Diyarbakır Sümerbank Halı ve İplik Fabrikası işçilerinde iş ortamının neden olduğu işitme kayıpları ve işçilerin akciğer fonksiyonlarının incelenmesi

Abstract

80 IX. ÖZET : Teknolojideki ilerlemeler endüstriyel kaynaklı sağlık sorunlarını beraberinde getirirler. Meslek hastalıkları sinsi seyirleri nedeniyle erken tanıları güç olan hastalıklardır. Bu nedenle işçi sağlığına yönelik çalışmalara önem verilmelidir. Tekstil sanayii ülkemizde çalışan işçi sayısı ve ekonomiye katkısı bakımından önemli iş kollarından biridir. Bölgemizde yıllardan beri hizmet veren Diyarbakır Sümerbank Halı ve îplik fabrikaları da, işçi sayısı ve ekonomiye katkısı bakımından önemli işletmelerdir. Bu fabrika larda çalışan işçilerin sağlık sorunlarını ortaya koymak amacıyla kesitsel bir araştırma olan bu çalışma planlanmıştır, işyerinde gravimetrik metotla (Vertical Elutriater Cotton Dust Sampler kullanılarak) solunabilir toz mik tarı ölçülmüştür. Buna göre işyeri toz miktarı 0.20 mg/m3 ile 2.25 mg/m3 arasında olduğu saptanmıştır. Her iki fabrikada da toz miktarı en yüksek olan bölümlerin açma, ayırma ve harman-hallaç bölümleridir. Gürültü düzeyleri zaman ağırlıklı olarak Cel-231 marka (tip 2A) sonometre ile ölçülmüştür. Fabrikalarda gürültü düzeyi 85 dB(A) ve üzerinde olan bölümler gürültülü olarak kabul edilmiştir. Halı fabrikası dokuma dairesin de gürültü düzeyi 95-100 dB(A) arasında iken iplik fabrikası vater bölümünde 95 dB(A) dır. İşçilerin solunum fonksiyonları kuru tip spiromet- re (Spiroanalyzer ST-90) ile ölçülmüştür. FEVı.o ölçümü prediktif değerin %80'ninin altında olan işçi oram halı fabrikasında %30.00, iplik fabrikasında %33.59 olarak saptanmıştır. FVC ölçümleri için bu değerler sırasıyla %40.00 ve %45.96 dır. İşitme fonksiyonlarının muayenesinde saf ton odiyometre (Mercury M- 158 odiyometre cihazı kullanılarak) testi uygulanmıştır. Halı fabrikasında gürültülü ortamda çalışan işçilerin %59.57 'sinde iplik fabrikasında yine gürültülü ortamda çalışan işçilerin %63.71 'inde endüstriyel işitme kaybı saptanmıştır. Ayrıca gerek solunum fonksiyonları ve gerekse işitme fonksiyonları ölçüm sonuçlan, işçilerin çalıştıkları bölümlere ve çalışma yıllarına göre incelenmiştir. Sonuçta işçinin çalıştığı bölümün solunum fonksiyonlarına ve işitme fonksiyonlarına etkisi olduğu saptanmıştır.