Kur`an`da istifham üslubu

Abstract

II ÖZET Arap toplumunu ve ediplerini belâğatıyla dehşete düşüren Kur'ân, indiriliş gayelerini gerçekleştirmek için bir çok üslûp kullanılmıştır. Bunlardan biri de istifham üslûbudur. Bu üslûp Kur'ân'da, özellikle Mekke'de nazil olan sûrelerde, çok gelmiştir. Neredeyse Kur'ân'ın her altı âyetinden biri istifhamı ihtiva etmiştir. Üslûp, yerine ve zamanına göre yapılan değişik konuşma şekilleri veya yazı ile ifâde edilen mânâlar olduğundan, istifham üslûbunun lafiz ve mânâ ile ilgili bir ifâde tarzı vardır. Kur'ân'a baktığımızda istifham üslûbunun lafzî yönünü oluşturan soru edatlarının tümünün (^, ^, l., olŞ, ^, oıj, ^, J<, 3, J*, ' ) zikredildiğini görmekteyiz. Bu edatlar, asıl mânâlarından daha çok, siyak sibaktan aldıkları mecazî mânâları ( kınamak, emir, nehiy, temenni, dehşete düşürmek, eşitlik vs. ) ifâde etmektedirler. Bu da istifham üslûbunun mânevi tarafinı oluşturmaktadır. Bu mânâlar her müfessirin edebî zevkine göre farklılık arz ettiğinden, onları sınırlandırmak amacında olmaksızın otuz yedi başlık altında inceledik. İstifham üslûbunun mânâ ile ilgili bir yönü de suâl ve cevap arasında uyumun gerekliliğidir. Kur'ân'da bazen bu uyumluluk edebî bir sebeple terk edilmiştir.

Ill ABSTRACT The Quran that has astonished with his eloquence Arab society and their men of letters, to realize revelation of his goals used many styles. One of them is style of question. This style was mentioned in the Quran, especially in suras that were revealed at Makkah, many times. Almost each one of six verses of the Quran contained question. For style is according to the time and place made different shapes of speeches or senses which were denoted with writing, there is an expression of way which interested in utterance and meaning for the style of question. When we looked at the Quran we see that all of prepositions of question (, u, o£, ^, oij, Js, J>, J, J*, Î cy ' Cs` ) which form utterance of direction for the style of question were mentioned. These prepositions more than essential senses explained metaphorical senses ( blame, command, prohibit, wish, astonish, equalization etc. ). These forms moral direction of the style of question. These senses show differences according to every explainer of literary pleasure. For this without limit we studied them in thirty seven headline. Necessity of equality between answer and question is one direction of the style of question interested in meaning. This equality sometime was abandoned in the Quran for a literary reason.