Kronik böbrek yezmezliği bulunan hastalarda kuadriseps tendon straın ve shearwave sonoelastografi bulguları

Abstract

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ BULUNAN HASTALARDA KUADRİSEPS TENDON STRAIN VE SHEARWAVE SONOELASTOGRAFİ BULGULARIAMAÇ: Bu çalışmada kronik böbrek yetmezliği olan hastaların kuadriseps tendonunun strain (SE) ve Shear wave sonoelastografik (SWE) bulgularının kontrol grubu bulgularıyla karşılaştırılması amaçlanmıştır.YÖNTEM ve GEREÇLER: Mart 2017 – Şubat 2018 tarihleri arasında yapılan çalışmaya 29 sağlıklı gönüllü ile kronik böbrek yetmezliği bulunan (Diabetes mellitus, hipertansiyon ve glomerülonefrite sekonder gelişmiş), 3-10 yıl arasında değişen hemodiyaliz programındaki 27 hasta dâhil edilmiştir. Sonoelastografide 6 ve 1 yıllık deneyime sahip iki gözlemci, sonoelastografik değerlendirmeleri birbirlerinin bulgularından habersiz ve bağımsız olarak gerçekleştirdi. SWE bulguları olarak, `kilopascal` cinsinden doku elastik modülü (EM) ile saniyede metre cinsinden `shearwave` haritalarının hızları (SWS) ve SE bulgusu olarak elastisite paternleri elde edilip veriler kaydedildikten sonra çalışma sonlandırıldı. Bağımsız iki grupta sayısal değişkenler için normal dağılım koşulu sağlandığında Student-T test, normal dağılım koşulu sağlanamadığında ise Mann Whitney-U test kullanıldı. Kategorik değişkenler için oranların karşılaştırılması Fisher' s Exact testi ile yapıldı. SWE ve SE değerleri ile yaş arasında Pearson ve Spearman korelasyon analizleri yapıldı. Bulguların güvenilirliğini değerlendirmek için intraclass correlation coefficient (ICC) kullanıldı. Anlamlılık düzeyi p < 0,05 olarak kabul edildi.BULGULAR: Hasta grubunda 12 (%44,44) kadın, 15 (%55,55) erkek; kontrol grubunda 9 (%31,03) kadın, 20 (%68,96) erkek bulunmaktadır. Dâhil edilen olgularda hasta grubunda ortalama yaş değeri 61,88±2,12 yıl (minimum yaş 22 – maksimum yaş 87); kontrol grubunda ortalama yaş değeri 34,10±1,26 yıl (minimum yaş 21 – maksimum yaş 54) olarak hesaplanmıştır. Her iki gözlemci tarafından SE' de baskın elastisite paterni hasta ve kontrol grubunda orta sertlikte `tip 2` olarak saptanmıştır. EM, SWS, elastisite paterni ve kuadriseps tendon kalınlık (KTK) değerleri ile hemodiyaliz tedavi süreleri arasında negatif korelasyon bulunmuştur. SWS değerleri için gözlemciler arasında zayıf - orta düzeyde, EM değerleri ve elastisite paterni için orta - iyi düzeyde, KTK değerleri için ise çok iyi düzeyde uyum saptanmıştır. Her iki gözlemci için KTK değerleri ve sadece gözlemci 1 için elastisite paterni ile yaş arasında anlamlı istatistiksel korelasyon bulundu ( p<0,05).SONUÇ: Çalışmamızda hasta ve kontrol gruplarının her ikisinde de SE kullanıldığında orta sertlikte `tip 2` tendon paterni saptanmıştır. SE' nin gözlemciler arası güvenilirliğinin SWE' ninkinden daha yüksek saptanmış olması ve kullanıcı farklılığına bağımlı sonuçlar elde edilmesi standardizasyonunun sağlanması için güvenilirliği etkileyen faktörlerin iyi anlaşılması gerektiğini göstermektedir.Anahtar kelimeler: Ultrasonografi, Shear Wave Sonoelastografi, Strain Sonoelastografi, Kronik böbrek yetmezliği, Kuadriseps tendon hasarı

STRAIN AND SHEARWAVE SONOELASTOGRAPHIC FINDINGS OF QUADRISEPS TENDON IN PATIENTS WITH CHRONIC RENAL FAILURE OBJECTIVE: In this study, we aimed to compare the strain (SE) and shear wave sonoelastographic (SWE) findings of the quadriceps tendons of the patients with chronic renal failure.METHODS: Twenty-nine volunteers and twenty-seven patients with chronic renal failure (secondary to diabetes mellitus,hypertension and glomerulonephritis) with 3-10 years duration of hemodialysis history were enrolled in the study between March 2017 and February 2018. All sonoelastographic examinations were performed separately by two observers with a 6 years and a 1 year of experience in sonoelastography, unaware of each other's outcomes. The study was terminated after SWE and SE findings including the tissue elastic modulus (EM) as `kilopascals`, speed of the `shear wave` maps (SWS) and the elasticity patterns were obtained and entire data were recorded. The Student-T test was used in two independent groups when the numerical variables provided the normal distribution condition, and the Mann Whitney-U test was used in the independent two groups when the normal distribution condition was not met. Comparisons of ratios for categorical variables were made using Fisher 's Exact test. SWE and SE values were compared with age using Spearman and Pearson correlation analysis. Assessment for the reliability of the findings were performed using ıntraclass correlation coefficient (ICC). Significance level was accepted as p <0.05.RESULTS: 9 of the control group (31.03%) were female and the remaining 20 of them (68.96%) were male. There were 12 (44.44%) female and 15 (55.55%) male patients in the chronic renal failure group. In the included cases, the mean age of the patient group was 61.88 years (minimum age 22 - maximum age 87); the mean age of the control group was calculated as 34.10 years (minimum age 21 - maximum age 54). The dominant strain elasticity pattern was determined as `type 2` by both observers on the SE for the patient and control groups. There was a negative correlation between EM, SWS, elasticity pattern and quadriceps tendon thickness (QTT) values and duration of hemodialysis treatment. For SWS values, there were weak - moderate moderate EM values and moderate - good modulus for elasticity pattern, and good agreement for QTT values among observers. There were statistically significant correlations between QTT values for both observers and between elasticity pattern and age only for observer 1 (p <0.05).CONCLUSION: In our study, quadriceps tendon has moderate hardness and `type 2` stiffness pattern on SE for both patient and control groups. The fact that the interobserver reliability of SE is higher than that of SWE, and the fact that the factors affecting reliability are required to be understood in order to achieve standardization of user-dependent results.Keywords: Shear Wave Sonoelastography, Strain Sonoelastography, Chronic renal failure, Degenerative quadriceps tendon injury