Ortaöğretim ve yükseköğretimde öğrencilerin atom kavramı ile ilgili algıları ve bunun eğitim kesiti içerisindeki değişimi

Abstract

ÖZET ORTAÖĞRETİM VE YÜKSEKÖĞRETİMDE ÖĞRENCİLERİN ATOM KAVRAMI İLE İLGİLİ ALGILARI VE BUNUN EĞİTİM KESİTİ İÇERİSİNDEKİ DEĞİŞİMİ Bu çalışma, öğrencilerin atomu nasıl anladıklarını ve bu anlayışta; atom kavramım, atomun boyutunu ve onun madde ve enerji ile olan ilişkisini nasıl geliştirdiklerini araştırmak amacı ile yapılmıştır. îlk aşamadaki anket çalışmasına 323 üniversite ve 596 lise öğrencisi olmak üzere toplam 919 öğrenci katılmıştır. Bu sayı Afyon Kocatepe Üniversitesi'nde Fizik I dersi alan sınıf öğrencilerinden ve 1 1 farklı lise öğrencisinden oluşmaktadır. Daha sonra seçilen 52 öğrenci ile karşılıklı görüşme yapılmıştır. Verileri toplamak için yazılı anketler ve karşılıklı mülakat yöntemi kullanılmıştır. Seçilen örneklem grup 2003-2005 akademik yıllarında, dönem sonunda aynı ankete dört kez daha tabii tutulmuşlardır. Böylece verdikleri cevaplardaki değişimler ve bu değişimlere, içinde bulundukları eğitim sürecinin etkisi incelenmiştir. Anketlerden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde Phenomonographic metot kullanılmıştır. Bu metot; insan deneyimleri, kavramların idraki, görünüşlerin çeşitli anlayışları ve dünya üzerindeki olayların farklı yollarla haritalandığı bir araştırma metodudur. Bu tip çalışmalar her olayın, kavramın veya prensibin sınırlı sayıda farklı yolla anlaşılabileceğini göstermiştir. Bu yöntemde öğrencilerin anketlerdeki açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar kendi içerisinde kategorilere ayrılır. Bu çalışma göstermiştir ki; öğrencilerin atom hakkındaki bilgileri sınırlı bir seviyede olup, sıkça klasikleşmiş söylemler içermektedir. Bu söylemler gelişen bilime ve teknolojiye ayak uydurmaktan uzakta Diğer bir çarpıcı sonuç ise, öğrencilerin atomu tarif ederken, Modern atom teorisi olarak isimlendirdikleri modelin açıklamasında Rudherford atom modelini tarif etmeleridir. ANAHTAR KELİMELER: Atom Kavramı, Phenomenographic Metot

ABSTRACT THE PERCEPTION RELATED WITH THE ATOMIC CONCEPT OF SECONDARY EDUCATION AND HIGHER EDUCATION STUDENTS AND ITS VARIATON IN THE EDUCATION PERIOD This study investigates the ways in which students understand and evolve the concept of an atom, the size of an atom and its relation to matter and energy. The students involved in this study were students enrolled in 11 different high schools and at the Afyon Kocatepe University in the Physics I classes. A total of 919 students consisting 596 high school students and 323 university students were participated in the survey. Then selected 52 students were interviewed. Data were collected using a written questionnaire and a structured interview protocol. Questionnaires were administered to all students at the end of each term between 2003-2005 academic years to total of four times. After questionnaires were administered, each one was assigned a number for two purposes: first, to make easier identification of the students in terms of their schools and, second to make random drawings from the sample easier. The phenomenographic method was used to analyze student responses. This method, stated that the `phenomenographer must discover and classify previously unspecified ways in which people think about certain aspects of reality.` Because the different forms of thought are usually described in terms of categories, categories and organized system of categories are the most important outcome of phenomenographic research. This study shows that students changed their views of an atom during two years period. However, this change is not at the level of expert expectations. It seems students are too far from the scientific and technological developments. The most striking result of the study is to see that students label the Rutherford model as the `Modern atomic model`. KEY WORDS: Atom Concept, Phenomenographic Method