Atropin ve efedrin ön tedavisinin sezaryen operasyonlarında spinal anesteziye bağlı hipotansiyonun önlenmesindeki etkinliği ve fötal kan gazına etkileri

Abstract

ÖZET Çalışmamızda elektif sezeryan operasyonu planlanan hastalarda spinal anestezinin en sık görülen komplikasyonu olan hipotansiyonu önlemek amacıyla intramusküler efedrin ve atropin ön tedavisi uygulamasının annedeki hemodinamik yanıta, hipotansiyon insidansına ve yenidoğanın APGAR skoru ile umblikal arter ve ven kan gazları üzerine etkilerini karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmamıza elektif sezeryan operasyonu planlanmış ASA I-II grubunda, gebeliği 36 haftayı aşan, boyları 150 cm ve üzerinde, vücut ağırlığı 100 kg ve altında olan ve spinal anestezi için kontrendikasyonu olmayan 60 gebe dahil edildi. Olgular rastgele üç gruba ayrıldı. Gebelere yapılacak işlem hakkında bilgi verilerek, spinal anesteziden 20-30 dakika öncesinde 1000 mi Gelofusine solüsyonu önyüklemesi yapıldı. Operasyon alanına alındıktan sonra spinal anestezi uygulamasından önce I. Gruba 45 mg i. m efedrin. II gruba 5 jj-g/kg i. m atropin, III gruba da 1 mi şalin i. m ön tedavisi yapılarak intratekal 7,5 mg bupivacain +25 ug fentanyl uygulandı. Operasyon başlangıcında 8 mg/kg'dan izotonik verilmeye başlandı. Çalışmamızda olguların yaş, boy, kilo ve parite açısından gruplar arasında farklılıklar yoktu. Olguların tümünde sistolik ve diastolik arter basınç değerleri 2. dakikada ani bir düşüklük göstererek, 6. dakikadan sonra tekrar indüksiyon dönemindeki değerlere göre düşük olsada düzelme göstermiştir. Özellikle I. grupta bu azalma daha bariz olarak gözlendi. Kalp atım hızlarında ise I. grubun sonuçlarının, Grup II ve III' e göre anlamlı derecede yüksek olduğunu gözledik. Yeni doğanların umblikal arter-ven kan gazı değerlerinde ise: I. grubun baz eksisi değerleri, II. ve III. gruplara göre daha düşük bulundu. II. Grubun umblikal ven kan gazında P02 ve SP02 değerleri diğer gruplara göre yüksek bulundu. Diğer değerlerde gruplar arasında farklılık gözlenmedi. Her üç grupta doğan yeni doğanlar sağlıklıydı ve apgar skorları açısından farklılık yoktu. Ek efedrin gereksiniminde ise; II. grupta, I. ve III. gruplara göre daha az olduğunu gözledik. Ek atropin gereksinimi ve yan etki insidansları açısından gruplarımız arasında anlamlı farklılık yoktu. Çalıştığımız gruplar arasında hipotansiyon insidanslarını ise I. Grupta %55, II Grupta %25, III. Grupta %65 olarak bulundu. Efedrin verilen II. gruptaki hipotansiyon insidansı diğerlerine göre anlamlı olarak düşük bulundu. Sonuçta sezeryan ameliyatlarında spinal anestezinin indüklediği hipotansiyonu önlemede volüm yüklemesiyle birlikte efedrin ön tedavisinin, atropin kullanımına göre etkili 62