Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği hastalarında nötrofil lenfosit oranının eritropoietin dozu üzerine etkisi

Abstract

Amaç: ESA direnci, KBH'de önemli bir sorundur. ESA direnci ile kronik inflamasyon ilişkisini gösteren yayınlar mevcuttur. Bu çalışmada, güncel bir inflamasyon belirteci olan NLR ile ESA direnci arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Yöntem: En az 6 aydır rutin hemodiyalize giren ve en az 3 aydır ESA kullanan KBH hastaları çalışma kapsamına alındı. Son 3 ayda enfeksiyon öyküsü olanlar, hastanede yatış öyküsü olanlar ve eritrosit transfüzyonu yapılanlar ile malignitesi olanlar, demir eksikliği olanlar ve steroid tedavisi alanlar çalışmaya dahil edilmedi. Hastaların yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi, KBH etyolojisi, ACE-ARB kullanımı, hemodiyaliz süresi, damar erişim yolu, kullanmış olduğu ESA türü, haftalık ortalama ESA dozları ve kg başına haftalık ortalama ESA dozları kaydedildi. Seçilen hastaların başlangıç ayındaki Kt/V, ferritin, serum demiri, SDBK, albumin, kalsiyum, total kolesterol, PTH, CRP düzeyleri kaydedildi. EHRI değeri, kilogram başına haftalık ESA dozunun hemoglobine bölünmesi ile hesaplandı. EHRI değerine göre hastalar 3 gruba ayrıldı. NLR, başlangıç ayındaki nötrofil sayısının, lenfosit sayısına bölünmesi ile hesaplandı. Bulgular: Hastalarımızın yaş ortalaması 62,9±12,2 idi, %60,6'sı (n=63) kadın, %39,4'ü (n=41) erkekti. Ortalama HD süresi 56,3±43 ay idi. Haftalık kg başına ESA dozu 108,38±31,14 U, haftalık toplam ESA dozu 7342,7±2417 U idi. KBH etyolojisinde, HT ilk sırada idi (%45,2). Hastalarımızın %83,7'si (n=87) arteriyo-venöz fistül, %10,6'sı (n=11) kalıcı katater, %5,8'i (n=6) arteriyo-venöz greft yolu ile hemodiyalize girmekteydi. Darbepoetin, %40,4 (n=42) oranı ile en çok kullanılan ESA türü idi. Hb ortalaması 11,0±1,15 g/dL idi. NLR, CRP (p=0,006) ile pozitif korele, serum albumin düzeyi (p=0,003) ile negatif korele bulundu. EHRI ise NLR ve CRP ile pozitif korele idi (sırasıyla p=0,03, p=0,04). Hastalar EHRI değerlerine göre 3 gruba ayrıldığında, gruplar arasında EHRI arttıkça NLR ve CRP de artmaktaydı ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildi (p=0,48).Sonuç: İnflamasyonun güncel bir göstergesi olan NLR, CRP ile birlikte KBH hastalarında ESA direnci ile ilişkilidir.Anahtar kelimeler: ESA direnci, İnflamasyon, Nötrofil Lenfosit Oranı

Objective: ESA resistance is a major problem in CKD. There are publications showing the relation between ESA resistance and chronic inflammation. In this study, we aimed to investigate the relation between ESA resistance and NLR, as a novel inflammatory marker.Methods: CKD patients who are receiving hemodialysis for at least 6 months and using ESA for at least 3 months were included in the study. Exclusion criteria were; history of infection, hospitalization, steroid therapy and blood transfusion in the last 3 months, malignancy and iron deficiency. Patients' age, gender, body mass index, CKD etiology, ACE- ARB usage, duration of hemodialysis, vascular access, ESA type, weekly ESA dose and weekly ESA dose per kg were recorded. Kt/V, ferritin, serum iron, TIBC, albumin, calcium, total cholesterol, PTH, CRP levels were also recorded. EHRI was calculated as weekly ESA dose per kilogram of body weight divided by the hemoglobin level. The patients were divided into 3 groups according to EHRI. NLR was calculated by dividing the neutrophil to the lymphocyte count. Results: The mean age of the patients was 62,9 ± 12,2, of them 60,6% (n=63) were female and 39,4% (n=41) were men. The mean duration of HD was 56,3 ± 43 months. The weekly ESA dose per kg was 108,38 ± 31,14 IU and the weekly total ESA dose was 7342,7 ± 2417 IU. In the etiology of CKD, HT was the most common one (45,2%). Vascular access was arterio-venous fistula in 83,7% (n=87), permanent catheter in 10,6% (n=11) and arteriovenous grafts in 5.8% (n=6) of our patients. Darbepoetin was the most widely used type of ESA (40,4%, n=42). The mean Hb level was 11,0 ± 1,15 g/dL. NLR was positively correlated with CRP (p=0,006) and negatively correlated with serum albumin level (p=0,003). EHRI was positively correlated with NLR and CRP (p=0,03, p=0,04, respectively). Patients were divided into 3 groups according to the value of EHRI, between groups as EHRI increased, NLR and CRP also increased, but this difference was not statistically significant (p=0,48).Conclusion: NLR, as a novel marker of inflammation, is related with ESA resistance, like CRP in CKD patients. Keywords: ESA resistance, İnflammation, Neutrophil to Lymphocyte Ratio