Farklı iplik düzgünsüzlüğü test cihazlarından elde edilen sonuçların karşılaştırılması

Abstract

vÖZETİplik kalitesine verilen önem gün geçtikçe daha da artmaktadır. Ancak iplik üretimisırasında ortaya çıkan düzgünsüzlükler çok eski yıllardan beri iplikçilerin sorunudur.İplikte istenen kalitenin elde edilmesi için; hammaddeden iplik oluşumuna kadarbütün proseslerin, özellikle de düzgünsüzlüğün kontrol edilmesi gerekmektedir.Günümüzde bu hataların mümkün olduğu kadar erken aşamalarda tanınması vegiderilmesi amaçlanmaktadır. Bu yüzden son yıllarda düzgünsüzlük ölçme vedeğerlendirilmesinde teknolojik gelişmeler kaydedilmiş, iplik düzgünsüzlüğünüölçen farklı test cihazları piyasaya sunulmuştur.Bu çalışmada; günümüzde iplik düzgünsüzlüğünü ölçmede yaygın olarakkullanılmakta olan Uster Tester 3, Uster Tester 4, Premier Pt 7000 ve Keisokki Ket80 III/B test cihazlarının özellikleri araştırılmıştır. İnceden kalına değişen numaraaralığında penye ring ve OE-rotor iplikleri bu cihazlarda test edilerek, elde edilensonuçlar incelenmiştir.Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; söz konusu dört testcihazından alınan sonuçlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığıincelenmektedir. Ring ve OE iplikleri test edilerek elde edilen test sonuçlarıistatistiksel bakımdan analiz edilmiştir. İkinci bölümde ise; iplik düzgünsüzlüğününölçümünde önemli bir parametre olan test süresinin etkisi incelenmektedir. Sadecering iplikleri farklı sürelerde test edilerek elde edilen test sonuçları istatistikselbakımdan analiz edilmiş, farklı test süreleri arasında önemli bir fark olup olmadığıaraştırılmıştır.Çalışmanın birinci bölümünde; iplik inceldikçe düzgünsüzlük, ince yer, kalın yer veneps değerlerinde artış gözlenmiştir. Bu bölümde incelenen bütün parametreler içingenel olarak, UT3 ve UT4 cihazlarından elde edilen test sonuçları arasındaistatistiksel açıdan fark olmadığı tespit edilmiştir. UT4 ve Pt 7000 cihazlarının testsonuçları arasında ise, penye triko iplikleri için fark varken, penye dokuma ve OE-rotor dokuma iplikleri için bir fark bulunmamıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde ise; UT3 cihazında CVm, kalın yer ve tüylülükparametreleri için sürenin etkisi varken, UT4 cihazında sadece tüylülük parametresiiçin sürenin önemli etkisinin olduğu görülmüştür. Elde edilen test sonuçları UsterDünya İstatistiklerinde değerlendirildiğinde 2,5 dk'da elde edilen sonuçlar 1 dk'yagöre daha alt dilimde yer almaktadır. Bunun sonucu olarak; daha objektif sonuçlarelde edebilmek için testlerin 2,5 dk'da yapılmasının çok daha uygun olacağısonucuna varılmıştır.ANAHTAR KELİMELER : Düzgünsüzlük, Uster Tester 3, Uster Tester 4, PremierPt 7000, Keisokki KET 80 III/B

viABSTRACTYarn quality has become more important issue than ever before. However, yarnirregularity occur during yarn production is known as a problem for spinners formany years. To obtain a desired yarn quality level, all of the processes should becontrolled from raw material to yarn formation processes. Especially the yarnirregularity must be controlled. Nowadays, it is aimed to define and eliminate suchquality faults as early as possible. As a result, significant technical developmentswere recorded on the measurement and determination of yarn irregularity. Differentirregularity testers were offered in the market by various textile tester manufacturers.In this study; characteristics of Uster Tester 3, Uster Tester 4, Premier Pt 7000 andKeisokki KET 80-III/B testers, which are commonly used in yarn irregularity testing,were investigated. %100 cotton ring spun combed yarns and OE-rotor yarns ofdistinct yarn count ranges were tested on these testers and results were analysed indetail.This study has two parts. In the first part, it was investigated if there is statisticallysignificant differences among the test results of these testers. After this, effect oftesting time which is an important parameter for yarn irregularity measurement wasinvestigated.In the first part of the study, it was clear that as the yarns became finer, theirregularity, thin place, thick place and neps values increased. When all of the testresults are interpreted, it was found that the test results obtained from UT3 and UT4,testers are not significantly different. While the test results obtained from UT4 and Pt7000 testers are different for knitting combed yarns, these results are not significantlydifferent for weaving combed and OE-rotor yarns.In the second part of the study, there is a significant effect of test period for CVm,thick place and hairiness parameters on UT3 testers. However, the test results onUT4 showed that testing time has only a significant effect on hairiness while otherparameters remain unaffected. The obtained test results were compared with UsterWorld Statistics and it was observed that the test results under 2.5 minute havehigher quality compare to the test results under 1 minute. In conclusion, the samplestested at 2.5 minute would be more suitable for getting objective results.KEYWORDS: Irregularity, Uster Tester 3, Uster Tester 4, Premier Pt 7000,Keisokki KET 80 III/B