Doğal Toros sediri (Cedrus libani A. Rich. ) meşcerelerinde çap artımının tahmininde kullanılabilecek değişik yarışma endekslerinin başarılarının testleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı; yarışma endekslerinin aynı yaşlı, saf ve doğal Toros Sediri (Cedrus libani A.Rich.) meşcerelerinde tek ağacm gelecek periyodik çap artımlarının tahmin edilmesindeki doğruluk ve uygulanabilirliğinin test edilmesidir. 29 adet yarışma endeksi, 15 adet ayrı veri grubu (ömek alan) kullanılarak test edilmiştir. Yarışma endeksleri uzaklığa bağlı ve bağımsız olarak sınıflandırılan, konu ve komşu ağaçların büyüklük ve uzaklıkları yanı sıra tepe boyutları esas alınmış ve söz konusu yanşma endeksleri yıllık çap büyümesi ile olan ilişkisi ortaya konulmuştur. Çalışmada Elmalı-Çamkuyusu Araştırma Ormanında (9 adet) ve Finike- Pınarcık İşletme Şefliği Ormanlarında (6 adet) olmak üzere toplam 15 adet örnek alan dikkate alınmıştır. Her örnek alanda yapılan işlemler 2001 yılının yaz ve sonbaharında gerçekleştirilmiştir. Bu alanlarda 4santimetreden daha kaim çaplı ağaçların x ve y koordinatları, göğüs çapı, boyu, tepe uzunluğu, tepe çapı ve 10 yıllık halka kalınlıkları ölçülerek kaydedilmiştir. Yanşma endekslerinin tek ağaçlardaki tahmindeki duyarlılığını belirlemek için, her bir yanşma endeksi için ayrı ayn doğrusal modeller kurulmuştur. Aynca modellerin standart hata ve belirtme katsayıları hesaplanmıştır. Bu çalışmada, tek ağaçta periyodik ortalama çap artımını tahmin amacıyla kullanılan baza yanşma endekslerinin duyarlılık dereceleri tartışıldıktan sonra görülmüştür ki; a) Bu yanşma endeksleri ile periyodik çap artımlan arasındaki korelasyonlar çok düşüktür, b) Yanşma endeksleri birbirlerine göre açık bir üstünlük sağlayamamışlardır, c) Aym yanşma endekslerinin, basan düzeyi daha yüksek baza durumlarda daha düşük olabilmektedir, d) Daha büyük etki alanına sahip yanşma endeksleri (Daniels vd.,1986; Biging ve Dobbertin,1995; Mina ve Pukkala^Q02; Hegyi,1974) genellikle daha iyi sonuçlar verebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Toros Sediri (Cedrus libani A, Rich.), Yanşma Endeksi, Çap Artımı, Tek Ağaç, Bonitet, Yaş, Tepe Boyutları.

The purpose of this research; is to test the precision of some published competition indexes for natural stand having normal canopy closure, pure, even-aged and untouched of Taurus cedar (Cedrus libani A.Rich.) for the estimation of future periodic diameter increment of single trees. Twenty- nine competition indexes were tested using fifteen separate plots of data. Competition indexes, based on distance independent or distance dependent weighted ratio of competitor and subject tree sizes or crown parameters (area overlap, weighted area overlap etc.), were correlated with annual diameter growth. Temporary plots taken in Elmalı-Çamkuyusu (9 plots) and Finike-Pmarcik (6 plots) in the summer and fall of 200 1. Every plot was stem mapped (x and y coordinate system), diameter {dbh), total height, crown length, crown diameter and 10-yr radial increment were recorded for trees greater than 4cm in dbh. Then in order to evaluate these competition indexes for the prediction of fee periodic diameter increment of the individual tees. Linear models have been constructed for each competition index, and the coefficient in the model has been computed with the help of regression analysis. Besides, standard error and multiple correlation coefficients have also been determined for three models. It was found that, a) correlation's between these competition indexes and the future <iiameter increment are very poor and the multiple coefficients of determination are surprisingly low, b) some competition indexes usually occupy higher performing positions, however, none of them show any large superiority to the others, c) there is no consistent pattern in the rank of performance of all twenty- nine competition indexes, and d) the competition indexes ^Daniels et aU.,1986; Biging and Dobbertin, 1995; Müna and Pukkala,2Q02;Hegyi,1974) with, larger influence-zone areas produce hetter results. Similar findings are reported by some researches <*>mpetition indexes. Key words: Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.), Competition Index, Diameter Increment, Single Tree, Site<^uality, Age, Crown Dimensions.