Prediyaliz ve diyaliz hastalarında vasküler kalsifikasyon sıklığı ve patogenezi

Abstract

Amaç: Kronik böbrek hastalığı olan hastalarda kardiyovaskuler hastalıklar öndegelen ölüm sebebidir ve bu populasyonda vaskuler kalsifikasyon oldukça yaygındır.Koroner kalsifikasyonla karşılaştırıldığında abdominal aort kalsifikasyonu (AAK) sondönem böbrek yetmezliği hastalarında daha az çalışılmıştır. Prediyalitik hastalardaise AAK hakkında sınırlı sayıda çalışma vardır. Hemodiyaliz hastalarında veprediyalitik hastalarda lateral abdominal grafi ile AAK'u değerlendirmeyi vepatofizyolojik nedenlerini araştırmayı amaçladık.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya, 18 yaş üstünde olan, 259 hemodiyaliz hastası,300 prediyalitik hasta ve 60 böbrek fonksiyonu normal olan kontrol grubu alındı. Enaz 3 aydır hemodiyalize giren hastalar hemodiyaliz grubuna alındı. Prediyalitik grubaher evrede 60'ar hasta ve bunların da yarısı diyabetik olacak şekilde hasta alındı.AAK skorunu değerlendirmek için lateral lomber grafi kullanıldı. L1den L4'e kadartüm lomber vertebra segmentine komşu abdominal aort duvarındaki kalsifiyedepositler 24 puanlık skor sistemi ile derecelendirildi. Ortalama hesaplamaları,gruplararası karşılaştırmalar, korelasyon analizleri SPSS 17 programı yardımı ileyapıldı.Bulgular: Abdominal aort kalsifikasyonu (AAK?1) hemodiyaliz hastalarının %71,8,prediyalitik hastaların %45,7 ve kontrol grubunun %33,3'ünde mevcuttu. OrtalamaAAK skoru hemodiyaliz grubunda 4±4,7, prediyalitik grupta 2,07±3,35 ve kontrolgrubunda 1,02±1,84 idi. Diyabetiklerdeki AAK skoru HD hastalarında (5,32) veprediyalitik gruplarda (2,74) non-diyabetiklerden (HD için 3,37 prediyaliz grup için1,40) daha yüksek bulundu (sırasıyla p=0,002 ve p<0,001). AAK skoru HD grubundaprediyalitik (p<0,001) ve kontrol grubundan (p<0,001) daha yüksek idi. Prediyalitikhastaların AAK skoru kontrol grubundan daha yüksek bulundu (p=0,018). Prediyalitikgruplarda AAK skorları (evre 1'de 1,03±2,0; evre 2'de 1,85±2,7; evre 3'de 2,05±3,4;evre 4'de 2,38±3,6; evre 5'de 3,05±4,2) gittikçe artmakta idi. Hemodiyalizhastalarında yaş (p<0,001), DM varlığı (p<0,001) ve diyaliz süresi (p=0,04)kalsifikasyon varlığı ve şiddeti için bağımsız prediktörlerdi. Prediyalitik grupta yaş(p<0,001) ve serum fosfor düzeyi (p=0,004) kalsifikasyon varlığı ve şiddeti içinbağımsız prediktörlerdiSonuç: Sonuç olarak çalışmamızda KBY ve vaskuler kalsifikasyon arasında yakınilişki olduğu görülmektedir. Prediyaliz grubu kontrol grubundan daha yüksek AAKskorlarına sahipken, hemodiyaliz grubunda da prediyaliz grubundan daha yüksekAAK skorları olduğu bulunmuştur. Prediyalitik grubun evreleri değerlendirildiğindeAAK skorları evrelerin progresyonu ile artmıştır. Yüksek kalsifikasyon riski henüzdiyaliz aşamasına gelmeden prediyaliz aşamasında başlamaktadır. Prediyalitikhastalarda yaş ve serum fosfor düzeyi AAK varlığı için bağımsız ilişkili faktörlerdir.Prediyalitik dönemden başlayarak hastaların sıkı fosfor kontrolü yapılmalıdır.Hemodiyaliz hastalarında ileri yaş, DM varlığı ve diyaliz süresi AAK varlığı ve şiddetiile bağımsız ilişkili faktörler olarak belirlenmiştir.

Background: Cardiovascular disease is the leading cause of death among chronickidney disease (CKD) patients and vascular calcification is highly prevalent in thispopulation. There are fewer studies on abdominal aorta calcification (AAC) in CKDpatients compared to studies on coronary calcification. There are also limited studieson AAC in predialysis CKD patients. We aimed to study AAC by evaluating laterallumbar plain X-ray graphy in hemodialysis and predialysis patients and investigatepathophysiologic relations.Materials and Methods: In this study, 259 hemodialysis patients, 300 predialysispatients and 60 healthy controls, all being over age of 18 were evaluated.Hemodialysis patients were on hemodialysis for more than 3 months. Sixty patients,half of them being diabetic were enrolled for each of 5 CKD stages in predialyticgroup. Lateral lumbar X-ray graphy was used to evaluate AAC scores. All calcifieddeposits of abdominal aorta wall next to all lumbar vertebra segments from L1 to L4were measured by a 24 points scoring system. Calculations of means, comparisonsof groups, and correlation analyses were made by using SPSS program.Results: Abdominal aorta calcification (AAC score?1) was present in 71,8% of thehemodialysis patients, 45,7% of the predialysis patients and in 33,3% of the controlgroup. Mean (±SD) AAC scores of the hemodialysis, predialysis and control groupswere 4±4,7, 2,07±3,35 and 1,02±1,84 respectively. Diabetic HD patients andpredialysis patients had higher AAC scores (5,32 and 2,74 respectively) compared tonondiabetic HD and predialysis patients (3,37 and 1,40 respectively, p=0,002 andp<0,001 respectively). AAC scores of HD patients were higher than predialytic(p<0,001) and control groups (p<0,001). AAC scores of predialytic patients werehigher than control groups (p=0,018). AAC scores of predialytic groups showed agradual increase as the stage of CKD increase (AAC scores for stages 1 to 5 were1,03±2,0; 1,85±2,7; 2,05±3,4; 2,38±3,6 and 3,05±4,2 respectively). Independent predictorsfor the presence and severity of calcification were age (p<0,001), diabetes (p<0,001)and duration of dialysis (p=0,04) in hemodialysis patients. Independent predictors forthe presence and severity of calcification were age (p<0,001) and serum phosphate(p=0,004) in predialysis patients.Conclusion: : In conclusion, a close association between CKD and vascularcalcification is seen in our study. The predialysis group had higher AAC scores thanthe control group and the hemodialysis group was found to have higher AAC scoresthan the predialysis group. When the predialytic group was evaluated according toCKD stages, AAC scores were found to be gradually increased as CKD stagesincrease. High calcification risk starts at the predialysis stage, before initiation ofhemodialysis. Age and serum phosphorus levels were independent risk factors forthe presence of AAC. Strict phosphorus control should be started at the predialysisstage. We found that AAC presence and severity were independently associated withage, presence of diabetes and duration of hemodialysis in hemodialysis patients.