Isparta ilinde ELF magnetik alan şiddeti seviyelerinin ölçülmesi ve sonuçların insan sağlığı açısından değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Oldukça düşük frekanslı elektrik ve magnetik alanlara maruz kalma konusu, literatürde çok yer tutan bir konu halini kısa bir zamanda almıştır. Çünkü insanların günlük yaşantılarında en çok karşılaşmak zorunda kaldıkları elektrik ve magnetik alanlar veya elektromagnetik radyasyonlar, onlar farkında olmadan vücutlarının normal işleyişine menfi tesirlerde bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, pek çok ölçme tekniği bulunan bu konunun hali hazardaki imkanlar kullanılarak yapılan ölçümler yardımıyla, elektrik ve magnetik alana maruz kalan kişiler için önlemler ve korunma yöntemlerini tayin etmeye çalışmaktır. Öncelikle literatürde yapılan yayınlar titizlikle gözden geçirilmiştir. İncelenen çalışmaların yöntem ve sonuçlan baz alınarak bir ölçme yöntemi geliştirilmiştir. Bu ölçme yöntemi laboratuvar çalışmaları ile desteklenmiştir. Yapılan deneyler ışığında ölçmelere geçilmiştir. İsparta İlinde, şehre enerji taşıyan yüksek gerilim hatlarının kesişme noktası olan Kuleönü Trafo Merkezinde, şehrin içinde bulunan Emre Mahallesi Trafo Merkezinde ve bazı enerji iletim hatları civarında ölçümler yapılmıştır. Ölçümler literatürde ve bu tezde anlatılan sistemlere uygun olarak gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda Türkiye' de yayınlanan veya kabul gören elektrik ve magnetik alana maruz kalma ile ilgili herhangi bir standarda rastlanmamıştır. Sadece enerji iletim hatlarının yapılandırılması, enerjinin taşınması ve ikametgah ile ilgili standartlar mevcuttur. Eğer dünyadaki standartlara bakılırsa hem bazı devlet kuruluşları hem de özel kuruluşların bu konuda ciddi çalışmaları vardır. Kendilerine özgü uluslararası onay almış standartları vardır. Bu standartlar ışığında yapılan ölçümlerin sonuçlan değerlendirilmiştir. Özellikle epidemiyolojik çalışmalar için sınır kabul edilen 2-3 mG değerleri pek çok kez ölçümlerde aşılmıştır. Yani bu değerleri aşan magnetik alanda insan veya herhangi bir canlı, alana maruz kalıyor kabul edilir. Sonuçta, ölçüm yöntemi özgün olan bir çalışma gerçekleştirilmiştir ve bulgular ona göre değerlendirilmiştir.

ABSTRACT Exposure to extremely low frequency electric and magnetic fields issue has taken large scale researching area in literature in a short period of time. Because exposure to electric and magnetic fields or electromagnetic radiations is a fact of daily life with increasing in the necessary of electric power machines, and so in secret face people could not feel the negative effects of these fields in their anatomy. The aim of this study, with having so measurement tecniques, is to specify protection and preventation methods for the exposured bodies to electric and magnetic fields by using reseaches and present measurement tecniques with getting results. Firstly, the articles about this issue have been searched perfectly. A measurement method is being progressed from the searched articles' methods. This measurement method was tested in the laboratuary conditions. After then the measurements took place. The measuments were made in Kuleönü Transformatör Centre which is a intersection area of high voltage power-lines, and in Emre Transformatör Centre, in İsparta. The measurements were tried to make in the rules of system in literature and in this study. There aren' t any standardizations in Turkey about the assesstment of exposure to electric and magnetic fields. Only in the subject of building of power-lines, energy transmission and residentation near power-lines; there are standardizations. Some other countries in the world, have made studies for the exposure guidelines. They published their searches in the international platform. From these guidelines, the results of this study were checked. It' s known that in epidemiological studies 2-3 mG is the bound value. In some results, these values nearly passed over. In epidemiological experiments, if a body is in a 2-3 mG field, it' s called `it exposured the field`. As a result, a specific measurement tecnique was designed and the observations were dedected by using this tecnique.