Tunçbilek (Tavşanlı-Kütahya) fc pano açık işletme sahası kömürlerinin organik fasiyes özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Tavşanlı ilçesi (Kütahya-Tunçbilek) sınırları içerisinde yer alan FC Pano açık işletme sahası kömürlerinin organik jeokimyasal ve organik petrografik özellikleri incelenmiştir. Havzada Miyosen yaşlı birimler konglomera, kumtaşı, kil, kiltaşı, kömür ve marndan oluşmaktadır. Alt bitümlü kömürlerin toplam organik karbon değerleri (TOC) % 8,25-55,01, hidrojen indeksi değerleri (HI) 185-389 mg HC/g TOC ve Tmax değerleri 426-437 °C arasında değişmektedir. Rock-Eval piroliz analizi ve organik petrografik çalışmalar ile kerojen tipi II-III olarak belirlenmiştir. Tmax değerleri hidrokarbon üretimi için olgunlaşmamış-erken olgun aralığını göstermektedir. Kömürler potansiyel kaynak kaya özelliği göstermelerine rağmen henüz gaz/petrol oluşturacak kadar olgunlaşmamıştır. Organik fasiyes çalışmalarına göre fasiyes tipi baskın olarak C, birkaç örnekte BC olarak belirlenmiştir.Tunçbilek kömürlerinin hüminit yansıma ölçümleri % 0,48 - 0,60 Ro arasındadır ve olgunlaşmamış-erken olgun organik maddeyi ifade eder. Bu değerlere göre kömür sınıfı alt bitümlü kömür olarak belirlenmiştir. Hüminitler (% 30-80) çalışma alanındaki en baskın maseral grubunu oluşturur. Daha düşük miktarlarda liptinit (% 1-8) ve inertinit (% 2-7) grubu maserallerine de rastlanılmaktadır. Maseral analizi sonuçlarına göre linyitler limnik-limnotelmatik bataklık zonlarında oluşmuşlardır.Kömür örneklerinin elementel analiz sonuçlarına göre karbon (C) miktarı % 23,62-67,20, hidrojen (H) miktarı % 1,72-5,49, oksijen (O) miktarı % 6,41-10,2 arasında değerlere sahiptir. Azot (N) değerlerine bakıldığında ise % 1,27-2,23 arasında değerler göstermektedir. İncelenen kömürler ortalama % 0,17- 2,76 kükürt (S) değerleri ile yüksek değerler sunmuş olup, limnik- limnotelmatik ortamı belirtmektedir.

Organic geochemical characteristics and organic petrographic features of Tavşanlı (Kütahya-Tunçbilek) coals located in the south of the FC pano basin were investigated within this study. The Miocene units in the basin consist of conglomerate, sandstone, mudstone, clay, claystone, coal and marl.Total organic carbon (TOC) values are between 8,25-55,01 %, hydogen index (HI) values vary between 185-389 mg HC/g TOC and Tmax values vary between 426-437 °C of subbituminous coal. Kerogen in the deposits is type II-III, as indicated by organic petrographic observations and Rock-Eval pyrolysis data. Tmax values indicate an immature-early mature stage for hydrocarbon production. Although coals represented potential source rock characteristics, they were immature for gas/oil production. Facies C and BC was determined according to the organic facies evaluation. Huminite reflectances measured on the coal samples between 0,48 - 0,60 % Ro and it shows that immaturity-early mature stage. These values indicate that coal rank can be classified as subbituminous coal. Huminite is the most abundant maceral group (30-80 %). Small amounts of liptinite (1-8 %) and inertinite (2-7 %) are observed within the coals. According to the maceral analysis, the coals are formed in limnic to limnotelmatic zone.Carbon (C) values are between 23,62-67,20 %, hydrogen (H) values 1,72-5,49 % vary between, oxygen (O) values % 6,41- 10,2 vary between, nitrogen (N) values vary between 1,27-2,23 % were determined in the coal samples with ultimate analysis. Sulphur (S) values are between % 0,17- 2,76 were determined according of coal, as results of show that the environments indicate terrestrial environment.