Türkiye`deki bazı mermerlerin mineralojik ve petrografik özelliklerine göre kesilebilme ve işlenebilme parametrelerinin matematiksel modellemesi

Abstract

iiiÖZETBu çalı mada, mermerlerin mineralojik yapılarının ve kimyasal bile imlerinin,kesilebilirlikleri üzerindeki etkileri ara tırılmı tır. Bu etkiler mermer endüstrisindeekonomik açıdan en önemli faktörlerdir.Yapılan incelemeler, mermerlerin petrografik özelliklerinin ve kimyasal bile imlerininkesilebilirlikleri üzerinde çok önemli etkilerinin oldu unu göstermi tir. Tabiatta bulunan2000 a kın mineraller farklı fiziksel ve kimyasal özellikler ta ımaktadır. Dolayısıyla buetkiler mermerlerin kesilebilirliklerini do rudan denetlemektedir.Çalı ma konumuzu olu turan Türkiye'deki önemli ve farklı özelliklerdeki bazımermerlerden örnekler derlenmi ve bunlar SDÜ ve DEÜ laboratuarlarında incelenmeküzere hazırlanmı tır. Söz konusu mermerler ma matik, metamorfik ve sedimanterkökenli olup, kökenleri temel alınarak ayrı ayrı görüntü analiz sistemlerinde mineralojikve petrografik açıdan de erlendirmeye tabi tutulmu tur.Ayrıca kimyasal bile imleri temel alınarak bilgisayar yardımıyla CIPW normhesaplamaları yapılmı ve bu normların mikroskop bulguları ile uyumlu olduklarıgörülmü tür.Bu ili kiler mermerlerin kökenlerine göre ayrı ayrı matematiksel modellemeleri eklindede erlendirilmi olup, formüle edilmi lerdir. Daha sonraki de erlendirmelerde ise biradım daha ileriye gidilerek, mermerlerin kökenlerine göre olu turulan bu formüllerin debirle tirilebilirli i ve daha genel bir matematiksel modellemeye gidilebilece i görülmüolup, bu gerçekle tirilmi tir.ANAHTAR KEL MELER: Mermerlerin kesilebilirli i, mineraloji, petrografi,kimyasal bile im, matematiksel modelleme

ivABSTRACTThe effect of chemical composition and mineralogical structure of marbles on theircuttability characteristics are studied in this study these effects are the most importanteconomic factors in marble sector.The findings of the investigation have shown that chemical composition andpetrographical properties have a high and important influence on their cuttabilitycharacteristics. There are over 2000 minerals on earth which possess various physicaland chemical properties and therefore these properties have direct influence on marblecutting performance.Some marble samples which are prepared from the formations that possesses differentcharacteristics than each other, are send to laboratories of SDU and DEU Universitiesfor investigation. These marbles is undergone image analysis systems to evaluateinfluence of mineralogical and petrographical properties by grouping them according totheir origin which were magmatic, igneous and sedimentary.Also, the CIPW norm calculations by computer is carried out by taking chemicalcomposition as a fundamental property, and it is seen that the findings of Norms werecompatible with microscopic determination of chemical composition.These relationships are formulated by corresponding mathematical models according tothe origin of marbles. Later evaluations have shown that these formulations based ontheir origin can also be combined to give a general mathematical modeling and this isgiven and concluded in the study.KEY WORDS: Cuttability of marbles. mineralogy, petrography, chemical composition,mathematical modeling