk oyunlarını, türkülerini, el sanatlarını, tiyatrosunu, halk hekimlisini, konut yapısını ve yasama biçimlerini araştıran, derleyen nesilden nesile geleneksel (Otantik) yapısını bozmadan aktarılmasını sağlayan bilim dalıdır. Bu bilim dalı içerisinde halk oyunlarının önemli bir yeri vardır. Halk oyunları vasıtasıyla geçmiş nesilden, gelecek nesillere kültür öğeleri aktarılarak yaşatılır ve folklor çalışmalarına önemli katkılar sağlanır. Halk oyunları oynayan kimselerin fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini araştıran bu çalışmada amaç halk oyunları oynayan 15-19 yaşlarındaki bayanların fizyolojik özelliklerini ve psikolojik şahsiyet parametrelerini belirleyerek ve bu özellikleri aynı yaş ve konumdaki hiç halk oyunu oynamayan ve herhangi bir spor dalı ile uğraşmayan bayanlarla karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesidir. Bu amaçla üç çalışma grubu ve bîr kontrol grubu oluşturuldu. Gruplara fizyolojik özelliklerini belirlemek için Shuttle-Run testi, spirometre ile vital kapasite testi -38-ile el, bacak ve sırt kuvveti testi uygulandı. Bu testler sonucu görüldü ki; hızlı halk oyunu oynayan kimseler arasında (örnek; Karadeniz yöresi halk oyunları), orta hızda oyun oynayan kimselere (örnek; Ağrı yöresi halk oyunları) benzer fizyolojik özellikler bulunmaktadır. Hızlı ve orta hızlı oyun oynayan kimselerin max Özleri ve vital kapasitelerinin ağır bir ritm ve yavaş hızda oynanan halk oyunlarını,oynayan kimselere nazaran daha gelişmiş olduğu bulundu. Yine hızlı ve orta hızlı oyun oynayanların bacak ve sırt kuvvetinin hızı az olan oyunları oynayan kimselere ve kontrol grubuna nazaran daha fazla geliştiği bulunmuştur. El kuvveti testleri sonucunda bu özelliğin tüm araştırma grubunda birbirine yakın olduğu tespit edildi. Bu özelliğin geliştirilmesinin Halk oyunları ile direk bir ilişkisinin olmadığı anlaşıldı. Halk oyunları oynayanların şahsiyet boyutlarını belirlemek ömoctyla araştırma grubuna Eysenck Şahsiyet Envanteri uygulandı. Bu envanterde grupların psikotizm (P), dışadönüklük (E), Nörotizm (N) ve yalan (L) ölçeklerine göre değerlendirmeleri yapıldı. -39-