Kronik yaygın ve lokal muskuloskeletal ağrılı hastalarda 25OH-Vitamin D ve diğer biyokimyasal parametreler ile psikolojik durum-yaşam kalitesi ilişkisi

Abstract

Fibromiyalji ve miyofasiyal ağrı sendromları en sık rastlanan kas iskelet sistemi kaynaklı ağrı nedenleridir. Sağlıklı kişilerle karşılaştırıldığında, fibromiyalji ve miyofasiyal ağrı sendromlu hastaların fonksiyonel kapasiteleri ve günlük aktivite düzeyleri azalmaktadır. Refrakter kas-iskelet ağrısı ve nöromuskuler disfonksiyonun vitamin D eksikliği ile ilişkisi olduğu belirtilmektedir.Bu çalışmadaki amacımız bölgemizde yaş, ırk, deri rengi, iklim, enlem özellikleri açısından aynı olan FMS, MAS, FM+MAS'lı hastalarda D vitamini düzeyini araştırmak ve hastalık parametreleri ile ilişkisini tespit ederek; Özellikle FMS ve MAS' birlikteliğinde oluşabilecek farkı ortaya koymaktı.Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı polikliniğine başvuran ACR 1990 FMS tanı kriterlerine uyan 23 FMS'li, 36 MAS'lı ve her iki tanıyı birden taşıyan 21 hastadan, 39 sağlıklı semptomsuz bireyden kan örnekleri alınarak laboratuarda analiz edildi. 25OHD3 ölçümleri HPLC sisteminde isocratic metodla C18 reversed faz kolonu kullanılarak UV dedektörde yapıldı. Sonuçlar pik alanı değerlendirilerek hesaplandı.Çalışmamızda; FMS ve FMS+MAS hastalarında normal popülasyonla kıyaslandığında D vitamini eksikliğinin meydana geldiği saptandı. D vitamin eksikliğinin FMS, MAS, FMS+MAS'lı hastalarda ağrı, uyku bozukluğu, yorgunluk, depresyon, anksiyete üzerine etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.FMS ve FMS+MAS'ta normal kabul ettiğimiz sınırın altında vitamin D seviyesi tespit edilmesine rağmen sadece FMS'deki düşüklük istatiksel olarak anlamlı bulundu (p< 0,05). D vitamin düzeylerini ortalama olarak FMS'li grupta 16,5 ng/ml, MAS'lı grupta 25,5 ng/ml, FMS+MAS'lı grupta ise 20,6 ng/ml kontrol grubunda 26,5 ng/ml seviyelerinde tespit edildi. FMS'li grubun %78,3'ünde, MAS'lıların %52,8'inde, FMS+MAS'ın %66,7'sinde, kontrolün ise %11,8'inde D vitamini düzeyinin 20ng/ml'nin altında olduğu tespit edildi. PTH düzeyleri sadece FMS'de düşük ve istatiksel olarak anlamlı bulundu (p< 0,05)Tüm hasta gruplarında ağrı süresi, VAS ağrı Skoru, Hasas Nokta Sayısı, Tetik Nokta Sayısı, HAD-Depresyon, HAD-Anksiyete, NHP-Ağrı, NHP-Fiziksel Aktivite, NHP-Yorgunluk ve NHP-Uyku skoru istatistiksel olarak anlamlı değişiklik gösterdi. (p< 0,05).FMS+MAS'lı hastalarda D vitamini düzeyi 20ng/ml altında olanlarda NHP-Ağrı skoru , NHP-Fiziksel Aktivite skoru , NHP uyku skoru , NHP Yorgunluk skoru ve PTH düzeyi D vitamini 20ng/ml'nin üstünde olanlara göre anlamlı derecede daha yüksek bulundu (p< 0,05).MAS'lılarda tetik nokta sayısı 2,2±1,2 iken FMS+MAS'ta 3,2±1,3 idi. FMS ve MAS birlikteliğinde tetik nokta sayısının istatistiksel olarak anlamlı arttığı görüldü (p<0,05). Uyku skorunun FMS+MAS'lı hastalarda ciddi bir şekilde etkilendiği tespit edildi (49,2±29,6) (p< 0,05).Sonuç olarak FMS ve MAS hastalarında sağlıklı kontrollere göre D vitamini düzeyi düşük bulundu. FMS ve MAS birlikteliğinde D vitamini yetersizliğinin psikolojik durum ve yaşam kalitesini daha ciddi anlamda etkilediği tespit edildi.Bu nedenle ağrı, yorgunluk gibi şikâyetlerle polikliniklere başvuran hastalarda vitamin D düzeyi düşüklüğünün olabileceği düşünülüp araştırılmalıdır. Tedaviye D vitamini eklenmesinin FMS ve MAS prognozunda olabilecek olumlu etkilerinden söz etmek için daha ileri araştırmaların yapılmasına ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Fibromiyalji, Miyofasiyal Ağrı Sendromu,25-OH D Vitamini

