Pestisid kalıntısı bulunan içme sularıyla beslenen hayvanlarda kan lipid peroksidasyonu ve antioksidan enzim düzeyleri

Abstract

iiÖZETPestisidler, ürün kalitesi ve verimliliği artırmak, tarımdaki zararlı populasyonukontrol altına almak amacıyla kullanılan toksik maddelerdir. Tarımda yaygın olarakkullanılan pestisidler, hidrojen peroksit (H2O2), süperoksit (O2-.) ve hidroksil (.OH)radikali gibi reaktif oksijen türlerinin oluşumuna yol açarak insan sağlığını olumsuzyönde etkilemektedirler. Bu radikaller, biyolojik makromoleküllerle reaksiyonagirebilirler, enzim inaktivasyonuna ve DNA hasarına neden olabilirler, yağlıdokularda birikerek çoklu doymamış yağ asitlerinin (PUFA) peroksidasyonunubaşlatabilirler. Bu oksidanlar, antioksidan savunma sistemi tarafındanuzaklaştırılamazlarsa oksidatif strese neden olurlar. Oksidatif stres sonucu, DNAhasarı ve kanser oluşumları gibi patolojik durumlar gözlenir.Uluborlu'dan Hoyran/Eğirdir gölüne kadar uzanan yaklaşık 13000 hektar alanıkaplayan Uluborlu- Senirkent-Büyükkabaca ovasında yoğun bir şekilde sulu tarım vemeyvecilik yapılmakta ve yılda yaklaşık 15000 ton gübre, 500 ton tarımsal ilaçdoğrudan yer altı sularına karışmaktadır. Büyükkabaca kasabasının içme suyu da buovaya açılmış 150 metrelik iki sondaj kuyusundan temin edilmektedir. Bu nedenle buçalışmada, pestisid kalıntılı Büyükkabaca içme suyunun oksidan-antioksidan sistemeetkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Pestisid kalıntısı içeren su ile beslenen deney grubu ratların kanında, kontrol grubunakıyasla SOD ve GSH-Px enzim aktiviteleri azalırken CAT aktivitesi ile MDA veGSH düzeyleri artış göstermiştir. Reaktif oksijen türlerindeki (ROS) pestisidkaynaklı olası artış, GSH-Px aktivitesini inhibe etmiş olabilir. Lipid peroksidasyonürünlerindeki (MDA) artışın, bu antioksidan enzimin koruyucu özelliğindekiazalmaya bağlı olduğu düşünülebilir. Sonuç olarak, lipid peroksidasyonundaki buartışın, bölge insanının sağlığını nasıl etkilediğinin belirlenmesi amacıyla ileriçalışmalar yapılmalıdır.Anahtar kelimeler: Serbest radikal, antioksidan enzim, lipid peroksidasyonu,pestisid

iiiABSTRACTIn agriculture, pesticides are commonly used for achieving better quality pruducts,increased production rate and controling pest population. However, they are alsotoxic substances. These pesticides lead to generation of reactive oxygen species suchas hydrogene peroxide( H2O2), superoxide(O2-â¢), and hydroxyl (â¢OH), which haveharmful effect on human health. The reactive oxygen species may react withbiological macromolecules, cause enzyme inactivation, DNA damage and initiatelipid peroxidation in tissue by accumulating in polyunsaturated fatty acid (PUFA). Ifthese oxidants can not be removed by antioxidant defense systems they causeoxidative stress. As a result of oxidative stress, pathological formations like DNAdamage and cancer are observed.Uluborlu-Senirkent- Büyükkabaca plain covers an area of 13000 hectares startingfrom Uluborlu to Hoyran/ Eğirdir Lake. In this region, agriculture and fruit growingare heavily done and each year about 15000 tons of fertilizer, 500 tons of pesticidescontaminate the ground water. Drinking water of Büyükkabaca are obtained fromtwo 150 meter aquifers in this plain. Therefore, aim of this study is to investigateeffects of pesticide on oxidant/antioxidant system in Büyükkabaca?s drinking water.In the blood of the rats administered water containing pesticide residue, SOD andGSH-Px enzyme activities decrased, CAT activity, MDA and GSH levels enhancedcompared to the control group. Probable incrase of reactive oxygen species (ROS)caused by pesticides can inhibite GSH-Px activity. Also, the increase in MDA can bedepend on the decrease of the protective properties of this enzyme. Therefore,further studies must be done to investigate the effect of the increased lipidperoxidation on human health in that region.Key words: Free radical, antioxidant enzyme, lipid peoxidation, pesticide