Sinter bronz yatakların tribolojisi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmada i)90%Cu+10%Sn, ü)90%Cu+9%Sn+l%C iii)90%Cu+8.5%Sn+1.5%C kompozisyonlanndaki, kendinden yağlamalı sinter bronz yatakların yağlama ve aşınma özellikleri incelenmiştir. Yataklar, her malzeme kompozisyonunda %75, %80, %85 son yoğunluklarında olacak şekilde imal edilmiştir. Preslenen ve sinterlenen yataklara 6 saat süre ile i) oda sıcaklığında ii)80 °C deki 20w50 yağ banyosunda olmak üzere iki çeşit yağ emdirme işlemi uygulandı. Daha sonra yatak özelliklerini belirlemek için numunelere, statik yük uygulanarak, 0.48 m/s (710 d/d), 0.98 m/s (1400 d/â) ve 1.39 m/s (2000 d/d) olmak üzere değişik çevresel hızlarda aşınma deneyleri yapılmıştır. Aşındırıcı olarak, yüzey pürüzlülüğü 1.5 um, sertliği HRC 35 olan, SAE 1050 çelik bir mil kullanılmış ve yataklardakj aşınma değerleri ölçülmüştür. Deneyler sonucunda hız/ağırlık kaybı, yağ emdirme metodu/ağırlık kaybı, son yoğunluk/ağırlık kaybı, mesafe/ağırlık kaybı eğrileri çizilmiştir. Yağ emdirme metodu, çevrim hızı gibi tüm bu parametrelerin karşılaştırılması yapılmıştır. Yatakların mîkro yapı fotoğrafları ile porozite dağılımı ve tane boyutu incelenmiştir. ANAHTAR KELİMELERıToz Metalürjisi, Kendinden Yağlamalı Yataklar, Sinter Bronz Yataklar, Triboloji, Aşınma.

ABSTRACT In this study, three different bearing material compositions of self lubricating bearings have been chosen as follows: i)90%Cu+10%Sn, ii)90%Cu+9%Sn+l%C iîî)90%Cu+8.5%Sn+T.5%C. Alî bearings were produced 75%, 80% and 85% with final densities.. Pressed and sintered specimen bearings were oil impregnated. Oil impregnation was performed as follows: Specimen bearings were submerged in i) at room temperature oil bath for 6 hours ii) at 80°C temperature oil bath for 6 hours. Wearing properties of sample bearings were determined at different sliding speeds as follows: 0.48 m/s (710 d/d), 0.98 m/s (1400 d/d), 1.39 m/s (2000 d/d). As an abrasive SAE 1050 steel bar with HRC 35 hardness and 1.5 um surface roughness was used. The chosen speed was arranged then the load was applied. Using wearing experiment results sliding speed-weight Ioss%, oil impregnation way-weight Ioss%, final density- weight loss%, loading capacity- sliding speed, sliding distance-weight loss curves were plotted. As a result, the convenient parameters were determined comparing all bearing material compositions, impregnation type and sliding speeds. Wearings of microstructure determinated porous dispersion. KEY WORDSrPowder Metallurgy, Self Lubricating Bearings, Sinter Bronz» Bearings, Tribology, Abrasion.