Kültür mantarı (agaricus bisporus) yetiştiriciliğinde hümik asit uygulamalarının verim ve kaliteye etkileri

Abstract

Ill ÖZET Kültür mantarı üretiminin kapak alanlarda ve kontrollü iklim şartlarında yapılması, ülkemizde son yıllarda modern yöntemlerle mantar yetiştiriciliğinin hızlı bir gelişme göstermesini teşvik etmiştir. Ancak ilk yatırım maliyetinin yüksek olması, üreticiler için bir dezavantajdır. Birim alandan alınacak ürün miktarının ve kalitenin arttırılması kültür mantarı yetiştiriciliğinde de önemli bir konudur. Bu araştırma 1999 yılında, yetiştirme ortamına farklı üretim evrelerinde hümik asit uygulamalarının kültür mantarı (Agaricus bisporus) yetiştiriciüğindeki ürün miktarı ve kalitesine etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Denemede kompost- aşılama, örtü toprağı serim, 1. Flaş öncesi, 1. Flaş sonrası ve 2. Flaş sonrası olmak üzere 5 farklı zaman incelenmiştir. Komposta 0, 2 ve 4 İt/ton, örtü toprağına 0, 2 ve 4 İt/ton hümik asit ve 1. Flaş öncesi, 1. Flaş sonrası ve 2. Flaş sonrası aşamalarında da m2 ye 20 mi hümik asit uygulamaları yapılmıştır. Araştırmada verim (%) ve kalite kriterleri olan, toplam yaş ağırlık (g), karpofor ağırlığı (g), sap ağırlığı (g), karpofbr çapı (cm), sap çapı (cm), sap uzunluğu (cm), kuru madde (%) ve ham protein içeriği (%) incelenmiştir. Üzerinde durulan kriterlere göre araştırma sonuçlan aşağıdaki şekilde özetlenebilir: Verim; komposta yapılan hümik asit uygulamaları sonucunda artmıştır. Örtü toprağına yapılan hümik asit uygulamalarının ise verim üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Hasat döneminde yapılan hümik asit uygulamaları verimi arttırmamış, flaş sonraları yapılan uygulamalar ise verimi düşürmüştür. Komposta, örtü toprağına ve hasat döneminde yapılan hümik ash uygulamaları ortalama meyve ağırlığına, karpofbr ve sap ağırlığına olumlu etki etmiştir. Komposta yapılan uygulamaların sap uzunluğuna olumlu etkisi olmasına karşın örtü toprağına yapılan düşük dozdaki uygulamalar (2 k/ton dozunda) olumlu, yüksekIV dozda ise olumsuz etki yapmaktadır. Hasat döneminde flaş sonrakin yapılan uygulamalar da sap uzunluğunu olumlu etkilemiştir. Karpofor çapı ve sap çapı, komposta ve örtü toprağına yapılan hümik asit uygulamalarında olumlu yönde etkilenirken hasat döneminde yapılan uygulamalarda etkilenmemiştir. Kuru madde, komposta ve örtü toprağına yapılan düşük dozdaki uygulamalardan (2 İt/ton dozunda) olumlu, yüksek dozda ise olumsuz etkilenmiştir. Hasat döneminde yapılan uygulamalar ise kuru madde içeriğine etki etmemiştir. Komposta ve örtü toprağına yapılan hümik asit uygulamaları ham protein içeriğini olumlu yönde etkilerken; hasat döneminde yapılan uygulamalar olumsuz etki yapmıştır.

ABSTRACT The mushroom production that is cultivated in the controlled climate conditions promotes the productivity. However, the first investment cost price's increasement is the main disadvantage. From this point of view, quantity and quality of the product economization is an important matter. In this connection our study was aimed to determine the effects of humic acid applications to quantity and quality on mushroom growing. The research was carried out the year of 1999 and was searched the effects of applications of humic acid on the five different growing times which were the time of mycelium adding to the compost, the time of covering the caising soil, before the first harvest, after the first harvest and after the second harvest. Quantity and quality enters which were total fresh musroom weight, carpofor weight, stack weight, carpofor scale, stack scale, stack length, dry matter (%) and total protein (%) were examined. By the criteries which were examined can be summarized as following: Quantity was rised after the application of humic acid on the time of the mycelium adding to compost. The application of humic acid on the time of the caising soil effected negatively. The application of humic acid on the harvest period could not rise the quantity but after the harvest applications reduced the postproductivity. The effects of humic acid application on the time of mycelium adding to the compost, on the time of covering the caising soil and on the harvest period promoted the total fresh musroom weight, carpofor weight and the stack weight positively. The effects of humic acid application on the time of mycelium adding to the compost were promoted stack length. Although the effects of humic acid's lower doseVI application on the time of covering the casing soil (the dose of 2 litres in ton) were positively, the highest dose of humic acid affected the stack lenght negatively. The effects of humic acid application on the time of mycelium adding to the compost and on the time of covering the caising soil promoted the carpofor scale, stack scale positively. The effects of humic acid application on the harvest period could not effected the carpofor scale and stack scale. Although the effects of humic acid's lower dose application on the time of mycelium adding to the compost and on the time of covering the caising soil (the dose of 2 litres in ton doses) were promoted dry matter, the highest dose of humic acid effected the dry matter negatively. On the harvest period, the humic acid applications could not affected the dry matter. The effects of humic acid application on the time of spawning and on the time of the casing promoted the total protein positively. The effects of humic acid application on the harvest period affected the total protein negatively.