Tip 1 diabetli sıçanlarda N-3 yağ asitlerinin aterogenezis süpresyonuna etkisi: Morfolojik inceleme

Abstract

ÖZET Tip 1 diabetli sıçanlarda N- 3 yağ asitlerinin arterial duvar üzerindeki etkilerini araştırarak, aterogenez supresyonuna etkisini morfolojik olarak incelemek amacıyla 32 erkek Wistar albino sıçan çalışmaya alındı. Rastgele seçilen 20 sıçan subkutan olarak 60mg/kg uygulanan streptozotozin ile diabetik hale getirildi. Yirmi sıçandan 10 tanesine Max EPA [ Eikosapentanoik asit (EPA) + Dekosaheksanoik asit (DHA)] günde 10 mg EPA ve 7mg DHA olarak uygulandı. Oniki sıçan kontrol grubuna alındı. Kontrol grubundaki rastgele seçilen 6 sıçanada MaxEPA aynı dozlarda verildi. Dört aylık çalışma süresi bitiminde hayatlarına son verilen sıçanların aortalan elektronmikroskopisinde incelendi. Diabetli sıçanların TEM bulgularında endotel luminal yüzeyinde sitoplazmada çeşitli girinti çıkıntılar, yer yer endoplazmik retikulumda şişme, mitokondriierde azalma dikkat çekmiştir. Endotel nukleusları piknotik görünümde bulunmaktadır. Sitoplazmada lumene yakın çeşitli boyutlarda vakuolierin varlığı da saptanmıştır.SEM bulgularında özellikle yüzeyde fibrin ve hücre artıklarından oluşan bir yapı gözlenmiştir. N-3 yağ asitleri ilavesi yapılmış diabetik grubun TEM bulguları ; endotel yüzeyi diabetli gruba kıyasla daha düzgündür. Endotel hücreleri içinde daha az vakuollü dejernerasyona rastlanmıştır. Bu grubun SEM taramasında saptanan dejeneratif bir odağın aterom plağının lokalize olduğu bir bölgenin N-3 yağ asitleri tedavisinden sonra bıraktığı bir krater olarak yorumlanabilir. N-3 yağ asitleri kullanan kontrol grubunun TEM ve SEM incelemelerinde kontrol grubuna benzer bir görünüm saptanmıştır. Bu bulguların ışığında diabette n-3 yağ asitlerinin kullanımının ateroskterozu önlemede etkili olduğu ve normal damar yapısına zararlı etkisi olmadığı ileri sürülebilir.

49 SUMMARY Thirty two male Wistar albino rats were included into the study with the purpose of investigating the effects of n-3 fatty acids on the development of atherosclerotic lesions in diabetic rats.Twenty rats were randomly selected and injected 60mg/kg/sc streptozotocin to make them diabetic. Of 20 rats with diabetes,10 were given MaxEPA [ Eikosapentonoik acid (EPA) + Dekosaheksanoik acid (DHA)], 10 mg EPA and 7mg DHA per day)].12 rats were taken into the control group. 6 rats chosen randomly were also on MaxEPA therapy. After 4 months their aorta examined with electronmicroscopy. In TEM findings of the aorta of the diabetic rats the lumunal surface of endothelial cells was irregular., dilation of ER was noted, as well as decreased mitocondria number. The nuclei were pycnocytic. On the apical side of endothelial cytoplasm different sized vacuoles were found. At SEM level fibrin and cell wask substances were seen on the luminal surface. When N-3 fatty acids were administrated to diabetic rats TEM findings showed a much more regular surface when compared with the sole diabetic group. The vacuolar degeneration in endothelial cell was lesser. At SEM level a localized zone of degeneration was seen, evaluated as a crater developed after a treatment of N-3 fatty acid at the site of an aterom plaque. In the control group given N-3 fatty acids TEM and SEM findings were similiar with that of the control group which was not on N-3 fatty acids. In the light of these findings, we can suggest that the use of n-3 fatty acids in order to prevent atherosclerosis in diabetes mellitus is effective and there is no side effects on the normal vessel structure.