GAP`ın faydaları, zararları ve bu zararların giderilmesi

Abstract

ÖZET Güneydoğu Anadolu Projesi Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Şanlıurfa, Sımak ve Siirt illerini kapsayan GAP alanı 74.000 km2 bir yeri işgal etmektedir. Dicle ve Fırat Nehirleri üzerinde sulama ve hidroelektrik üretimine yönelik 13 büyük proje (7'si Aşağı Fırat Havzası, 6'sı Dicle Havzası) alanı havzalarında 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve sulama şebekeleri öngörülmektedir. Bu Projeler; FIRAT HAVZASI PROJELERİ DİCLE HAVZASI PROJELERİ 1- Aşağı Fırat Projesi 1- Dicle Kralkızı Projesi 2- Karakaya Projesi 2- Batman Projesi 3- Sınır Fırat Projesi 3- Batman - Silvan Projesi 4- Suruç Baziki Projesi 4- Garzan Projesi 5- Adıyaman Kahta Projesi 5- llısu Projesi 6- Adıyaman-Göksu-Araban Projesi 6- Cizre Projesi 7- Gaziantep Projesi Bütün bu alt projelerin gerçekleşmesiyle bölgede yılda 26,217 Gwh / yıl enerji üretilmesi ve 1.656.627 ha alanın sulanması beklenmektedir. Bölgede Ekim 1997 tarihi itibariyle projelerin bir kısmının tamamlanmasıyla Fırat ve Dicle Havzalarında Sulamaya açılan 1.540.800 dönüme ulaşmıştır. Enerji de ise Karakaya ve Atatürk Barajında 15 Eylül 1997 tarihi itibariyle toplam 120.344.522.000 kilovat saat enerji üretim gerçekleşmiştir. Toplam proje maliyeti 32 milyar dolar olarak tahmin edilen proje için 1997 yılı itibariyle 12.6 milyar dolar harcanmıştır. Gerek ülkemizde, gerekse gelişmekte olan diğer ülkelerde, bugüne kadar girişilen en kapsamlı entegre bölgesel kalkınma projesi olan GAP'ın asıl hedefi, Bölge ile Türkiye'nin gelişmiş yöreleri arasındaki eşitsizlikleri gidererek bölgedeki insanların yaşam seviyesini yükseltmektir.II Bu projenin bölgeye büyük ölçüde faydaları gözle görülür hale gelmiştir. Eğitim, Sağlık, Altyapı Sanayi yönünden ilerlemeler olmuş, yani Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerinin yapılması programa alınmıştır. Hemen hemen projenin ufak tefek arazilerin baraj suları altında kalmasının dışında fazla bir zararı olmamış, yalnız sulu tarıma geçilmesi nedeniyle bazı hastalık türlerinin ortaya çıkması beklenmektedir. Bunun içinde Dicle Üniversitesi GAP Araştırma ve Uygulama Merkezi yıllardır bir çalışma başlatmıştır. GAP'la önem kazanacak hastalıklar olarak şunları sıralayabiliriz. Enterit, Hepatit, Tifo, Dizanteri, Tüberküloz, Sıtma, Şİstosomiasis, Leşmaniasis ve diğer paraziter hastalıklar. Bu hastalıklar da Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi ile GAP'ın merkezi olan Şanlıurfa'da bulunan Harran Üniversitesi Tıp Fakültelerinin çalışmaları ile bu tür hastalıkların yayılmaması için çaba sarf edeceklerini tüm bölge halkı tarafından bilinmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, Türkiye Cumhuriyeti'nin en büyük yatırımlarından bir olan Güneydoğu Anadolu Projesinin yöre halkının yaşam düzeyi ve refahını yükselteceğini ve Projeler tamamlanınca bölgenin Turizm ve Sanayi, alanında da ülkenin gelişmiş bölgeleri arasında yer alacağı ve Türkiye'ye büyük faydalar kazandıracağını şimdiden söylememiz yanlış olmayacaktır.

Ill SUMMARY The Southeastern Anatolian Project comprises Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep. Kilis, Mardin, Şanlıurfa, Sımak and Siirt provinces and has an area of 74.000 km2. At present 13 big projects, seven of which are in lower Euphrates region the others are in Tigris region, are being built on the rivers Euphrates and Tigris and also 22 dams and 19 hydroelectric and irrigating Plants have been planned to be built on these rivers. The projects of Euphrates Region The projects of Tigris River 1-The Lower Euphrates Region 1 -Dicle Kralkızı Project 2-Karakaya Project 2-Batman project 3-The Boundary Euphrates Project 3-Batman-Silvan Project 4-Suruç Baziki Project 4-Garzan Project 5-Adıyaman Kahta Project 5-llisu Project 6-Adıyaman-Göksu-Araban Project 6-Cizre Project 7-Gaziantep Project It is estimated that after completion the projects above an area of 1.656.627 hectare will be irrigated and 26.127 kilowatt electrical energy will be generated. The irrigated land has reached to an amount of 1.540.800 hectares in Tigris and Euphrates Regions since October 1 977. Karakaya and Atatürk dams have totally generated 120.344.522.000 kilowatt electrical energy since 15th of October 1977. Since 1977 12.6 billion dollars have been spent for the project, and total cost will be 32 billion dollars. It is one of the greatest integrated project, either in Turkey or among underdeveloped countries, and purpose of developing that project is to improve the living standards of people who live in this area and equalize their standards with the other parts of the country. The project didn't give any harm to the region except for a few small agricultural lands which were covered with water of dam. This projectIV Contribute to the region in many ways, Education, Infrastructure and Sanity will be improved after that project. But due to transition to the irrigation some types of diseases may occur in the region. The expected diseases are: Entreat, Hepatitis, Typhoid fever, Dysentery, Malaria, Tuberculosis, Sistosomiasis Lesmaniasis and the other parasite diseases. To prevent this diseases D.U Research center and Harran University have been researching collectively for years. The people of the region should feel free that the Universities mentioned above will do their best to avoid not to spread these diseases to the region. As a result we can say that the GAP is one of the big investments of Republic of Turkey and when it is completed it will improve the living standards of the region and the region will be as equal as the other parts of the country in terms of Tourism and industry.