Nakşibendilikte kadın (Ulaşlı köyü örneği)

Abstract

Bilge, Emine, ?Nakşibendilikte Kadın (Ulaşlı Köyü Örneği)? Yüksek Lisans Tezi, Tez Danışmanı, Doç.Dr. Ahmet Taşğın, 154 s.Birey ve toplum hayatını etkileyen en önemli unsurlardan biri din olmuştur. Tarikat en yaygın dini gruplaşma şekillerinden birisidir. Nakşibendilik, sufi geleneğe bağlı bir tarikattır. Nakşibendi tarikatı ülkemizde yaygın bir tarikat olarak varlığını sürdürmeye devam etmektedir.Nakşibendi tarikatı, oldukça eski ve köklü geleneksel kültüre, felsefi ve mistik söyleme sahip olmakla birlikte tarih boyunca farklı yansıma biçimleriyle bireysel ve sosyal yaşamın bir parçası olmuştur.Sosyal bir grup olarak tarikatlar, sosyal bir harekettir. Tarikatlara yönelmenin sosyolojik etkilerinin en önemlisi bireyin ihtiyaç duyma, problem edinme ve bu problemi çözme isteğidir. Bu çalışmada dinden doğan grup olarak tasavvufi mistik yaşayış ve onun teşkilatlanmış şekli olan tarikatın sosyal tezahürleri incelenecektir.Nakşibendi tarikatının kurucu ve isim babası Bahaeddin Nakşibend'dir. Nakşibendi tarikatının Türkiye'de en yaygın kolu Mevlana Halid-i Bağdadi'ye nisbet edilen Halidiye koludur. Halidiye kolunun en geniş etkisi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görül mektedir.Bugüne kadar kadın, din, tasavvuf konularında birçok araştırma yapıldığı halde tasavvufi bir tarikat olan Nakşibendilik bağlamında kadın konusu Din Sosyolojisi açısından araştırılmaya açık bir alan olarak durmaktadır. Nakşibendiliğin kadının sosyal yaşamı üzerinde ne tür etkisinin olduğu ve toplumumuzu tanımamız açısından bu çalışmanın sosyal gerçekliği biraz daha netleştirmesi düşünülmektedirKadınların dini ve sosyal hayatla ilgili istek ve ihtiyaçları Nakşibendi tarikatına yönelmede etkileyici bir faktör olmaktadır. Tarikat, kadınlar için sosyal bir çevre sağlamakta, kadının toplumsal yaşamdaki konumunu meşrulaştırmaktadır.Nakşibendiliğin kadının sosyal, kültürel ve dini yaşamına ilişkin çerçeveyi anlamak için geliştirdiğimiz 81 soruluk anket formu, tarikat hayatı ile birlikte kazanılan inanç bilgi ve tecrübelerin kadının sosyal yaşamı üzerindeki sosyolojik yansımalarını anlamaya yöneliktir. Tarikat ve tarikat liderine olan bağlılık çerçevesinde referans olarak yapılan her türlü tutum ve davranış bunun kapsamı içine girmektedir.Batman'ın Ulaşlı Köyü örneğinden yola çıkarak kırsal alanda gerçekleştirdiğimiz bu çalışmanın Türkiye'deki Din Sosyolojisi çalışmalarına katkı yapması düşünülmektedir.

Bilge, Emine, ?Woman in Nagshbendhi Tariqat(Sect)? (The Sample of Ulaşlı Vilage) Master Degre Thesis, Thesis Advisor, Doç. Dr. Ahmet Taşğın, 154 p.Religion has been one of the most important elements affecting individuals and society. Tarikat is one of the most common forms of religious groups. Nagshbendhi is a tariqat, devoted itself to sufi tradition.İn Addition Nagshbendhi Tariqat has a quite old, fundamental culture and philosophical, mystical saying, it also has been a part of individual and social life, with its different forms of reflections during history.As a social group, Tarikatsa are socal movements. The most important sociologial effects of tendency to Tariqats are derived from the desire; to need something, to have a problem and to deal with the problem. İn this reseach, as a group İslamic mistic life style, araused from religion, and its strutured form tariqats will be searched.The founder of Nagshbendhi Tariqat is Bahaeddin Nagshbendhi who also gives his name to this Tariqat. The most common branh of Nagshbendhi Tariqat in Turkey is Halidiye Branch are seen in Eastern end Southeasttern Anatollia Region.Altough several researches have been done on woman, religion, sufizm up to now, ın the view of Nakshibendi as a mystic Tariqat, the statue of woman hasn?t been clearly idendifred from the point of Religion Sociology. It?s supposed that this research willl clarfy the social life of woman and help to recognıze our society.The needs and desires of women for religion and social life are affective factors, inclining them to Nagshbendhi Tariqat. Tarikat provides a social environment for women and legitimate the statue of women in social life.The Questiomairre, that we have developed to understand the frame of Nagshbendhi on forming social, cultural and revealing the sociological reflections of beliefs, knowledge, experiences gained with Tariqat, on social life of women. In the point of devoution to tarikat and tariqat leader, as a reference every attitude and behavior included in this study is taken in to account.It?s supposed that this research carried out in rural areas the sample of Ulaşlı Village in Batman will contribute to the studies of Religion Sociology in Turkey.