Künt multitravmalı hastalarda mortalite üzerinde etkili faktörler

Abstract

47 6. ÖZET Multiple ınjuriye bağlı ölümler hala ana bir halk sağlığı konusu olup etkisini azaltmak için olan çabalar çok önemlidir. Multitravmalı hastalarda vakaların büyük kısmında (%30'dan fazla ) ciddi organ komplikasyonlan olur ki buda yüksek morbidite ve bazı vakalarda ölüme neden olur. Çalışmada Aralık 2002 ile Kasım 2003 arasında Güneydoğu Anadolu bölgesinde damdan düşme, araç içi ve araç dışı trafik kazası nedeniyle Dicle Üniversitesi Hastanesi Acil Servisinde tedavi edilen 1419 hastaya ait veri geriye dönük olarak analiz edildi ve ardışık olarak çalışmaya alındı. Trafik kazaları, yüksekten düşmeler ve darp kunt multitravmanın ana nedenleridir. Bölgemizde üniversite hastanesi acil servisine özellikle yaz aylarında daha yoğun olmak üzere çeşitli nedenlerle ( yüksekten düşme, araç içi ve araç dışı trafik kazası ) kunt multitravmaya maruz kalan hastalar başvurmakta ve bu hastaların önemli bir kısmının prognozu mortal veya morbid seyretmektedir. Bu hastalarda mortalite üzerinde birçok faktör etkili olmaktadır. Bu nedenle çalışmamızda kunt multitravmalı hastalarda mortalite üzerine etkilerinin olabileceğini düşündüğümüz yaş, cinsiyet, başvuru zamanı, olaym oluş şekli, başvuru anında derin (ciddi) anemi varlığı, ciddi kafa hasan varlığı, ciddi toraks hasan varlığı, ciddi batın içi solid organ hasan varlığı ve travma skorlamalanm ( glasgow koma skoru, injury severity skoru, ve revize travma skoru,) araştırmayı amaçladık. Çalışmaya alman 1419 hastanın 956 (%67.3)'sı erkek, 463 (%32.7)'ü kadmdı. Multitravmaya maruz kalan 1419 hastanın 111 'i (%7.82) ex oldu. Ortalama yaş ex grubunda 27,5+2,3 (1-92), sağ kalan grupta ise 20,6+0,5 (1-90) idi. Olgular geliş aylarına göre değerlendirildiğinde hastaların çoğu yaz aylarında gelmişti. Ünivariete istatiksel analizler neticesinde mortalite üzerinde anlamlı etkisinin olduğunu tesbit ettiğimiz: 55 yaş ve üstünde olma (x2=23.67, PO.01), araç dışı trafik kazasına (kişiye araç çarpması) maruz kalma (x2=12,99, P<0,01), başvuru anında derin aneminin (x2=76.23, PO.01), ciddi kafa hasarının (x2=319.46, PO.01), toraks hasarının (x2=39.26, PO.01) ve batın içi solid organ yaralanmasının olması (£2=93.80, PO.01), pelvis ve/veya femur kırığının olması (^=11.72, P=0.01)., düşük GKS (t=48.27, PO.01) ve RTS skorlarının varlığım (t=50.45, PO.01) logistic regression (Backward Wald) metodunu kullanarak multivariete analizle değerlendirdik.48 Ciddi toralcs hasarının varlığı (OR=0.51, CI=0.013±0.194, P<0,01), ciddi batın içi solid organ yaralanmasının varlığı (OR=0.1845 CM).054±0.619, P<0505), 55 yaş ve üstünde olma (OR- 0.043, CI=0.013±0.144, P<0,01), düşük GKS skoru (OR=0.696, CI=0.574±0.844P<0,01) ve düşük RTS skoru (OR=0.337, CI=0.211±0.538, P<0,01) kunt multitravmalı hastalarda mortalite üzerinde etkili faktörler olarak bulundu.

49 7. SUMMARY Death associated with multiple injuries continues to pose a major public health concern, and ongoing efforts to reduce its impact remain paramount. A high percentage of patients (up to 30%) with multiple trauma encounter severe organ complications that lead to high morbidity in some cases. :.Tiaaa AraiiK 2002 ile Kasım 2003 arasında Günevdoeu Anadolu bölgesinde aamaan auşme, araç ıçı ve araç aışı trarîk kazası nedeniyle Dicle Üniversitesi Hastanesi Acil Servisinde tedavi edilen 1419 hastaya ait veri geriye dönük olarak analiz edildi ve ardışık olarak çalışmaya alındı. Motor vehicle accidents, falls from the roof of houses and homicide are the main causes of blunt multiple trauma. In our region, especially more intensively in the summer months, patients who suffer from blunt multiple trauma for various reasons ( falls from house roofs, injuries of passengers, pedestrians and drivers from traffic accidents) were admitted to Dicle University Emergency Service and prognosis of these patients seems to end with (lead to) mortality or morbidity. Several factors are effective on the mortality of these patients. Therefore, the purpose of our study was to research factors such as age, sex, admission time, the occurrence way of the accident (event) and serious anemic, head injury, chest injury, intraabdominal solid viscus injury presence at the admission and trauma scores (GKS, ISS, RTS) which, in our opinion, have effects on the mortality of the patients with blunt multiple trauma. In this study, 956 (%67.3) of the 1419 patients were men and the remaining 463 (%32.7) were women. And 111 of the 1419 patients who suffered multiple trauma became ex. Average age was 27,5+2,3 (1-92) and 20,6+0,5 (1-90) in the ex group and living group, respectively. When the occurrence time evaluated, it was noticed that the admissions of the cases mostly were in the summer months. By the usage of univariety statistical analyses, on the mortality we determine the significant effect of: being at 55 age or over (x2=23.67, PO.01), pedestrians and paserbys injured in traffic accidents (jj2=12,99, P<0,01), presence of serious anemi (X2=76.23, PO.01) at the time of admission, head (x*=319.46, PO.01) and thorax (X2=39.26, PO.01) damage, intraabdominal solid viscus injury (x2=93.80, PO.01), pelvis and/or femur fracture (j?=/ 1.72, P=0.01), we evaluated low GKS (t=48.27,50 P<0.01) and RTS (t=50.45, PO.01) scores by logistics regression (Backward Wald) method using multivariety analysis. Presence of the serious thorax damage (OR=0.51, CI=0.013±0.194, P<0,01), intraabdominal solid viscus injury (OR=0.184, CI=0.054+0.619, PO,05), being at 55 age or over (OR= 0.043, CI=0.013±0.144, P<0,01) low GKS score (OR=0.696, CI=0.574±0.844PO,01) and low RTS score (OR-0.337, CI-0.211±0.538, P<0,01) were found as predicted (effective) factors on the mortality of patients with blunt multiple trauma.