Fibromyalgia and myofascial pain syndromes are the most common causes of musculoskeletal pain. When compared to healthy subjects, functional capacity and daily activity levels decreased in patients with fibromyalgia and myofascial pain syndromes. It is pointed out that vitamin D deficiency is related to refractory musculoskeletal pain and neromuscular disfunction.Our aim in this study was to search the level of vitamin D in the patients with FMS, MAS, FM+MAS that have the same characteristics in terms of age, race, skin colour, climate and latitude in our region, and ,by determining its relation with the illness parameters, to elicit the difference that may be formed with the togetherness of FMS and MAS in particular.Blood samples that were taken from 23 patients with FMS, 36 with MAS, 21 that have both two diagnoses who matched ACR 1990 FMS diagnosis criteria, 39 healthy subjects with no symptoms that applied to Dicle University, Department of Physical Medicine and Rehabilitation clinics, were analysed in the laboratory. 25OHD3 measurements were done in HPLC system with isoctaric method by using C18 reversed phase column at UV-detector. The results were calculated by evaluating peak areas.In our study, it was determined that there occured vitamin D deficiency in patients with FMS and FMS+MAS when compared to normal population. It was also determined that vitamin D deficiency had effects on the patients with FMS, MAS, FMS+MAS about pain, sleep disturbance, fatigue, depression and anxiety.Even though vitamin D level under the limits we regarded as normal in FMS and FMS+MAS was determined, only the decreasing in FMS was considered as statistically significant (p< 0,05). Vitamin D levels were determined 16.5 ng/ml in the group with FMS,25.5 ng/ml in the group with MAS, 20.6 ng/ml in the group with FMS + MAS, 26.5 ng/ml in the control group on average. It was seen that vitamin D level in 78.3 % of the group with FMS, 52.8 % of the group with MAS, 66.7% of the group with FMS + MAS and 11.8% of the control group was below 20ng/ml. PTH levels were found low and statistically significant only in FMS (p< 0,05).In all patient groups, the difference according to statistical analysis results was found significant with regard to pain period, VAS pain score, tender points number, trigger point number, HAD-Depression, HAD-Anxiety, NHP- pain, NHP- physical activity, NHP-fatigue and NHP-sleep score (p< 0,05).In the patients with FMS+MAS whose vitamin D levels were below 20 ng/ml, NHP-pain score (p< 0,05), NHP-physical activity score (p< 0,05), NHP-sleep score (p< 0,05), NHP-fatigue score (p< 0,05) and PTH level were found significantly high.While trigger point number of the subjects with MAS was 2,2±1,2, it was 3,2±1,3 with FMS+MAS. The togetherness of FMS and MAS increased the number of trigger points and this difference was found statistically important (p<0,05). It was determined that the sleep score was seriously affected in the patients with FMS+ MAS 49,2±29,6 (p< 0,05).Consequently, vitamin D level of the patients with FMS and MAS was found low when compared to healthy controls. It was determined that,with the togetherness of FMS and MAS, vitamin D deficiency affected psychological situation and life quality more seriously. The patients who apply to clinics with the complaints like pain and fatigue should be checked by considering the probability of vitamin D level?s droopiness. The possible positive effects in FMS and MAS prognos by adding to the treatment with vitamin D need to do further researches.Keywords: Fibromyalgia,Myofascial Pain Syndrome, 25-OH Vitamin D