0900 ziraat benzeri bazı kiraz çeşitlerinin döllenme biyolojileri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde 2001 yılında yapılmıştır. Çalışmanın amacı, Eğirdir (İsparta) ekolojik koşullarında yetiştirilen 0900 Ziraat benzeri bazı kiraz çeşitlerinin dölleyicilerini belirlemektir. Bu nedenle Uluborlu, Akşehir Napolyonu, Dalbastı, 0900 Ziraat ve Allahdiyen çeşitleri ile Noble, Bing, Vista, Larian ve Merton Bigarreau tozlayıcı çeşitleri arasında tozlama denemeleri yapılmıştır. Denemede kullanılan bütün çeşitlerin çiçeklenme zamanlan karşılıklı tozlanmayı sağlayabilecek şekilde birbiriyle çakışmaktadır. Çiçek tozu çimlendirme denemelerinde %0, %5, %10, %15 ve %20 sakkaroz içeren agar ortamları kullanılmıştır. En yüksek çimlenme oranı Larian (%61) çeşidinde ve %20 sakkaroz içeren agar ortamında meydana gelmiştir. En düşük çimlenme oranı (%6) ise, %0 sakkaroz içeren ortamda ve yine Larian çeşidinde gerçekleşmiştir. Vista çeşidinin çiçek tozlarının ise, %0 sakkaroz içeren ortamda hiç çimlenme gösteremediği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, karşılıklı tozlanabilme durumları ve çiçeklenme zamanlarının uygunluğu bakımından Dalbastı kiraz çeşidi için tozlayıcı olarak Merton Bigarreau; Allahdiyen kiraz çeşidi için tozlayıcı olarak Vista ve 0900 Ziraat kiraz çeşidi için ise özellikle Vista çeşidi olmak üzere tüm tozlayıcı çeşitler önerilebilir. ANAHTAR KELİMELER: Kiraz, çiçek tozu, tozlanma, karşılıklı uyuşmazlık, döllenme biyolojisi «SS5SS».

m ABSTRACT This research has been carried out at the Süleyman Demirel University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture, in 2001. The aim of this research is to find out pollinizers of sweet cherry cv. Like 0900 Ziraat which is commonly grown in Eğirdir (İsparta) and in the provinces, nearly. So that cross-pollination trials were made between Uluborlu, Akşehir Napolyonu, Dalbastı, 0900 Ziraat, Allahdiyen sweet cherry cultivars and Bing, Noble, Larian, Merton Bigarreau, Vista (pollinizer) sweet cherry cultivars. In the all studied cultivars, blooming periods were found to be over-lapping so cross- pollination could be provided. In the pollen germination trials, agar media which consisted of 0, 5, 10, 15, 20 % sucrose has been used. The highest germination rate as 61 % (Larian) among all of the pollinizer cultivars accured on agar medium containing 20 % sucrose. According to the results based on cross-compatibility and over-lapping of blooming periods, Merton Bigarreau swwet cherry cultiyar can be suggested as the best potential pollinizer for Dalbastı; Vista sweet cherry cultivar can be suggested as the best potential pollinizer for 0900 Ziraat. KEY WORDS: Cherry, pollen, pollination, cross-incompatibility, fertilization biology