Türk turizm ekonomisine katkıları doğrultusunda rafting sporu ve geleceğinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Turizm, ekonomik ve sosyal yönleri yarımda, daha birçok yönleriyle sade ce gelişmiş değil, az gelişmiş ülkelerin de ekonomik ve sosyal kalkınmalarında önemli bir sektördür. Turizm, bir döviz kaynağı olarak gelir artına, yeni üretim kollarına imkân verici ve istihdam yaratıcılığı ile siyasi, sosyal, kültürel, ulusal ve uluslararası ilişkilerde kolaylıklar sağlamaktadır. Turizm, çok yönlü fonksiyonlarım açıkça ortaya koymuş ve modern ekonominin bir unsuru olmuştur. Modern turizm, sanayileşmenin bir sonucu, çok yönlü bir olay olarak, çeşitli faaliyetleri kapsa yan bir hizmet endüstrisi niteliği kazanmıştır. Bu endüstrinin günümüze yay gınlaşması ile geniş halk kitlelerinin turizme katılması imkanı sağlanmıştır. Turizm, yüzyılımızın bir gerçeğidir, gelişmektedir, önemlidir ve karma şıktır. Bu nedenle planlamanın gerektirdiği araçları kullanarak araştırılmalı, yönlendirilmeli, yönetilmeli, denetlenmek' ve desteklenmelidir. Turizm planla ması, turizm sisteminin daha iyi anlaşılabilmesini sağlamak ve turizm faaliyet leri ile etkilerini daha iyi sonuç verir hale getirmek için yapılmalıdır. Turizm planlaması yapılırken, en son bilgi ve teknolojileri alarak değerlendirmek sure tiyle, mevcut doğal ve kültürel kaynaklar geliştirilmelidir. Turizm planlaması, turizm kesiminde ulaşılmak istenilen hedefleri ve bu hedeflere varabilmek için kullanılacak araçları, işleri, zamanlamayı ve sorumlulukları gösteren düzenle medir. 8990 Türkiye'de 1963 yılında, planlı döneme geçişle birlikte turizm sektörü, Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamına alınmış, sektörel faaliyetlerin düzenlenmesi ve geliştirilmesi amaayla çalışmalar yapılmıştır. Ülkemizde otuz yılı aşan plan lı kalkınma döneminde, Beş Yıllık Kalkınma Planı yıllık program ve planların da yer alan yatırım ve tedbirlerin yetersiz olduğu görülmektedir. Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı döneminde ilk defa, planlanan hedeflere ulaşılmıştır. Bu gelişmenin gerçekleştirilmesinde, turizm yatırımlarına devletçe sağlanan teş viklerin rolü büyük olmuştur. Günümüz insanının, sağlıklı yaşamı benimsemesi ve doğaya duyarlılık göstermesi, aktif tatil anlayışını tercih etmesi, doğa turizmine olan ilginin art masına neden olmaktadır. Bu nedenle ülkeler, doğal kaynaklarım en iyi şekilde değerlendirme çabası içine girmişlerdir. Turizmin çeşitlendirilmesi ve ülke sathına yaygınlaştırılması politikası çerçevesinde akarsu turizmi, ülkemiz turizmi için önemli bir kaynaktır. Akarsu turizmi denildiğinde ilk akla gelen rafting; Doğaya hiç zarar vermeden, yapılaş maya ve kirlenmeye yol açmadan yapılan, doğa dostu bir spor dalıdır. Ülkemiz rafting sporu için oldukça elverişli nehirlere sahiptir. Karadeniz Bölgesi'nde; Çoruh Nehri, Altıparmak (Barhal) Çayı, Fırtına Deresi ve Büyük Melen Çayı, Akdeniz Bölgesi'nde ise Köprüçay, Manavgat Çayı, Anamur (Dragon) Çayı, Göksu Nehri ve Dalaman Çayı ilk etapta rafting sporu için belirlenen uygun ne hirlerdir. Ülkemiz, akarsu turizmi ve rafting ile yeni tanışmasına rağmen, hızlı bir gelişim göstermektedir. Akarsu turizmi ve sporları için ülkemize gelen yabana sayısının her geçen gün artması, Türk turizmi açısından oldukça önemli bir ge lişmedir. Mevcut potansiyel kaynakların tam anlamıyla değerlendirilmesi, ge rekli altyapı ve üstyapı desteğinin sağlanması, yurtiçi ve yurtdışı tanıtımların en iyi şekilde yapılması, akarsu turizminin, dolayısıyla Rafting'in Türk ekono misine katkısını, her geçen gün hızlı bir şekilde artırdığı görülecektir.

SUMMARY Besides its economical and social facets, Tourism is an important sectors with its multiple benefits for the economical and social growth of developed as well as developing countries. Tourism enhances political, social, cultural, national and international relations as a source of foreign currency by means of new areas of manufacturing and new employment opportunities. Tourism has established its position as a component of modern economy with its multiple functions (as a result it of industrialization). Modern tourism, has assumed the qualities of a service industry encompassing many activities with the spreading of this industry big masses of population have get the chance to participate touristic activities. Tourism is a reality of our centruy, it is developing, important and complicated. For this reasons it should be investigated and directed by using available planning instruments. Tourism planning should be made in order to have a better understanding of tourism system and improve the tourism activities and its results. In tourism planning existing natural and cultural resources should be promoted by means of latest available information and technologies. Tourism planning is an arrangement matching targets to be reached in tourism sector, and tools timing schedule responsibilites available in attaining these targets. 9192 Since the transition to planned development model in Turkey in 1963, tourism sector is included in the development plans drafted for every 5 year period various studies are conducted within this development plans to improve and streamline sectoral activities. Considering previous 30 years under plans of development, it is evident that measures and investments foreseen in this 5th year development plans are inadequate. Only two of the 5th year development plans have succeeded to reach planned goals. To achieve this progress, the most important part belongs to incentives granted by the state for the tourism investments. As a results of healthy living programs and sensitivity to natural preservation interest in the active tourism concept has soared in the last years. Therefore most of the countries intensified their efforts to make best use of their natural resources. Within the framework of policies adapted to spread tourism on the whole country and providing alternative tourism activities, river tourism is an important potential for the Turkish tourism. Among river tourism activities most widespread is the rafting which causes no natural damage, no pollution and no extensine housing and therefore a nature friendly sport. Our country has many rivers suitable for rafting sport, among them Altıparmak (Barhal) stream, Fırtına (storm) creek, and Büyük Melen River in the Black Sea region; Köprüçay, Manavgat stream, Anamur (Dragon) stream, Göksu River and Dalaman stream in Mediterranean region are foremost streams determined to be suitable for rafting sport. Although our country are newly acquianted with river tourism and rafting, it is rapidly improving.93 Increase in the number of tourists arriving in our country for river tourism and sports, is a positive development for Turkish tourism. Turkish economy will enjoy and increasing income supplied by river tourism and rafting, if potential sources are fully exploited, necessary support is provided for infrastructure domestic and international promotion campaigns are staged.