Anayasal iktisat teorisinin temel prensipleri

Abstract

VII ÖZET İnsanoğlunun temel siyasi hak & özgürlüklerini kazanmak uğrunda verdiği savaşın son derece sancılı geçmesi; söz konusu süreç neticesinde elde edilen kazanımlardan feragat etmenin mümkün olmadığı bir düzen yaratılması yönünde tüm çevrelerde bir konsensüs oluşmasına yol açmış ve bu konuda sahip olunan kararlılığın, gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde kabul gören belgelerde kanunlaştırılması suretiyle tescil edilerek gelecek nesillere miras bırakılması sonucunu doğurmuştur. Söz konusu süreçte verilen mücadeleler neticesinde elde edilen kazanımlar; siyasal hak & özgürlüklerin korunması hususundaki titizlik ve hassasiyetin eş oranda temel ekonomik hak & özgürlüklere gösterilmemesi ve bu grup hak & özgürlükler temelindeki kurumsallaşma seviyesinin son derece yetersiz boyutlarda kalması nedeniyle günümüzde fizyonomisi farklılaşmış ve aynı oranda karmaşıklaşmış yeni bir tehditler zinciriyle karşı karşıya kalmıştır. Ekonomik mahreçli olan bu tehditler, toplumsal yönetim düzeninin yapısında ciddî tahribatlara yol açmış ve nihaî olarak temel siyasi hak ve özgürlüklerin karşısına bu defa da otarşik döneminde yüz yüze geldikleri tehditlerin mutasyona uğramış versiyonları çıkmıştır. Tarihsel gelişiminin belli bir aşamasından sonra evrensel bazda bir kabul edilirlik düzeyine ulaşma ülküsü ağır basan iktisat bilimi, aritmetik türevli bilim dallarından yararlanma ve bünyesindeki ideolojik etkileri arındırma çabası içerisine girmiş ve bu çerçevede matematiğin desteğinde evrensel geçerliliği bulunan kanunlara ulaşmaya yönelik arayışlar farklı bir düzleme kanalize olmuştur. Bu gelişimin yönü; siyaset ve ekonomi arasındaki son derece kuvvetli nedensellik ilişkilerinin zayıflaması ve iktisat biliminin gündelik yaşam ile bağlantısı ciddi boyutlarda zedelenmesiyle sonuçlanmıştır. Bu bağlamda, Anayasal İktisat Teorisi; yukarıda değinilen aksaklıklara çözüm bulmak ve sürekli olarak krizlerle boğuşmak zorunda kalan toplumların ekonomik yaşantılarına alternatif çareler üretmek amacıyla girişilen çabaların iktisat literatürüne yansıyan bir somutlaşması olup, 20 'inci yüzyılın sonlarına doğru liberal paradigma bünyesinde hız kazanan restorasyon hareketleri arasında mütalaa edilmektedir.

VIII ABSTRACT Mankind's straggle for acquiring common political rights & liberties took place in a very painful period and this led to a consensus in every different sections of the societies to establish a system in which it's impossible to renounce the benefits acquired in this era. Meanwhile, the strong determination on the matter was also left as a heritage to the generations of future by enacting the results of this progress as laws in terms of certificates both ratified in national and international platforms. These products obtained in this period of struggle are being resisted by new chains of threats today with a different physiognomy and complexity; which is closely related to lack of attention in attaching economic rights & liberties with the equal manner of sensitivity and painstaking that was shown to political rights & liberties both in recent and current times, and it also depends on the insufficient level of institutionalisation in economic rights & liberties. The threats, which originate from economy, caused serious damages in the tissue of social administration system's structure and finally basic human rights & liberties faced up with the metamorphosed versions of dangers that they came across in the ages of autarky. Economics had an ideal of reaching an universally acceptance level in her maturation period in history and started to utilize from the branches of science which are derivations of arithmetic and to purify the ideological effects in her contents. Efforts of this kind, which were intentions for reaching scientific laws that are universally approved, led economics to a different plane. The direction of this progress caused weakness in the strong causality connections between economics & politics and damaged in the links among economics and daily life seriously. In terms of this context; Constitutional Economics Theory is accepted to be a reflection in economics doctrine as a specification of the efforts that aim to find solutions for the troubles mentioned above and to produce alternative solutions for the societies dealing with continuous crisis in their economic lives. The theory is also considered among the studiesIX which are pondered to be a part of restoration activities in liberal paradigm that accelerated in the last decades of the 20 'th century.