Bazı dut türlerinin (Morus sp. L.) çelikle çoğaltılması üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Karadut (Morus nigra L.) ve Beyazdut (Moras alba L.) çeliklerinin köklenme oranı ve kök kalitesi üzerine çelik alma zamanı, dikim şekli, köklendirme ortamının etkileri araştırılmıştır. I. deneme yılında alman (2000) Mart, Nisan ve Mayıs tarihlerinde, II. deneme yılında (2001) ise Ocak, Şubat ve Mart tarihlerinde 1 yaşlı sürgünlerden alman çelikler alt ısıtmalı (22 ± 2°C) perlit ve hidroponik kültür (30°C ± 1°C) ortamlarına dikilmişlerdir. Hazırlanan çeliklerin bir bölümü kontrol grubunu, diğer bölümü ise 5000 ppm İBA uygulanan grubu oluşturmuştur. Karadut çeliklerinde ortalama köklenme oranı % 2.22 ile % 71.00, beyazdut çeliklerinde ise ortalama köklenme oranı % 3.33 ile % 50.00 arasında gerçekleşmiştir. En iyi köklenme oram Ocak - Mart dönemlerinde alınan ve alt ısıtmalı perlit ortamında IBA (5000 ppm) ile muamele edilerek köklendirilen çeliklerden elde edilmiştir. Perlit ortamında genel olarak hidroponik kültür ortamından daha iyi sonuçlar alınmıştır. Köklendirildikten sonra siyah polietilen tüplere aktarılan çeliklerde gelişme periyodu sonunda sürgün gelişim durundan belirlenerek fidan performansı ortaya konulmuştur. Köklenmiş karadut çeliklerinde çap ve sürgün uzunluklarının sırası ile 7.17 mm. ile 9.08 mm. ve 2.68 cm. ile 3.90 cm. arasında olduğu belirlenmiştir. Köklenmiş beyazdut çeliklerinde ise çap ve sürgün uzunlukları sırası ile 7.33 mm. ile 9.99 mm. ve 3.26 em ile 46.00 cm. arasında olduğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler : Out (Morus sp. L), çelik, çoğaltma, köklenme

m ABSTRACK The effect of the rooting media, planying methods and cutting take times on the rooting percentage and root guality of black and white mulberry cuttings were investigated. The cuttings taken from 1 -years-old shoots were planted in agri - perlite (22 ± 2°C) with under- heated and hidroponic (30°C ± 1°C) media in March, April and May in the firs trial year (2000), and in January, February and March in second year (2001). One part of the prepared cuttings formed the control group and the order part of them applied group (1BA-5000 ppm). While the avarege rooting percentages of black mulberry cuuttings changed between % 2.22 and % 71.00, these percentage were found as % 3.33 to % 50.00 in the white mullberry cuttings. The best rooting percentage were abtained from the cuttings planted in the perlite media applid whit IBA (5000 ppm) in January -March. Generally, the result were better in perlite media than hidroponic culture. After rooting, the shoots growth and sapling performance of rooted cuuttings transplanted in to black polyethylene were evaluated in the end of vegetation period. The widths and shoots lengthe of rooted black mulberry cuttings chanted between 7.17 mm - 9.08 mm. and 2.68 cm - 3.90 cm, respectively. The widths and shoots lengths of the rooted white mulberry cuttings were between 7.33 mm - 9.99 mm and 3.26 cm - 46.00 cm respectively. Key words : Mulberry (Moms sp. L), rootings, cuttings, propagation