Türkiye`de kentsel sit alanlarında yeni yapı tasarımlarına yönelik bir yöntem önerisi: Göynük, Sivrihisar, Sille

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de kentsel sit alanlarında inşa edilecek yeni yapıların özgün değerle tasarlanması için bir yöntem geliştirmektir. Bu bağlamda öncelikli olarak tarihi çevrelerin korunması ve sürdürülebilirliğinin yeni olan ile ilişkisi ve tarihi çevrelerin özgün değeri üzerine üretilen tartışmalar araştırılmış; tarihi çevrede yeni yapı tasarımlarının şartları ve özgünlük ile ilişkisi belirlenmiştir. Ardından tarihsel süreçte, tarihi çevrede yeni yapı ve yeni özgün yapıların farklı dönem ve kentlerde nasıl şekillendiği; bu konuda belirtilen yazılı ve sözlü görüşler ve geçirdiği değişiklikler irdelenmiş, günümüzdeki tartışma boyutuna nasıl ulaştığı açıklanmıştır. Bunun devamında, Dünya üzerinde farklı tarihi çevrelerde tasarlanan çeşitli yapılar incelenmiş; bu yapıların tasarım yaklaşımlarına dair sınıflandırma yapılmış, tarihî bağlamlarda yeni özgün yapı tasarımlarını destekleyen ve desteklemeyen tasarım yaklaşımları belirlenmiştir. Elde edilen veriler ışığında, Türkiye'de yapılacak alan çalışmalarında yeni yapıların analiz edilmesi için bir yöntem önerisi geliştirmek amaçlanmıştır. İncelemelerin ardından; öncelikli olarak Türkiye'de kentsel sit alanlarında yeni yapı tasarımlarını etkileyen koşullar değerlendirilmiştir. Tezin hipotezi ile ilişkili olarak koruma amaçlı imar planlarının yeni yapı tasarımlarında özgünlüğü engelleyici olabileceği saptanmıştır. Bu bağlamda farklı bölgelerdeki koruma amaçlı imar planları değerlendirilmiş, bu bölgeler içerisinden farklı kısıtlılık oranına sahip olan üç alt bölge tespit edilmiş ve alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, Türkiye'de kentsel sit alanlarında inşa edilecek yeni yapıların özgün biçimde tasarlanmasına yönelik öneriler geliştirilmiş ve koruma amaçlı imar planı hazırlama sürecinde destek sunabilecek ve koruma amaçlı imar planı eki olarak tasarımcılara verilebilecek bir kılavuz önerisi sunulmuştur.

The main objective of this study is to develop a method to design new buildings with authentic value, which will be built in protected urban areas in Turkey. In this regard, first of all, the relationship of conservation and sustainability of historic environments with the new; discussions on the authentic value of historical environments were investigated; and criteria of designing new buildings in historic context and the relation of those with the concept of authenticity were determined. Subsequently, different means of new buildings and new authentic buildings in the historic venues had been shaped through different periods and cities; and the related written and verbal arguments and the transformations they had been subjected to were examined; and the current state of discussions was explained. Next, several new buildings designed in different historical venues around the world were examined; a classification of their design approaches was conducted, and a set of design approaches supporting and not supporting new authentic building design in historical contexts was identified. In the light of the collected data, a proposal of a new methodology to be used in fieldworks in Turkey to analyse the new buildings was developed. Following these steps, conditions affecting new building design in the historic venues of Turkey were evaluated. In connection with the hypothesis, it has been determined that conservation plans for protected areas might become a preventive force against the authenticity for new building projects. Regarding this, different conservation plans for protected areas in a variety of regions were examined; three sub-regions with different restriction rates were identified; and field studies were carried out. In accordance with the collected results, alternative schemes to support design of new buildings with authentic value within protected historic context have been developed; and a guideline proposal to support preparation phases of the conservation plans for protected areas and to be shared as an addendum for designers alongside the plans have been presented.