Isparta yöresinde yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin döllenme biyolojileri üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada, İsparta ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılan Burdur dimriti, Siyah dimrit, Sanemin, Tilki kuyruğu, Razakı, Büzgülü, Siyah büzgülü ve Siyah gemre çeşitlerinin döllenme biyolojileri incelenmiştir. Bu amaçla in vitro koşullarda çeşitlere ait çiçek tozlarının canlılık ve çimlenme oranlan ile çiçek tozu üretim miktarları belirlenmiştir. Bağda yapılan serbest tozlanma ve izolasyon uygulamaları ile çeşitlerin meyve tutum düzeyleri saptanmıştır. Uygulamaların meyve kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla da pomolojik analizler yapılmıştır. Araştırmada, FDA testinde canlı çiçek- tozu oranının %23.8 ile %80.8, TTC testinde ise %31.5 ile %68.8 arasında değiştiği saptanmıştır. Ele alınan çeşitlerde `doymuş petri` yönteminde %1 agar + %15 sakkaroz, `asılı damla` yönteminde ise %20'lik sakkaroz konsantrasyonları çiçek tozu çimlenmesi bakımından en uygun çimlendirme ortamları olarak saptanmıştır. Bir çiçekteki en yüksek çiçek tozu üretim miktarı 9.000 ile Siyah gemrede en düşük ise 2.906 ile Siyah dimrit çeşidinde belirlenmiştir. Meyve tutum oranlarının serbest tozlanma uygulamasında %30 ile %40.6, izolasyon uygulamasında ise %15 ile %34.3 arasında değiştiği saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER : Üzüm, Döllenme Biyolojisi, Meyve Tutumu, Çiçek Tozu.

In this study fertilization biology of Burdur dimriti, Siyah dimrit, Sanemin,Tilki kuyruğu, Razakı, Büzgülü, Siyah büzgülü and Siyah gemre grape varieties which are grown in İsparta ecological conditions was invastigated. For this purpose, pollen viability, germination capacity and production level of this varieties were tested in vitro. The percentages of fruit set obtained from free pollination and isolate experiment were determined in vivo. Additionally, pomological analayses were done to determine the effects of experiments on fruit quality. It was determined that active pollen levels were changed between 23.8% and 80.8% in FDA, 31.5% and 68.8% in TTC test. In respect of pollen germination rates, the best medium in hanging drop metod and sturated petri method was 20% sucrose concentration and 1% agar +15% sucrose solution, respectively. The highest and the least pollen production levels were determined 9.000 in Siyah gemre and 2.906 in Siyah dimrit grape varieties, respectively. It was determined that fruit set levels were changet between 30.0% and 40.6% in free pollination, 15.0% and 34.3% in isolate experiment. KEY WORDS : Grape, Fertilization, Biology, Fruit Set, Pollen