Isparta yöresine uygun haşhaş hatlarının belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışma 28 haşhaş hat ve çeşidinin İsparta ekolojik şartlarına uyum yeteneklerini belirlemek amacıyla 1996-1997 yılı üretim döneminde yapılmıştır. Hat ve çeşitler ekimden sonra 183.3-192.0 gün arasında sapa kalkmış, 205.0-215.3 gün arasında ise çiçeklenmiştir. Bitki başına dal sayısı 1.3-3.8 adet/bitki, kapsül sayısı ise 1.26- 3.24 adet/bitki arasında değişim göstermiştir. Bitki boyu 90.8-107-3 cm, kapsüldeki ışın sayısı ise 1 1.00-13.47 adet arasında bulunmuştur. Hat ve çeşitlere göre kapsül pusluluğu % 5-100, kapsül açıklığı ise % 10-100 arasında değişim arzetmiş olup, tane rengi bakımından önemli varyasyonlar olduğu tespit edilmiştir. Kapsül uzunluğu (2.98-4.79 cm), kapsül çapı (2.92-4.32 cm) ve kapsül indeksi (0.857-1.183) bakımından hat ve çeşitler arasında önemli değişimler saptanmıştır. Bitki başına tohum ve kapsül verimi 3.38-7.50 g ve 1.95-6.23 g arasında, dekara tohum ve kapsül verimleri ise 84.5-186.0 kg ve 48.8-152.5 kg arasında değişmiştir. En yüksek tohum ve kapsül verimi 85062 hattından alınmış ve bu hattı sırasıyla St 3, 89075-1, Kemerkaya 95 hatları ve çeşidi izlemiştir. Hat ve çeşitler arasında morfin oranı bakımından önemli varyasyonlar (% 0.354-0.670) meydana gelmiştir. Dekara en yüksek morfin verimi St 3 hattından (775.05 g/da) alınmıştır. Bunu dekara 745.6 g ile 85062 hattı izlemiştir. Sonuç olarak tohum ve morfin verimi en yüksek olan 85062, St 3 hatları ve Kemerkaya 95 çeşidi üzerinde durulması, kesin sonuç alabilmek için çalışmanın ileriki yıllarda da sürdürülmesi gerektiği söylenebilir.

ABSTRACT This study was carried out to determine the adaptation abilities of twenty-eight poppy lines and cultivars in İsparta ecological condition in 1996-1997. The line and cultivars had stem elongation that was between 183.3-192.0 days, the flowering was obtained between 205.0-215.3 days after sowing. The number of branch and capsule per plant changed between 1.3-3.8 unit/plant and 1.26-3.24 unit/plant. Plant height and capsule ray numbers changed between 90.8-107.3 cm and 11.00-13.47 unit/capsule respectively, according to lines and cultivars. Capsule haziness and capsule dehiscent varied between % 5-100 and % 10-100. Significant variations were obtained among cultivars and lines in accordance with seed colour. Significant variations were determined among cultivars according to capsule length (2.98-4.79 cm), capsule diameter (2.92-4.32 cm) and capsule index (0.857-1.83). Seed yield and capsule yield of per plant changed between 3.38-7.50 g and 1.95-6.23 g respectively. Seed and capsule yield of lines and cultivars changed from 84.5 to 186.0 kg da' and from 48.8 to 152.5 kg da`1 ranking. 85062 line had the highest seed and capsule yield, were followed by St 3, 89075-1, Kemerkaya 95 lines and cultivar, respectively. Significant variations were determined among lines and cultivars according to morphine content (% 0.354-0.670). The highest morphine yield was obtained from St 3 line (777.05 g da*1). Based on morphine yield, St 3 line was followed by 85062 line with 745.6 g da*1. As a result, 85062, St 3 lines and Kemerkaya 95 cultivar of poppy which have the highest seed and morphine yield were found to be recommended for İsparta region. This study must sustain in future years for obtaining final results.