Çeşitli koma örneklerinde prolaktin düzeyi ve octreotidin etkisi

Abstract

ÖZET Diabetik-metabolik,serebrovasküler ve kafa trauması nedeniyle gelişen koma koşullarında serebral dopaminerjik sistemde değişimler ortaya çıkmaktadır.Bu değişimler ise hipotalamo hipofizer düzeyde etkiyle ön hipofizin hormon salınımı üzerinde çeşitli farklılıklara yol açmaktadır.Çalışma çeşitli koma örneklerinde PRL değişimlerini irdelemek amacıyla£ndokrinoloji,Nöroşirürji ve Nöroloji kliniklerinde yatırılarak tedavi edilen hastalarda yapıldı.. On'u kontrol, 10'u diabetik,10'u Traumatik ve 10 tanesi de nörolojik komalı toplam 40 erkek şahıs çalışma kapsamına alındı.Araştırma kapsamına alman hastalara bazal kan örnekleri alındıktan sonra 100 mikrogram uzun etkili somatostatin analogu olan octreotid asetat (Sandostatin) subkutan uygulandı.Uygulamadan sonraki 30,60 ve 120. dakikalarda PRL ölçümleri için kan örnekleri alındı.Prolaktin düzeyleri enzimimmunassay yöntemiyle belirlendi.Bazal prolaktin değerleri kontrol,diabetik ve nörolojik komalı hastalarda anlamlı fark göstremezken kafa traumalı hasta kesiminde anlamlı olarak (P<0,01) yüksek bulundu. Octreotid uygulamasından sonra yine kontrol,diabetik ve nörolojik komalı gurupta PRL değerlerinde anlamlı değişmeler olmamakla birlikte traumatik komalı hastalarda 60 ve 120. dakikadaki prolaktin düzeyleri istatistiksel anlamlılık ölçüsünde baskılandığı görüldü. Sonuç olarak: l)Normal koşullarda somatostatin analogu olan octreotid asetat prolaktin salınımı ile kan şekeri üzerine etkili değildir. 2)Diabetik komalı hastalarda serum prolaktin düzeyleri çoğunlukla yükselmemektedir.Diabetik metabolik değişimler de, dopaminerjik sistem üzerinden PRL salımmını etkilemekte, bazal salınımdan çok uyarılmış PRL tepkimesini baskıladığını düşündürmektedir.Ancak bu konularda daha ileri çalışmalara gereksinim vardır. 3)Traumatik komalı hastalarda prolaktin salınanında artış olması ve octreotid uygulamasıyla prolaktin düzeylerinin baskılanması bu kişilerdeki prolaktin artışından dopaminden başka diğer hormonların (GH,TRH,VİP,GRF) da sorumlu olabileceğini düşündürmektedir.4)Serebrovasküler bozukluklarda nöron hasarına bağlı olarak dopamin gibi nörotransmitterlerin salgılanmasının koma ağırlığıyla ilişkili olduğu,aynca denervasyon duyarlılığının olabileceği de söylenebilir.