Abdominal cerrahi geçiren geriatrik hastalarda düşük doz ketaminin postoperatif kognitif fonksiyonlar üzerine etkisi

Abstract

ÖZETAmaç: Bu çalışmada indüksiyon öncesi subanestezik dozda uygulanan ketaminin, BİS rehberliğinde, genel anestezi altında elektif abdominal cerrahi operasyonu planlanan geriatrik olgularda kognitif fonksiyonlar üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.Yöntem: Elektif alt abdominal cerrahi girişim planlanan, 65 yaş ve üzeri 40 hasta, rastgele iki gruba ayrılarak kontrol ve ketamin grupları oluşturuldu. İndüksiyondan 5 dk önce Kontrol grubu hastalara iv 5 ml SF, Ketamin grubu hastalara iv 0.5 mg/kg (SF ile sulandırılarak 5 ml) ketamin verildi. İndüksiyon öncesi, sonrası ve operasyon sonlanana kadar her 15 dk?da bir, KAH, SAB, DAB, OAB, BİS, SpO2, ETCO2 ve ET Sevo ölçüldü. Ekstübasyon zamanı, spontan göz açma zamanı, 2. ve 5. dklardaki Aldrete Derlenme Skorları kaydedildi. Operasyondan bir gün önce SMMT, TDT, SÇT yapılan hastaların postoperatif 1. ve 6. saatlerde testleri tekrarlanarak kognitif fonksiyonları değerlendirildi.Bulgular: Her iki grubun demografik özellikleri istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermedi (p>0.05). Kontrol grubunda total remifentanil tüketimi ketamin grubundan anlamlı düzeyde yüksek tespit edildi (p<0.001). Her iki grubun ekstübasyon süresi, göz açma süresi, 2. ve 5. dk.?lardaki Aldrete Derlenme Skorları arasında anlamlı farklılık bulunamadı (p>0.05). Kontrol ve ketamin grubu hastaların preoperatif dönemdeki SMMT, TDT ve SÇT ortalamaları arasında anlamlı düzeyde fark bulunmazken (p>0.05) 1. saat ve 6. saatteki sonuçların, ketamin grubunda kontrol grubundan daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.01). Kontrol ve ketamin grubu ayrı olarak, Friedman analizi ile karşılaştırıldığında; her iki grupta da sonuçlarda farklılık belirlenmiştir (p<0.001). Farkın hangi ölçümler arasında olduğunu belirlemek için yapılan Bonferroni düzeltmeli Wilcoxon analizinde; Kontrol grubundaki hastaların postop. 1. saatte puanın düştüğü, 6. saatte puanının yükselmeye başlamasına karşın preoperatif dönemdeki düzeye ulaşamadığı saptanmıştır. Ketamin grubunda ise anlamlı farkın 1.saatten kaynaklandığı, postoperatif 1. saatteki değerlerin hem preoperatif hem de postoperatif dönemdekine göre anlamlı düzeyde düşük olduğu (p<0.001), 6. saatte yükselerek preoperatif dönemdeki düzeye ulaştığı saptanmıştır.Sonuç: Genel anestezi altında elektif abdominal cerrahi operasyonu planlanan geriatrik olgularda subanestezik dozda (0,5 mg. kg-1) uygulanan ketaminin kognitif fonksiyonlar üzerine etkisinin olumlu olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ketamin, kognitif fonksiyon, geriatrik hasta, abdominal cerrahi

Aim: We aimed in this study, effects of preoperatively administered ketamine with subanaesthetic dosage on cognitive functions in geriatric patients undergoing elective abdominal surgery under general anaesthesia using BIS.Methods: Fourty patients with their age 65 and over whom planned for elective abdominal surgery were randomly divided into two groups as control and ketamine. Control group has been administered serum physiologic 5 ml, and ketamine group had 0,5 mg/kg ketamine intravenously (iv.) (completed 5ml SF) 5 minutes (min.) before induction. The parameters as KAH, SAB, DAB, OAB, BİS, SpO2, ETCO2 and ET Sevo were measured every 15 min. Starting before induction and lasted till operation ended. Also, extubation time, spontaneous eye opening time and aldrete scores (at 2. and 5. mim.s) were measured. SMMT, TDT, SÇT were measured 24 hour (hr.) before operation and cognitive functions were remeasured at 1.st and 6th hrs postoperatively. Results: Demographic characteristics of two groups were not different from each other statistically (p>0.05). Total remifentanil consumption in control group was significantly higher than ketamin group (p<0.001).There were no difference between two groups according to extubation time,eye opening time and aldrete recovery scores at 2nd and 5th min.s (p>0.05). Preoperatively measured SMMT,TDT,SÇT values were not statistically different (p>0.05) between groups but results at 1st and 6th hrs postoperatively were higher in ketamine group (p<0.01). Analysis of two groups with friedman methode evaluated difference (p<0.001). Thereafter ,Bonferroni corrected Wilcoxon analysis planned for finding results responsible fort his difference. Postoperatively 1st hr results were low in control group with 6th hr results had increaments ,but not reaching to preoperative values. Difference in ketamin group was because of 1st hr results so, postoperatively 1st hr results were lower than both preoperatively and postoperatively results significantly (p<0.001) and at 6th hr reaching to preoperative values.Conclusion: We have concluded that ketamin with subanaesthetic dosage (0,5 mg. kg-1) had positive effects on cognitive functions in geriatric patients undergoing elective abdominal surgery under general anaesthesia.Key words: Ketamine, cognitive function, geriatric patient, abdominal surgery