İnvaziv ve noninvaziv mekanik ventilasyondaki prematürelerde ağrının değerlendirilmesi

Abstract

İnvaziv ve noninvaziv mekanik ventilasyondaki prematürelerde ağrıyı değerlendirmek amacıyla yürütülen bu çalışma tanımlayıcı olarak yapıldı.Araştırmanın evrenini Konya il merkezinde bulunan üç üniversite hastanesinin YYBÜ'de yatan, gestasyon yaşları ≥25 hafta ve ≤ 36 hafta olan prematüre bebekler oluşturdu. Araştırmanın örneklemi evreni bilinmeyen örneklem hesaplama formülü ile hesaplandı ve örrneklem sayısı 110 prematüre bebekten oluştu. Güç analizi yapılarak örneklem sayısının yeterli olduğu desteklendi. Araştırmanın verileri prematüre bebeklerin özelliklerini belirlemek amacıyla Prematüre Tanımlayıcı Bilgi Formu ve Yenidoğan Ağrı ve Rahatsızlık Ölçeği (EDIN) ile Şubat 2018- Nisan 2019 tarihleri arasında toplandı. Araştırmanın bağımlı değişkenini EDIN ölçeğinden alınan ağrı puanı, bağımsız değişkenini ise bebeğe ait tanımlayıcı bilgiler ile mekanik ventilatör desteğinin günü, mekanik ventilasyon modu, basıncı ve uygulama yolu, bebeğin beslenme şekli ve deri bütünlüğü oluşturdu. Veriler sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Pearson Spearman korelasyon analizi ve çoklu regresyon ile analiz edildi. Önemlilik düzeyi p<.05 olarak kabul edildi. İnvaziv ve noninvaziv mekanik ventilasyon alan prematürelerin EDIN ölçeğinden aldıkları toplam ağrı puan ortalamalarının 5.43±1.86 olduğu tespit edildi. EDIN ölçeğinden alınan puanın artması ağrı hissinin arttığını göstermektedir. Mekanik ventilasyon uygulanan prematüre yenidoğanların cinsiyetine, gestasyon haftasına, doğum biçimine, doğum ağrılığına, gözlem saatine, tanısına, besin türüne ve mekanik ventilasyon uygulaması türüne, moduna, basıncına göre kronik ağrı düzeyi incelendiğinde, grupların puan ortalaması arasında anlamlı düzeyde fark bulunmadı (p>.05). Mekanik ventilasyon uygulanan prematüre yenidoğanların yatış süresi ve mekanik ventilasyon uygulama süresi arttıkça kronik ağrı puanlarının arttığı tespit edildi (p<.05). Deri bütünlüğünde bozulma riski olan yenidoğanların kronik ağrı puan ortalamasının deri bütünlüğünde bozulma riski olmayanlara göre çok anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı (p<.01).Sonuç olarak; yapılan çalışmada mekanik ventilasyon alan prematüre bebeklerin orta düzeyde ağrılarının olduğu saptandı. Ancak prematürerlerin yatış süresi ile mekanik ventilasyon alma süresi arttıkça ve deri bütünlüğünde bozulma varlığında ağrılarının arttığı tespit edildi. Mekanik ventilasyon alan prematürelerde cilt değerlendirmesine önem verilmesi, rutin ağrı değerlendirilmesinin yapılması, mekanik ventilasyonda kalış süreleri 5 günü geçen bebeklerde ağrının azaltılmasına yönelik önlemlerin alınması ve benzer araştırmaların planlanması önerildi.Anahtar Kelimeler: ağrı; EDIN ölçeği; hemşire; mekanik ventilasyon; prematüre

This descriptive study was conducted to evaluate pain in premature cases with invasive and noninvasive mechanical ventilation.The population of the study consisted of premature babies with gestational age ≥25 weeks and ≤36 weeks in the NICU of three university hospitals in Konya city center. The sample of the study was calculated with the formula of the unknown sample and the number of samples consisted of 110 premature babies. It was supported that the number of samples was sufficient by power analysis. The data of the study were collected between February 2018 and April 2019 with the EDIN (Échelle Douleur Inconfort Nouveau-Né, Neonatal Pain and Discomfort Scale) to determine the characteristics of premature babies. The dependent variable of the study consisted of pain score obtained from EDIN scale and the independent variable was the day of mechanical ventilator support with the descriptive information of the baby, mechanical ventilation mode, pressure and route of administration, infant feeding mode and skin integrity. Data were analyzed by number, percentage, mean and standard deviation, t-test in independent groups, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Pearson Spearman correlation analysis, and multiple regression. Significance level was accepted as p <.05.The mean pain score of the premature patients who received invasive and noninvasive mechanical ventilation on EDIN scale was 5.43 ± 1.86. The increase in the scores obtained from the EDIN scale indicates an increase in pain sensation. When the level of chronic pain was examined according to gender, gestational week, type of delivery, birth pain, observation time, diagnosis, type of food, type of mechanical ventilation, mode and pressure of premature newborns who underwent mechanical ventilation, no significant difference was found between the mean score of the groups (p>. 05). It was found that chronic pain scores increased as the duration of hospitalization and the duration of mechanical ventilation increased in premature newborns who underwent mechanical ventilation (p <.05). The mean chronic pain score of the newborns with a risk of deterioration of the skin integrity was found to be significantly higher than those without risk of deterioration of the skin integrity (p <.01).As a result; in this study, it was found that premature babies receiving mechanical ventilation have intermediate pains. However, it was found that as the duration of hospitalization and the duration of mechanical ventilation increased and the presence of deterioration of skin integrity, the pain was increased. It was recommended to give importance to skin evaluation in premature babies who received mechanical ventilation, to perform routine pain assessment, to take measures to reduce pain in infants whose duration of stay in mechanical ventilation is more than 5 days and to plan similar studies.Keywords: EDIN scale; mechanical ventilation; nurse; pain; prematüre