Diyarbakır ili ve çevresinin kalkınmasında turizm potansiyeli (analiz ve öneriler)

Abstract

ÖZET Turizm son yıllarda gerek ülkemizde gerekse de dünyada en hızlı gelişen sektörlerden biri olmuştur. Günümüzde, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10'u uluslararası turizm hareketlerine katılmakta olup Dünya Turizm Örgütü tarafından yapılan çalışmalar, turizmin dünya ekonomisindeki öneminin ve ekonomik etkilerinin önümüzdeki yıllarda daha da artacağım ortaya koymaktadır. Turizmde yaşanan bu gelişmelere karşın terörizm, bölgesel çatışmalar ve siyasi istikrarsızlık gibi faktörler turizm talebini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bunun en belirgin örneği son on yılda ilimizde yaşanmıştır. 1990 yılında Diyarbakır iline gelen yabancı turist sayısı 43.117 iken 1998 yılında bu sayı 2.594'e, Türkiye içindeki oranı da 0.44'ten 0.04'e düşmüştür. Bölgemizde terör olaylarının sona ermeye başlamış olması nedeniyle bu çalışmayı yapmaya karar verdik. Amacımız, 1990-98 yılları arasında ilimize yönelik gerçekleşmemiş dış turizm talebinin potansiyel ekonomik sonuçlarını belirlemek ve yörenin gelecekteki turizm talebi ile ilgili yapılacak çalışmalar için gerekli verileri sunmaktır. Bu itibarla, Türkiye ile ilgili hazırlanmış zaman serileri esas alınarak karşılaştırmalı analizler yapılmış ve terör olayları nedeniyle ilin turizm sektöründe yaşanan gelir kaybının muhtemel boyutu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın sonunda elde ettiğimiz bulgular, özellikle az gelişmiş bölgelerde ekonomik kalkınmanın en etkili araçlarından birisi olarak turizmin benimsenebileceğini ortaya koymuştur.

II SUMMARY Over the recent years, tourism industry has become one of the most rapidly growing sectors both in Turkey and the world. Nowadays, about 10 percent of the world population are known to be involved in touristic activities, and the studies carried out by the World Tourism Organization have established that the importance of tourism in the world economy as well as its economic consequences will grow even further in the years ahead. Despite the developments experienced in tourism, such factors as terrorism, regional clashes and political instability affect the tourism demand considerably. The obvious exemple of this has been experienced over the last 10 years in the Southeastern Anatolia region, where the Diyarbakır province is located. While the number of foreign tourists visiting Diyarbakır and its surrounding was 43.117 in 1990, this number decreased to 2.594 in 1998; similarly, the rate of the province's share in the total number of foreigners coming to Turkey decreased from 0.44 to 0.04. Due to the fact that terror incidents in our region have come to an end, we decided to carry out the present study. Our aim is to determine potential economic consequences of non-realized foreign tourism demand with regard to our province for the period 1990-1998, and to present the necessary data for the studies to be conducted in the future regarding the tourism demand of the area. In this regard, the comparative analyses were performed on the basis of time series prepared for Turkey's tourism sector, and the likely extent of the income loss experienced in the tourism sector of the area was tried to be determined for that period. The findings we obtained as a result of the present study have established that tourism could be adopted as one of the most effective tools of development particularly in less developed regions.