Ankilozan spondilit tanılı hastalarda uyku bozuklukları

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Ankilozan Spondilit tanılı hastalarda uyku bozukluklarını, uyku bozukluklarına eşlik eden faktörleri, uyku bozuklukları ile hastalık aktivitesi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Gereç-Yöntem: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniği ile Romatoloji Polikliniklerinde Ankilozan Spondilit tanısı konmuş, takibi devam eden 88 hasta mevcut tedavilerine karışılmaksızın Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi anketine tabi tutuldu. Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi uyku kalitesini saptamada kullanılan geçerlilik ve güvenilirliği olan 11 bölümden oluşan anket tarzında ölçeklerden biridir. Hastalar uyku bozukluklarına eşlik edebilecek huzursuz bacak sendromu yönünden de araştırıldı. Bunun için huzursuz bacak sendromu anketi dolduruldu. Bu anket uluslar arası geçerlilik ve güvenilirliği gösterilmiş bir ankettir. Hastaların hastalık aktiviteleri için Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI) ölçeği kullanıldı. BASDAI dünya çapında geçerlilik ve güvenilirliği olan yaygın olarak kullanılan Ankilozan Spondilit hastalık aktivitesini gösteren bir ankettir. Hastaların ağrı, sabah tutukluğu ve yorgunluğunu değerlendiren 6 sorudan oluşmaktadır. Bu amaçla poliklinik kontrolüne gelen aydınlatılmış onamı alınan hastalar çalışmaya alınarak uyku kalitesi için Pittsburg ve huzursuz bacak sendromu, hastalık aktivitesi açısından BASDAI ölçeği ile değerlendirildi. Uyku kalitesini etkileyen faktörler için hastaların Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyon İndeksi (BASFI), VAS, Beck depresyon , SF-36, tam kan, ESH, CRP, ferritin, AST, ALT, kreatinin değerleri, yaş, cinsiyet, medeni hal, eğitim durumu, meslek, ilaç kullanımı, tanı ve semptom süreleri, aile öyküleri, boy, kilo ve komorbid hastalıkları ve operasyon öyküleri kaydedildi.Bulgular: 88 AS?li hasta üzerinde yapılan bu çalışmada hastaların Pittsburg toplam skoru ortalamaları 5,4 ±3,1 idi. Hastaların 31?inde (%35,2) uyku bozukluğu saptandı (Pitssburg skoru 5<). Uyku kalitesi ile BASDAI, BASFI, yaşam kalitesi, depresyon, ağrı (VAS) ve sigara kullanımı arasında anlamlı ilişki saptanırken; eğitim durumu, vücut kitle indeksi, tanı ve semptom süresi, ESH, CRP, ferritin seviyesi, anti-TNF-? ilaç kullanımı ve huzursuz bacak sendromu varlığı ile anlamlı ilişki saptanmadı. 29 hastada (%33) huzursuz bacak sendromu tespit edildi.Sonuç: Çalışma sonucunda AS?li hastalarda uyku bozukluklarına sık rastlanıldığı, uyku kalitesinin hastalık aktivitesi, fonksiyonellik, yaşam kalitesi, depresyon ve sigara içiciliği ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca huzursuz bacak sendromunun AS?de normal topluma göre sık karşılaşıldığı, bu nedenle gözden kaçırılmaması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ankilozan Spondilit, uyku kalitesi, huzursuz bacak sendromu

Objective: In this study, we aimed to evaulate the sleep disorders and associated factors in ankylosing spondilitis patients, we also aimed to evaluate relation between the disease activity and sleep disorders.Materials-Methods: We applied The Pittsburg Sleep Quality Index to the 88 Ankylosing Spondylitis patients who diagnosed and followed by the Department of Physical Medicine and Rehabilitation and Rheumatology. The Pittsburg Sleep Quality Index is a questionnaire which has reliability and validity. It has 11 parts and it is usefull for assesment of sleep quality. Besides we planned to assess restless leg syndrome because of its close relationship between sleep disorders. So we apply the restless leg diagnostic criteria questions for diagnosis. For the disease activity we used the BASDAI which has reliability and validity all over the world. This index has parts to evaluate the pain, morning stiffness, and fatique. We also evaluate the possible factors that may effect the sleep quality, such as: BASFI , VAS, Beck depression scale, SF-36, complete blood count, erythrocyte sedimentation rate, C-reactive protein, ferritin, AST, ALT, age, sex, civil status, education, occupation, medical history, time for diagnosis, time for beginning symptoms, family history, weigth, height, comorbidities and operations.Results: The average of the total Pittsburg score of 88 AS patient was 5,4 ±3,1. The %35,2 of patients has had sleep disorders (total Pittsburg score 5<). Statistically positive correlation between sleep quality and, BASDAI, BASFI, quality of life, depression, pain, and smoking was detected (p<0,05). There is no statistical relation between sleep quality and education, body mass index, time of diagnosis, time of symptoms, erithrocyte sedimentation rate, C-reactive protein, ferritin levels, anti-TNF- ? usage, and the restless leg syndrome. %33 of the patients was diagnosed as restless legs syndrome.Conclusion: We conlude that sleep disorders are very common in AS patients. This situation is related with disease activity, functional capacity, quality of life, depression, and smoking. And also the restless leg syndrome is more common according to the normal population in AS patients.Keywords: Ankylosing spondilitis, sleep quality, restless leg syndrome