Kombine spinal epidural anestezide bupivacain ve ketamin kullanımı

Abstract

vn. ÖZET Çalışmamızda ; alt eksremite ve alt batın ameliyatlarında, KSEA tekniğini lOmg %0.5 bupivakain ile birlikte 5, 10, 15mg'lık %5 ketamin kombinasyonlarının anestezi kalitesi, hemodinamik etkileri, postoperatif ilk ağrı süreleri ve komplikasyonları araştırıldı. ASA I-II grubunda yaşları 6-18 arasında olan 84 hastaya KSEA tekniği uygulandı. Hastalar dört gruba ayrılarak birinci gruba spinal aralıktan %0.5 hiperbarik bupivakain ( lOmg )+ 0.3ml izotonik sodyum klorür, ikinci gruba 2ml %0.5 hiperbarik bupivakain ( 10mg ) + 0.1ml %5 ketamin ( 5mg ) + 0.2ml izotonik sodyum klorür, üçüncü gruba 2ml hiperbarik bupivakain ( lOmg ) + 0.2ml %5 ketamin ( lOmg ) + 0.1 mi izotonik sodyum klorür, dördüncü gruba 2ml %0.5 hiperbarik bupivakain + 0.3ml %5 ketamin ( 15mg ) intratekal verildi. Hastalarda anestezi yeterliliği, sensoryal ve motor bloğun başlama süreleri, sensoryal ve motor bloğun maksimum seviyeleri ve süreleri, kan basmçı ve nabız sayısı değişiklikleri, sedasyon düzeyleri, postoperatif ağn başlama süreleri ve komplikasyonlan kaydedildi. KSEA uygulanan hastaların tümünde yeterli sensoryal ve motor blok sağlandı. Sensoryal bloğun Tıo seviyesine ulaşma zamanı Grup F del0.09 ± 1.04 dakika, Grup II' de 8.57 ± 1.32 dakika, Grup III' de 7.47 ± 1.63 dakika, Grup IV' de 6.57 ± 1.59 dakika idi. Grup İÜ ve Grup IV arasında anlamlı fark yok iken ( p>0.05 ), diğer grup karşılaştırılmalarında anlamlı fark bulundu ( p<0.05 ). Maksimum sensoryal blok seviyeleri Grup F de T 8.23 ± 1.13, Grup II' de T 6.90 ± 1.48, Grup ÜT de T 6.28 ±1.41, Grup IV' de T 5.28 ± 0.78 idi. Grup F le diğer gruplar arasında istatistiksel anlamlı fark bulundu ( p<0.05 ). Maksimum sensoryal blok seviyelerine ulaşma süreleri Grup I'de 13.66 ± 1.23 dakika, Grup II'de 13.33 ± 1.35 dakika, Grup IIde 12.38 ± 2.20 dakika, Grup IV' de 4811.95 ± 2.06 dakika bulundu. Grup I ve Grup II arasında anlamlı bir fark yok iken ( p>0.05 ), Grup I'e göre Grup III ve IV' ün süreleri daha kısa bulundu ( p<0.05 ). Sensoryal blok süresi Grup F de 108.33 ± 9.53 dakika, Grup IF de 116.19 ±13.02 dakika, Grup HF del26.90 ± 18.19 dakika, Grup İV' de 131.25 ± 19.32 dakika bulundu. Grup bir ve iki arasında anlamlı fark bulunmazken, Grup III ve Grup IV, Grup F ye göre oldukça anlamlı derecede uzun bulundu ( p<0.001 ). Bromage skalasına göre %33 motor blok başlama süresi Grup I'de 7.71 ± 0.04 mg, Grup II' de 5.80 ± 0.51 dakika, Grup II' de 4.14 ± 0.30 dakika, Grup IV' de 4.04 ± 0.38 dakika bulundu. Grup I'e göre Grup II,III ve IV' ün süreleri istatistiksel olarak anlamlı kısa bulundu ( p<0.05 ). Grup III ve IV arasında anlamlı bir fak bulunmazken, Grup II'ye göre Grup III ve IV' ün motor blok başlama süreleri anlamlı kısa idi ( p<0.05 ). Maksimum motor blok skorları Grup I'de 1.95 ± 0.66, Grup II'de 2.01 ± 0.49, Grup III' de 2.80 ± 0.40, grup IV' de 2.90 ± 0.30 bulundu. Grup F e göre grup II,III ve IV' ün değerleri ileri derecede anlamlı yüksek bulundu ( p<0.001 ). Motor blok süreleri ( ortadan kalkma ) Grup F de 123.28 ± 10.95 dakika, Grup IF de 125.52 ± 11.56 dakika, Grup III' de 134.55 ± 12.02 dakika, Grup IV de 150.42 ± 13. 28 dakika bulundu. Grup F e göre Grup II,IIIve IV' ün motor blok süreleri anlamlı uzun bulundu ( p<0.05 ) ve intratekal verilen ketamin düzeyleri arttıkça motor blok sürelerinin uzadığı görüldü. Hemodinamik değişiklikler Grup F de preoperatif değerlere göre düşük bulundu. Grup II, III ve IV' de hemodinami daha stabildi ve peroperatif hemodinamik parametreler preoperatif değerlere göre ketamin miktarı yüksek olan gruplarda daha az olmak üzere istatiksel anlamlı farklılık görüldü. Postoperatif hemodinamik parametrelerde istatistiksel anlamlı fark bulunmadı. 49Sedasyon skalası değerleri Grup I' de 1, Grup II' de 1.23 ± 0.43, Grup III' de 1.9 ± 0.62, Grup IV' de 2.09 ± 0.62 bulundu. Grup I' e göre grup II, III ve IV' ün sedasyon değerleri anlamlı yüksek bulundu ( p<0.05 ). Postoperatif ilk ağrı duyma zamanı Grup I' de 215.00 ± 38.40 dakika, Grup II' de 247.38 ± 42.32 dakika, Grup III' de 280.38 ± 85.24 dakika, Grup IV' de 335.13 ± 104.89 dakika bulundu. Grup I'e göre Grup II, III ve IV' de postoperatif ağrısız dönem anlamlı oranda uzun bulundu ( p<0.01 ) ( p<0.001 ). Çalışma grubundaki hiçbir olguda ketamine ait herhangi ciddi bir yan etki saptanmadı. Sonuç olarak KSEA' de intratekal olarak bupivakainle birlikte kullanılan ketaminin anestezi kalitesi oluşturma, hemodinamik parametrelerde statolite sağlama, komplikasyonları azaltma ve postoperatif ağrı duyma zamanım uzatma gibi yararlı etkileri olduğu saptandı. Epidural ve spinal anesteziye göre çok yeni bir yöntem olan KSEA uygulamasını, diğer araştırmacıların sonuçlan ile uyumlu olarak, az doz lokal anestezik ile hızlı başlangıçlı, yeterli kas gevşemesi sağlayan, bloğun genişliği ve süresi ayarlanabilen, postoperatif dönemde analjezi sağlamaya olanak veren, yan etkileri oldukça az olan, yeterli anestezi ve analjezi sağlanabilen bir teknik olarak gözlemledik. 50