Obez ve obez olmayan postmenapozal kadınlarda, serum osteoprotegerin, reseptör aktivatör nükleer kappa B ligand ve bazı kemik turnover parametreleri (calsiyum,fosfor, deoksipiridinolin, osteokalsin, kemik-ALP, N-telopeptid) ile kemik mineral dansitesinin araştırılması

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı postmenapozal obez ve obez olmayan kadınlarda, serum RANKL ve OPG düzeylerini ve KMD ile olan ilişkilerini, serum osteokalsin, kemik-ALP, kalsiyum, fosfor, üriner deoksipiridinolin ve NTx gibi kemik turnover parametreleri ile birlikte değerlendirip araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışma 66 postmenapozal kadın üzerinde gerçekleştirildi. Bireyler obez (VKİ >30 kg/m2, n=40, yaş ortalaması 53.3 ± 5.1 yıl) ve obez olmayan (VKİ 18- <24.9 kg/m2 n=26, yaş ortalaması 55.9 ± 6.5 yıl) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Tüm bireylerden serum RANKL, OPG, osteokalsin ve üriner NTx ELİSA yöntemiyle, serum kemik-ALP kemilüminesans yöntemle, serum kalsiyum ve fosfor ticari kitlerle ve üriner deoksipiridinolin HPLC yöntemiyle ölçüldü. KMD ise DEXA yöntemiyle ölçüldü.Bulgular: Çalışmamızda kontrol grubuna göre obez grupta, serum RANKL, RANKL/OPG oranı, kemik-ALP, üriner NTx ve deoksipiridinolin düzeyleri anlamlı yüksekken; serum OPG düzeyleri anlamlı düşüktü. Her iki grup arasında serum osteokalsin, kalsiyum ve fosfor düzeyleri ve KMD'leri açısından anlamlı farklılık yoktu. Ayrıca obez grupta VKİ ile serum RANKL, üriner NTx ve deoksipiridinolin parametreleri arasında anlamlı pozitif korelasyon; yaş ile femur KMD ve menapoz süresi ile femur KMD arasında anlamlı negatif korelasyon tespit edildi.Sonuç: Sonuç olarak postmenapozal obez kadınlardaki osteoklastogenez ile ilişkili olan yüksek RANKL ve düşük OPG düzeyleri, obezitenin postmenapozal osteoporozda olumsuz rol aldığını göstermektedir. Bununla birlikte her iki grubun KMD'leri arasında anlamlı bir fark olmaması, yüksek RANKL/OPG etkisinin, kemik-ALP seviyesindeki artma ile de gösterilen osteoblastik aktivitedeki artma ile kompanze edildiğini düşündürmektedir. Sonuç olarak, kemik yeniden yapılanması ve regülasyonunda rol oynayan OPG ve RANKL'ın dolaşımdaki seviyelerinin belirlenmesi, obezitenin postmenapozal osteoporoza etkisini değerlendirmede ve tedavide yeni yaklaşımlar geliştirilmesine katkı sağlayabilir.Anahtar kelimeler: RANKL, OPG, menapoz, obezite, osteoporoz, VKİ, KMD

Aim: The aim of this study was to investigate the serum OPG and RANKL levels and their correlation with BMD and levels of other bone turnover parameters such as serum osteocalcin, bone-ALP, calcium, phosphorus, urinary deoxypyridinoline and NTx in postmenopausal women with and without obesity.Materials and Methods: We have investigated 66 postmenopausal women, including a group with obese woman (BMI >30 kg/m2, n=40, mean age 53.3 ± 5.1 years) and a group with non-obese woman (BMI between 18 to <24.9 kg/m2, n=26, mean age 55.9 ± 6.5 years), as controls. Serum OPG, RANKL, bone-ALP, osteocalcin, calcium, phosphorus, urinary deoxypyridinoline and NTx levels and BMD of all subjects were measured.Serum OPG, RANKL, osteocalcin and urinary NTx levels were measured by ELISA method, serum bone-ALP levels were measured by chemiluminescent method, serum calcium and phosphorus levels were measured by routine methods and urinary deoxypyridinoline levels were measured by HPLC technique. The BMD was measured by DEXA.Findings: Serum RANKL, RANKL/OPG ratio, bone-ALP, urinary NTx and deoksipiridinolin levels were significantly higher, whereas serum OPG levels were significantly lower in obese women than in nonobese controls. There was no significant difference between serum osteocalcin, calcium and phosphorus levels and BMD measures of the groups. BMI was possitively correlated with serum RANKL, urinary NTx and urinary deoksipiridinolin levels in the obese group. Also, there was a significant negative correlation between age and femur BMD and between duration of menopause and femur BMD in the obese group.Results: Increased RANKL levels and decreased OPG levels associated with osteoclastogenesis in postmenopausal obese women suggests that obesity play a role towards osteoporosis in postmenopausal obese women. However, no significant change in BMD levels of the subjects shows that the effect of increased RANKL/OPG ratio is compensated by increased bone formation which showed by increased bone-ALP levels. OPG and RANKL levels are involved in the pathogenesis and regulation of bone turnover and thus, circulating levels of them may be useful markers to assess bone turnover and to develop new approaches in postmenopausal obese women.Key words: RANKL, OPG, menopause, obesity, osteoporosis, BMI, BMD