Dahiliye yoğun bakım hastalarında sepsis sıklığı ve sepsiste mortaliteyi etkileyen faktörler

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı YBÜ'deki sepsiste mortaliteyi etkileyen faktörleri belirlemektir.Yöntem: Ocak 2011-Aralık 2012'de NEÜMTF Hastanesi Dahiliye YBÜ'de takip edilen 475 sepsis hastası çalışmaya alındı. Sepsis tanısı 2001 ACCP-SCCM ISDC kriterlerine göre kondu. Yaş, cinsiyet, YBÜ'deki gün sayısı, YBÜ'ye geliş sebebi, MV ve kateter uygulaması, SOFA skoru ve parametreleri, ek hastalıklar, enfeksiyon odakları, patojenler ve kültür sonuçlarına ait veriler retrospektif olarak toplandı ve mortalite ile ilişkileri araştırıldı.Bulgular: Ortalama yaş 65±14,2, medyan yaş 67(57-75)'dir. Hastaların %56,4'ü 65 yaş üstü; %54,1'i erkek, %45,9'i kadın. Mortalite oranı %58,3'tür. YBÜ'de kalınan medyan gün 5 (3-9)'tir. YBÜ'ye en sık üç geliş sebebi respiratuar, nörolojik ve gastrointestinal nedenlerdir. En sık yandaş hastalık tüm hastalar ve ölenlerde malignite, yaşayanlarda HT'dir. Hastaların % 51,4'ünde MV, %89,9'unda kateter uygulanmıştır. Tüm hastalar, yaşayanlar ve ölenlerde en sık enfeksiyon odakları sırasıyla akciğer, idrar ve yaradır. Geliş SOFA skoru için 12, çıkış SOFA skoru için de 18 değeri mortaliteyi bariz artırmıştır. En sık alınan ve üreme olan kan kültürü, üreme oranı en çok olan ETBA kültürüdür. % 46 kültürde üreme olmuştur ve en sık bakteriler üremiştir. Bakterilerin %54,5'i gram(-) basiller, %45,5'i gram(+) koklardır. Gram(-) basiller ve gram(+) koklar en sık kanda üremiştir. En sık üreyen organizma candida, en sık ürediği yer idrardır. Bunu sırasıyla acinetobacter (en sık ETBA) ve KNS (en sık kan) takip etmiştir. Kan ve kateterde en sık gram (+) kok (KNS); boğaz, ETBA'da (acinetobacter) ve yarada (E.coli) gram (-) basil üremiştir. Vakaların % 74,7'sinden kültür alınmış, bunların % 65,6'sında üreme olmuştur. Üreme olanlarda mortalite oranı %65,2'dir. Tüm hastalar ve yaşayanlarda en sık gram(+) kok, ölenlerde ise gram(-) basil üremiştir. Ölüm oranı en yüksek gram(-) basillerdedir. Mortalite faktörleri arasında respiratuar ve gastrointestinal geliş nedenleri; DM, HT, malignite; SSS ve kronik karaciğer/ akciğer hastalığı; MV ve kateter uygulaması; akciğer ve hepatobiliyer pankreatik sistem enfeksiyonu; SOFA skoru ve paremetrelerinin kötüye gitmesi (geliş kreatinini hariç); idrar, kan, ETBA, yara kültürlerinde üreme olması; gram(-) basil, candida, hem gram(-) basil hem gram (+) kok varlığı yer almıştır.Sonuç: Sepsis NEÜMTF hastanesi dahiliye YBÜ'de aşırı yüksek mortalite oranına yol açan önemli bir sağlık sorunudur ve sepsis yönetimi için profesyonel bir yaklaşım gereklidir.

Objective: The aim of this study is to identify factors related with mortality in sepsis in ICU.Method: A total of 475 septic patients followed in an internal ICU at NEÜMTF hospital between January 2011 and December 2012 were studied. Diagnosis of sepsis were made in terms of criteria in ACCP-SCCM ISDC in 2001.Data were obtained retrospectively and included age, gender, length of stay in ICU, cause of ICU admission, application of MV and catheter, SOFA score and parameters, concomitant diseases, infection site, pathogens and culture results. The relationship between mortality and these data were analysed.Results: Mean and median age was 65±14,2 and 67(57-75).Age was ≥65 years in 56.4% of cases. Of all patients 54.1% were men, 45.9% were women. Mortality rate was 58.3%. Median stay of length in ICU were 5(3-9) days. The most common causes of ICU admission were respiratory, neurological and gastrointestinal respectively. The most common concomitant disease was malignity in all or died patients and were HT in survivors. MV application was performed in 51.4% of patients while catheter in 89.9%. İn all, died or survived cases the most common source of infection was lung, urine and wound respectively. Mortality cut off value for SOFA score was ≥12 as first and ≥18 as last. Cultures and (+) cultures were most frequently obtained from blood while positive rate was in ETBA culture. Of cultures,%46 were (+); bacteria were more common than fungi and gram(-) bacilli (54.5%) were more common than gram (+) cocci (45.5%). The most frequent isolation specimen of gram(-) bacilli and gram(+) cocci was blood. The most frequent pathogen was candida and its most common isolation specimen was urine, followed by acinetobacter-ETBA and KNS-blood respectively. For blood and catheter culture gram(+) cocci (KNS) and for throat, ETBA and wound culture gram(-) bacilli (acinetobacter in first two and E.coli in last) were the most frequent pathogens. Cultures were made for 74.7% of cases and of them 65.6% were positive. Mortality rate was 65.2% in culture (+) cases. The most frequent pathogens were gram(+) cocci in all or survived culture positive patients and were gram(-) bacilli in died ones. Mortality rate was higher in gram(-) bacilli cases than others. Factors related with mortality included gastrointestinal and respiratory causes of admission; DM, HT; malignity, CNS and chronic liver/pulmonary disease; application of MV and catheter; pulmonary and hepatobiliary-pancreatic system infection; worsening of SOFA score and its parameters (except initial creatinin); culture positivity of urine, blood, ETBA, wound; presence of gram(-) bacilli, candida, both gram(-) bacilli and gram(+) cocci.Conclusion: Sepsis is an important problem that leads to an extremely high mortality rate in the medical ICU of NEÜMTF hospital; a professional approach is required to manage sepsis.