Nasturtium officinale r. br. (su teresi)`nin bazı kimyasal bileşenlerinin mevsimsel değişimleri üzerine bir çalışma

Abstract

Nasturtium officinale R.Br. (SU TERESİ)'NİN BAZI KİMYASAL BİLEŞENLERİNİN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A1İ GÜNLÜ Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 69 s., 2001 Anahtar Kelimeler: Nasturtium officinale R.Br., su teresi, kimyasal bileşim, mevsimsel değişim. Bu çalışmada Eğirdir Gölü ve bağlantılı baza su kaynaklarında yaygın olarak bulunan Nasturtium officinale R.Br.(Su teresi)'nin bazı kimyasal bileşenleri mevsimsel olarak incelenmiştir. Su teresinin besinsel değerleri ve ham madde olarak kullanılabilirlikleri araştırılmıştır. Su teresi Eğirdir Gölü'nde belirlenen dört farklı istasyonda Nisan 2000 - 2001 tarihleri arasında toplanmıştır. Su teresi örneklerinde toplam su, ham protein, ham yağ, toplam karbonhidrat, ham kül, kalsiyum ve magnezyum analizleri yapılmıştır. Ayrıca araştırma yapılan istasyonlar, fiziksel ve kimyasal özellikleri yönü ile de incelenmiştir. İstasyonlardan elde edilen sonuçlara göre; suyun sıcaklığının 10,2 - 14,4°C, pH'sı 6,52 - 9,10, çözünmüş oksijen 5,28 - 10,60 mg/1, organik madde 4,08 - 7,85 mg/1, nitrat 1,5 - 10,19 mg/1, kalsiyum 121,9 - 62,5 mg/1 ve magnezyum 0,97 - 13,6 mg/1 aralıklarında değiştiği saptanmıştır. İstasyonlarda zemin toprağının su ile doygunluk oranı % 38 - 1 15, pH'sı 6,60 - 7,50, kalsiyum karbonat % 17,48 - 34,78, fosfor 3,51 - 39,99 kg/dk, potasyum 10,56 - 65,45 kg/dk, organik madde % 0,74 - 6,27 olarak tespit edilmiştir. Su teresinin kimyasal analiz sonuçlarına göre toplam su oram yapraklarda %89,53±0,175, yaprak+gövde de % 91,74 ± 0,181, ham protein içeriği yapraklarda %34, 58+0,42, yaprak+gövde de % 29,46 + 0,400, ham yağ içeriği yapraklarda % 7, 17 +0,309, yaprak+gövde de % 5,44 + 0,251, toplam karbonhidrat miktarı yapraklarda % 43,49 ± 0,678, yaprak+gövde de % 48,62 ± 0,550, inorganik madde (ham kül) miktarı yapraklarda %14,76+0,206, yaprak+gövde de % 16,33 ± 0,209 kaydedilmiş olup, inorganik madde üzerinden kalsiyum içeriği yapraklarda % 3,18 ± 0,066, yaprak+gövde de % 2,79 ± 0,070, magnezyum miktarı yapraklarda % 0,85 ± 0,036, yaprak+gövde de % 0,80 ± 0,034 olarak bulunmuştur. Su teresinin kimyasal bileşenlerinin mevsimler ve istasyonlar arasında farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Su teresinde kalsiyum ve magnezyum içeriklerinin düşük oranlarda artış gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre su teresinin ham protein ve karbonhidrat yönünden zengin olduğu tespit edilmiştir. Jüri: Doç. Dr. Ergin DUYGU Yrd. Doç. Dr. Erol KESİCİ C û<w j*^ ) Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÜNLÜSAYIN

A STUDY ON SEASONAL CHANGES OF CHEMICAL COMPONENT OF WATERCRESS (Nasturtium officinale RBr.) Ali GÜNLÜ Department of Fishing and Processing Technology. 69 pp., 2001 Key Words: Nasturtium officinale R.Br., watercress, chemical component, seasonal change In this study, some chemical composition of Nasturtium officinale RBr.(Watercress) which are widely distributed in Eğirdir Lake and some water spring that connected with Lake were examined as seasonally. Evaluation as nutrient and useable as the raw material of watercress were investigated. Watercress were collected at 4 stations to Eğirdir Lake between April 2000 and April 2001. Moisture, crude protein, crude lipid, total carbonhydrate, crude ash, calcium and magnesium content of watercress were analysed in leaves and leaves+stems. Also the physical and chemical characteristics of stations were investigated. The water temperature as 10.2 - 14.4 °C, pH as 6.52 - 9. 10 disolved oxygen as 5.28 - 10.60 mg/1 organic matter as 4.08 - 7.85 mg/1 nitrate as 1.5 - 10.19 mg/1 calcium as 121.9 - 62.5 mg/1 magnesium as 0.97 - 13.6 mg/1 were found. The chemical composition of graund soil in stations were analysed. The saturation proportion of soil as 38 - 115 % pH as 6.60 - 7.50 calciumcarbonate as 17.48 - 34.78 % phosphorus as 3.51 - 39.99 kg/1000m2 potassium as 10.56 - 65.45 kg/1000m2 organic matter as 0.74 - 6.27 % were determinated. According to the results of chemical analyses of watercress, total water in leaves and in leaves+stems were determined as 89.53 ± 0.175 % and 91.74 ± 0.181 %, crude protein in leaves and in leaves+stems were found as 34.58 ± 0.42 % and 29.46 ± 0.400 % respectivelry. Crude lipid was determined 7.17 ± 0.309 % in leaves, 5.44 ± 0.251 % in leaves+stems. Total carbonhydrate was found 43.49 ± 0.678 % in leaves, 48.62 + 0.550 % in leaves+stems. The crude ash was determined 14.76 ± 0.206 % in leaves, 16.33 ± 0.209 % in leaves+stems. The calcium mid magnesium content in crude ash were found 3.18 ± 0.066 % and 0.85 ± 0.036 % in leaves, 2.79 ± 0.070 % and 0.80 ± 0.034 % in leaves+stems respectivelly. The according to results of chemical analyses of watercress, differences were seen among research stations according to seasons. Calcium and magnesium content in watercress were increased in low percentage. According to the results, it was determinated that watercress was rich both crude protein and total carbonhydrate. Jury: Assic. Prof. Dr. Ergin DUYGU Asst. Prof. Dr. Erol KESİCİ C S m, Pfer- ^ Cs o<~ } Asst. Prof Dr. Mustafa ÜNLÜSAYIN