Osmanlı modernleşmesinde bürokrasinin egemen konumunun genel bir analizi

Abstract

Türkiye'nin güncel siyasal-toplumsal sorunlarının başında bürokrasinin sistem içerisindeki olağanüstü konum ve ağırlığı gelmektedir. Bu sorun, temellerini Osmanlı örgütlenme modelinde ve Osmanlı modernleşmesinin özgün yapısında bulmaktadır. Gerçekten, Osmanlı'nın klasik örgütlenmesi, bürokrasinin etkin bir konuma sahip olduğu patrimonyal toplumsal-siyasal sisteme dayanmaktadır. Bu sistem, Osmanlı'nın çöküş döneminde başgösteren batılılaşma çabalarını etkilemiş ve bu yolla Osmanlı modernleşmesini şekillendirmiştir. Cumhuriyet modernleşmesinin selefi olan Osmanlı modernleşmesinde bürokrasi başat aktör olmuştur. Öyle ki, modernleşme projesi, bürokrasinin eliyle ve bürokrasinin belirlediği öncelikler dikkate alınarak yürütülmüştür.

One of the current major political and social problems of Turkey is the domination and extraordinary status of bureaucracy in the system.This problem originates from the model of Ottoman organization and characteristic structure of Ottoman modernization. Indeed, the classical organization of Ottoman is based on Patrimonyal social-political system in which the bureaucracy has an influential status. This system affected westernization efforts emerged in the era of Ottoman deterioration and consequently formed Ottoman modernization. In Ottoman modernization bureaucracy, the predecessor of the Republican modernization had been so significant that even the project of modernization was carried out by means of bureaucracy and taking into account bureaucratic priorities.