Kronik lenfositik lösemide hücre yüzey antijenlerinin (CD38-CD138-CD56-CD16) ve ZAP-70 seviyesinin evre ve prognoza etkisi

Abstract

Amaç: Kronik Lenfositer Lösemi(KLL) kan, kemik liği, lenf nodu ve dalakta proliferasyon özelliği olmayan olgun lenfositlerin artışı ile ortaya çıkan, farklı klinik seyirler gösterebilen bir hastalıktır. Çoğu B lenfosit kökenlidir, %1'inden daha azı T lenfositlerinden kaynaklanmaktadır. İleri yaş hastalığı olmasına rağmen olguların %7-24 `ünün 55 yaşın altında oldukları bildirilmektedir.Rai ve Binet tarafından oluşturulan sınıflamalar bu gün için KLL `de kullanılan güncel evreleme sistemleridir. Bu sistemler evre ve sağ kalım süresi arasında anlamlı bir ilişki göstermesine rağmen bazı eksik tarafları mevcuttur. Herhangi bir evrede olan hastalar arasından, hastalığı progresif olabileceklerle yavaş seyir gösterecekler arasındaki ayrımı yapmada her iki evreleme sistemi de yetersiz kalmıştır. Özellikle erken evre olan vakalarda prognozu belirlemek için yeni serum belirteçlerine ihtiyaç doğmuş, buradan yola çıkarak yapılan araştırmalarda immunglobulin ağır zincir değişken bögesindeki(IgVH) somatik mutasyonların varlığı çok değerli bir prognostik faktör olarak saptanmıştır. IgVH mutasyonu olan hastalar, olmayanlara göre daha iyi bir klinik gidiş gösterdikleri tespit edilmiştir. Kronik lenfositer lösemi hücrelerinde, zeta ilişkili proteinin (ZAP70) ve CD38 ifadelenmesin gösterilmesinden sonra bu belirteçlerin de prognozu belirlemede kullanılabileceği yönünde yeni araştırmalar yapılmıştır. Birçok kanserde kötü prognostik belirteç olarak gösterilen CD138 `in KLL `de iyi klinik gidişin habercisi olabileceği öne sürülmüştür. KLL hastalarının periferik kanlarında CD3(+) Natural Killer benzeri hücrelerin gösterilmesi bu hastalarda azalmış sitotoksite nedeni olarak gösterilmiştir Bu bilgiler doğrultusunda çalışmamızın amacı; yeni tanı almış ve tedavi almayan KLL hastalarıda ZAP70, CD38, CD138, CD16 ve CD56 ifadelenme düzeylerinin evre ve prognoza etkilerinin incelenmesidir.Gereç ve yöntem: Bu çalışmada ucuz ve kolay uygulanabilir bir metod olan flow sitometri yöntemi ile KLL hastaların Kİ aspirasyonlarından elde edilen kan örneklerinde ZAP70, CD38, CD138, CD56, CD16 ifadelenme düzeyleri ölçüldü. %20'nin üzeri ifadelenme değerleri pozitif olarak kabul edildi.Bulgular: ZAP70 ifadelenmesi, çalışmaya alınan 35 hastadın 5'inde pozitif olarak saptandı. Düşük ZAP70 ifadelenmesi gösteren hastaların erken evre vakalar olduğu ve bu hastaların progresyonsuz sağ kalımlarının uzun olduğu görüldü. CD38 ifadelenmesi, 3 hastada pozitif olarak saptandı. CD38 ifadelenmesi düşük hastaların da daha çok erken evre oldukları ve progresyonsuz sağ kalımın diğerlerinden daha uzun olduğu tespit edildi. Olgularda ZAP70 ifadelenmesi ile CD38 ifadelenme düzeyi karşılaştırıldığıda sadece bir olguda aynı anda her ikisinde pozitif olduğu görüldü. CD38 ile ZAP70 pozitifliği arasında anlamlı ilişki saptanmadı.CD138, CD56, CD16 tüm hastalarda düşük düzeyde ifadelendiği görüldü. Fakat CD56' nın %5 `in üzerinde ifadelendiği 6 hastanın 3 `ünde ZAP70 `in (+) olduğu görüldü.Sonuç: KLL hastalarnda klinik seyrin belirlenmesinde ZAP70-CD38-CD138-CD56-CD16 nın antijenik ifadelenme düzeyleri bir belirteç olarak kullanılabilir. Bu belirteçlerin serum düzeyleri ile ileri hastalık, erken tedavi ihtiyacı, tedaviye direnç arasında ilişki vardır. Erken evredeki ve tedavisiz sağ kalımın uzun olduğu hastalarda bu belirteçlerin düşük düzeyde ifadelendiği tespit edilmiştir. KLL'de hücre yüzey antijenlerinin evre ve prognoza ektilerini daha iyi anlayabilmek için; daha fazla hasta sayısını, sağlıklı kontrol gruplarıyla karşılaştırmalı olarak, uzun süreli klinik takiplerinin yapılması gerekmektedir.

Chronic Lymphocytic Leukemia (CLL) is characterized by increased number of mature non-proliferative lymphocytes in blood stream, bone marrow, lymph node and spleen with different clinical course. Family history is an important risk factor for CLL. It is suggested that the malignant transformation of B cells play an important role for CLL development while less than 1 % is caused by T lymphocytes. Although most CLL patients are elderly, 10% of them are younger than 50.In CLL patients, Rai and Binet classification systems are established for determination of the necessity of treatment and prediction of survival. However, the prognostic value of these classifications is limited in early staged patients. The presence IgVH somatic mutation in the heavy chain variable region of immunoglobulin has been found a valuable prognostic factor. Patients with IgVH mutation shows a better clinical course than those without. After determination of the relationship between expression of zeta-associated protein (ZAP70) and IgVH mutation in CLL cells, a lot of research has been made for the usage of expression of ZAP70 rather than IgVH mutation of an expensive technique.Finally, CD38 and CD138 are suggested to be important prognostic markers in some studies.In this study, ZAP70, CD38, CD138, CD56, CD16 expression levels were measured from bone marrow aspirations of patients with CLL by flow cytometry of an inexpensive and easy method. Expression levels over 20% were considered as positive. ZAP70 expression was positive in 5 of 35 investigated patients. There was no significant correlation between ZAP 70 expression and patients' age, sex, hemoglobin and LDH levels, leukocyte, lymphocyte and platelet counts.CD38 expression was positive in 3 of 35 investigated patients. There was no significant correlation between CD38 expression and patients' age, sex, hemoglobin and LDH levels, leukocyte, lymphocyte and platelet counts. In only one patient, both ZAP70 and CD38 expressions were positive. There was no significant correlation between ZAP70 with CD38 positivity.CD138, CD56, CD16 was expressed at low levels in all patients.For demonstrating the relation between the expression of ZAP70 and CD38 over 20% and the prognosis of CLL patients, long-term observational studies are needed.Long-term clinical observational studies with control groups should be made for understanding the effects of surface antigens in staging and prognosis of CLL.