Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hakların devri

Abstract

Fikri Mülkiyet hukuku tarihte, farklı yaklaşım açılarıyla günümüze ulaşmıştır. Modern dünyada, eser sahibinin eseri üzerinde bir çok hakkının bulunduğu ve bu haklarını dilediği gibi kullanma ve koruma yetkilerinin olduğu kabul edilmektedir. Bu konuda uluslar arası bir çok hukuki düzenleme bulunmakla birlikte, Türkiye' de ise F.S.E.K. (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu) mevcuttur. F.S.E.K. kapsamında, eser sahibine eseri oluşturan kişi olması dolayısıyla bir çok hak ve yetki tanınmış, eser kanun tarafından çok güçlü bir koruma altına alınmıştır. F.S.E.K., eser sahibine eseri üzerinde eseri kamuya sunma, eser sahibinin adını belirtme, eserde değişiklik yapılmasını yasaklama ve eserin malik ve zilyedine karşı haklar olmak üzere manevi haklar ve işleme, çoğaltma, yayma, temsil, umuma iletim ve pay ve takip hakları olmak üzere de mali haklar tanımıştır.Manevi haklar, eser sahibinin kişiliğinden doğan, devredilemeyen, vazgeçilemeyen haklardır. Bu hakların ancak kullanım yetkileri devredilebilir. Mali haklar ise, eser sahibinin eseri üzerinden iktisadi edinim sağlamasına yönelik haklarıdır. Bu hakların devredilebilmesi, miras yoluyla intikale, hacize ve rehine konu olabilmesi mümkündür. Ancak bu durumda dahi, asıl eser sahibinin manevi hakları koruma altında kalmaktadır. Eser üzerindeki hakların devri bakımından, miras ayrık bir durum teşkil etmektedir. Çünkü, murisler hakları devralan kişilere göre eser üzerinde daha farklı yetki ve haklara sahip olmaktadır.Eser sahibinin, eseri üzerindeki hakları devredebilmesi ise kendiliğinden miras yoluyla intikal sonucu veya sağlar arası hukuki işlemler olan devir sözleşmesi, lisans (ruhsat) sözleşmesi ve ölüme bağlı tasarruflar olan vasiyet ve miras sözleşmeleri ile mümkündür.

The intellectual property law, have reached today with in terms of different approaches. Now in modern world, it is considered that there are a lot of rights on the owner's work and authorities to any use and protect. In this regard, a lot of international legal regulations exist, in Turkey the COAW (Code of Opinion and Art Works) is available. On COAW coverage, so many rights and privileges are recognized to the owner who creates work and the work is protected strongly. Spiritual rights on work that, offer to the public, specify the name of owner, prohibit the modify on work, the rights against owner and user, and financial rights that, processing, replication, spread, representaition, transmission to public, share and follow-up are recognized to the owner by COAW.Spritual rights are rights that, arising from personality of the work owner, can not be transferred and can not be abandoned. But authority of using these rights can be transferred. Financial rights are rights that, to provide economic acquisition for work owner over the work. These rights can be transferred, can be transited by inheritance, can be garnished and pledged. However, even in this case, the actual work owner?s spritual rights are stil under protection. For transfer of rights on work, inheritance represents a case apart. Because, the heirs will have different powers and rights than the users of rights.The transfer of work owner?s rights over the work is possible, itself by inheritance tarnsition or by processes of the transfer agreement, the license agreement, the testamentary disposition and the heritage agreement.