Polikistik over sendromlu hastalarda oral lipit toleransı testinin insülin direnci ve serum lipitleri üzerine olan etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Amaç: PKOS bayanlarda en yaygın hormonal bozukluklardan birisidir. Aşın androjen ve insulin rezistansı klinik sorunun temelini oluşturur. PKOS'ta insûlin rezistansının, glukoz intoleransı, diabet, ve lipid anormallikleri riskini arttırdığı ve makrovasküler hastalık gelişimini arttırabildiği görünmektedir. Çalışmamızda PKOS'lu kadınlarda yüksek yağ içerikli yemeğe (OFTT) postprandial lipid cevabını gözden geçirmeyi ve benzer kontrol grubu ile karşılaştırmayı amaçladık. Olgular ve yöntem: Yaşlan birbiri ile kıyaslanabilir PKOS'lu kadınlar (n=20) ile kontrol grubu (n=20) kadınlarda boy, vücut ağırlığı, VKİ, bel çevresi, kalça çevresi, bel/kalça oranı, %fat, fat mass, free fat mass (FFM) gibi antropometrik ölçümler yanında; LH, FSH, LH/FSH oranı, prolaktin, insulin, insulin rezistansı (HOMA-1R), serum androjenleri (androstenedion, serbest testesteron, DHEAS), 17-OH- progesteron, SHBG düzeyleri belirlendi. Tüm bireylerde standart OGTT (75 gram glukoz) yapılarak hem zamanlı hemde eğri altı alan (area under curve- AUC) yardımıyla glukoz ve insulin değerlerini karşılaştırdık. Ayrıca çalışma kapsamındaki tüm kişilerde 8 saatlik açlığı takiben 1493 kCal enerji içeren 500 mi standart yağ yemeği ile oral yağ tolerans testi (OFTT) gerçekleştirildi. OFTT ile hem zamanlı (0, 2, 4, 6, ve 8. saat) hemde AUC aracılığıyla trigliserid, total-kolesterol, VLDL- kolesterol, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, insülin, glukoz, hs-CRP, LP(a), ApoA1, ApoB cevabını belirleyerek karşılaştırdık. Bulgular: Bel çevresi, vücut yağ yüzdesi (%fat) ve HOMA ile hesaplanan insülin rezistansı (HOMA-IR) PKOS'lu hastalarda anlamlı yüksek bulundu (p<0,036, p<0,039, p<0,001). OGTT sonucu AUC yöntemiyle hesaplanan İnsülin değeri PKOS'lu hastalarda anlamlı yüksek bulundu (p<0,012). OFTT sonucu AUC yöntemiyle hesaplanan trigliserid, kolesterol, VLDL-kolesterol, ApoB değeri PKOS'lu hastalarda anlamlı yüksek bulundu (p<0,010, p<0,009, p>0,006, p< 0,035). Sonuç: PKOS'lu kadınlarda hem HOMA-IR hem de AUC ile belirlenebilen anlamlı derecede insülin direnci bulunmaktadır ve bu insülin direncinin gelişminde bel çevresi vücut kitle indeksinden daha önemli rol oynamaktadır. PKOS'lu hastalar oral yağ tolerans testine (OFTT) daha güçlü bir lipemik yanıt vermektedir. Ayrıca aterojenik bir apolipoprotein olan ApoB düzeyi hem bazal hem de OFTT ile uyarılmaya daha güçlü bir yanıt oluşturmaktadır. Dolayısıyla hem lipemik hemde ApoB yanıtı PKOS'un metabolik ve vasküler anormalliklerle ilişkili olduğunu göstermesi açısından önemlidir. 1

SUMMARY Objective: PCOS is one of the most frequent female hormonal disorder. Hyperandrogenism and insulin resistance is the basis of clinical problem, insulin resistance incrases the risk of glucose intolerance, diabetes, hyperlipidemia and macrovascular pathology. In this study our aim is to compare women with PCOS and control group according to lipid response to high fat content meal (OFTT). Subjects and methods:Women with PCOS (n=20) and control groups are compared in length, weight, BMI, waist circumference, hip circumference, waist/hip ratio, % fat, fat mass, free fat mass (FFM) as anthropometric measures and LH, FSH, LH/FSH ratio, prolactin, insulin, insulin resistance (HOMA-IR), serum androgens (androstenedion, free testesteron, DHEAS), 17-OH-progesteron, SHBG levels were defined. Standart OGTT (75 gr glucose) applied to all individuals; timed and area under curve (AUC) were used to detect glucose and insulin levels. And also; all individuals after 8 hours fasting; 500 ml standart fatty meal with 1493 kcal and oral fat tolerance test was applied. Timed and area under curve (AUC) triglyceride, total- cholesterol, VLDL- cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol, insulin, glucose, hs-CRP, Lp (a), ApoA1, ApoB were defined and compared. Findings: Waist circumference, body fatty percent (%fat) and Insulin resistance that was calculated by HOMA (HOMA-IR) was significantly high in PCOS case (p<0,036, p<0,039, p<0,001). OGTT result which was calculated by AUC method also found high in PCOS cases (p<0,012). OFTT which was calculated triglyceride, cholesterol, VLDL- cholesterol, ApoB by AUC method was significantly high (p<0,010, p<0,009, p>0,006, p< 0,035). Results: There is insulin resistance in significant levels; in PCOS patients which was defined by HOMA-IR and area under curve (AUC); in defining this insulin resistance waist circumference has a more significant rote than BMI. PCOS patients give stronger responses to oral fat tolerance (OFTT), and also an atherogenic apolipoprotein ApoB has a stronger response in basal and in OFTT induced. Conditions, so; lipemic and ApoB response shows that PCOS is associated with metabolic and vascular abnormalities.