Eğirdir Gölü kuşları

Abstract

Ill ÖZET İnceleme alanı İsparta Büklümü'nün KD'sunda, Beyşehir Gölü'nün K'de yer almakta olup Beyşehir-Hoyran naplannın bir bölümünü kapsamaktadır. Bu çalışma ile bölgenin genel jeolojisi ve kaya birimlerinin mineralojik ve petrografik özellikleri ile Kızıldağ ofiyohtlerinin jeokimyasal özellikleri incelenerek ofiyolitlerin yerleşim mekanizmasına ilişkin bir yaklaşım amaçlanmıştır. Bölge Sultandağ kesimi ve Anamasdağ kesimi olmak üzere iki kısımda incelenmiştir. Sultandağ kesiminin temelinde Paleozoyik yaşlı Çaltepe formasyonu (Alt-Orta Kambriyen) ve bunun üzerinde uyumlu olarak Sultandede formasyonu (Üst Kambriyen-Alt Ordovisiyen) yer almaktadır. Triyas (Anisiyen) yaşlı Fele formasyonuna ait çakıltaşı, kumtaşı, kireçtaşı üyeleri Paleozoyik birimler üzerinde uyumsuz olarak yer almalarına karşın bu ilişkiler tektonizmadan dolayı bozulmuş durumdadır. Feletepe formasyonu (Alt-Orta Jura) alttaki birimler üzerinde uyumsuz olarak bulunmakta ve dolomit, volkanit düzeyli boksit ve kireçtaşlarından oluşan Hacıalabaz formasyonu (Üst Jura-Alt Tersiyer) tarafından uyumlu olarak üzerlenmektedir. Orta Eosen yaşlı Celeptaş formasyonu Hacıalabaz formasyonu ile uyumlu olup Kızıldağ ofiyolitleri ile olan dokanağı tektoniktir. Bu nedenle birimin Hacıalabaz formasyonu ile olan uyumlu dokanak ilişkileri kısmen bozulmuş durumdadır. Üst Miyosen yaşlı Bağkonak formasyonu tabandaki tüm birimleri uyumsuz olarak üzerlemektedir. Bu kesimde Paleozoyik yaşlı birimlerin Triyas üzerine ters fayla gelmesi Erken Kimmerid hareketlerinin etkinliğini göstermektedir. Anamasdağ kesiminde ise tabanda Kretase-Alt Tersiyer yaşlı platform karbonatlarından oluşan Anamasdağ formasyonu yer almakta olup bunun üzerinde Orta Eosen yaşlı fiiş karakterli Gölgeli formasyonu uyumlu olarak bulunmaktadır. Kızıldağ ofiyolitleri, Eğirler formasyonu ve Deliktaş formasyonu alttaki birimleri tektonik olarak üzerlemektedir. Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Göksöğüt formasyonu alttaki birimler üzerinde uyumsuz olarak yer almaktadır. Kuvaterner alüvyon ve yamaç molozu tüm birimleri uyumsuz olarak örtmektedir. Kızıldağ ofiyolitleri başlıca harzburjit ve dunitten meydana gelmekte olup genelde üst kesimleri dunitler alt kesimleri harzburjitler oluşturmaktadır. Kızıldağ civarındaki peridotitler içerisinde izole diyabaz dayklan, dayk ve filonlar şeklinde piroksenitler, katmansı veya düzensiz kütleler şeklinde oldukça altere olmuş gabroik kayaçlar bulunmaktadır. Peridotitlerin dokusal özellikleri üst manto içerisinde plastik deformasyon olaylarını yansıtmakta olup bu peridotitler ultramafik tektonitleri temsil etmektedir. Şarkikaraağac'ın B'sında, peridotitler ile alttaki sedimanter birimler arasında metamorfik bir taban yer almaktadır. Bu metamorfik dilim başlıca amfibolit, gnaysik amfibolit, amfibolit şist, kuvarsit, kalkşist vb. kayaçlardan oluşmaktadır. Metamorfik taban içerisinde yine bu kayaçlar ile birlikte serpantinitler ve alttaki sedimanter birimlere ait kaya blokları bulunmaktadır. Bu metamorfik tabanı oluşturan kayaçların okyanus içi bindirmeye bağlı olarak oluşmuş ofiyolit tabam metamorfitleri oldukları düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: ofiyolit, harzburjit, peridotit, plastik deformasyon, ofiyolit tabanı metamorfitleri, okyanus içi üzerleme, boksit, üst manto.

IV ABSTRACT The study area is located at the NE of İsparta Angle, N of Beyşehir Lake, and contains a part of Beyşehir-Hoyran nappes. The aim of this study is to investigate the general geology of the region, mineralogical and petrographical properties of the rock units in detail, and to approach the emplacement of Kızıldağ ophiolites by determining their geochemical properties. The study area has been studied as two parts: Sultandağ region and Anamasdağ region. Paleozoic aged Çaltepe formation (Lower-Middle Cambrian in age) and Sultandede formation (Upper Cambrian-Lower Ordovician in age) overlying conformably the Çaltepe formation take place at the base of Sultandağ region. Despite, Triassic (Anisian) aged conglomerate, sandstone and limestone members of Fele formation overlies uncomformably the Paleozoic lower units, original contact relations have been distrupted due to the tectonic events. Lower-Middle Jurassic aged Feletepe formation overlies uncomformably the lower units and is overlain conformably by the Hacialabaz formation which consists of dolomites, limestones and boxite horizons associated with volcanics. Celeptaş formation overlying comformably the Hacialabaz formation is overlain tectonically by Kızıldağ ophiolites. The original contact relation between Celeptaş formation and Hacialabaz formation was partially distrupted due to overthrusting of Kızıldağ ophiolites on the lower units. Upper Miocene aged Bağkonak formation overlies the lower units uncomformably. Thrusting of Paleozoic aged units on the Triassic aged units shows Early Kimmerian events. Cretaceous-Lower Tertiary aged Anamasdağ formation forms the lower most part of the Anamasdağ region. Middle Eocene aged Gölgeli formation exhibiting flysch character overlies conformably the Anamasdağ formation. Kızıldağ ophiolites, Eğirler formation and Deliktaş formation rest tectonically on the lower units. All the units are overlain unconformably by the Göksöğüt formation (Upper Miocene- Pliocene in age) and Quaternary alluvium. Kızıldağ ophiolites consist mainly of harzburgites and dunites. Isolated diabase dikes intersecting the peridotites, pyroxenites as veins and veinlets, highly altered gabroic rocks as small masses or sometimes as layered structure occur in this peridotite masses. Textural properties of the peridotites exhibit plastic deformation events in the upper mantle, and the peridotites represent ultramafic tectonites of the ophiolitic sequence. Subophiolitic metamorphic rocks occur between peridotites and lower sedimentary units at the W of Şarkikaraağaç. These metamorpic rocks consist mainly of amphibolite, gneissic amphibolite, amphibolite schist, quartzite and calcschist etc. In addition to this metamorphic rocks, serpantinites and blocks of sedimentary rocks belonging to lower units occur in this metamorphic sole. It is thought that the subophiolitic metamorphic rocks of the Kızıldağ ophiolites were formed during intraoceanic obduction processes. Key Words: Ophiolite, harzburgite, peridotite, plastic deformation, subophiolitic metamorphic rocks, intraoceanic obduction, boxite, upper mantle.