ESWL işleminin erkek hastalarda anksiyete ve cinsel işlev üzerine etkisi

Abstract

Giriş ve Amaç:Vücut dışı şok dalga ile taş kırma (ESWL) tedavisi, üriner sistem taş hastalığının tedavisinde sıklıkla başvurulan ve invaziv olmayan bir tedavi yöntemidir. ESWL; sedoanaljezi ve/veya IV/IM analjezik premedikasyon uygulamaları sayesinde ayaktan bir tedavi seçeneği olarak yüksek oranda tercih edilmektedir. Yine de gerek taş hastalığının doğal tabiatı, gerekse işleme bağlı olarak; ağrı ve beraberinde anksiyete görülebilir. Hastalık ve tedavi sürecinde gelişen bu anksiyeteye bağlı olarak cinsel işlevlerde bozulma görülmesi olasıdır. Bu bağlamda, çalışmamızda taş hastalığına yönelik olarak uygulanan ESWL tedavisinin erkek hastalarda anksiyete oluşumu ve cinsel işlev üzerine olan etkisinin anket temelli sorgulama yöntemi ile araştırılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem:Şubat 2015-Nisan 2017 tarihleri arasında kliniğimizde böbrek ve üreter taş hastalığı nedeni ile ESWL tedavisi planlanan 115 erkek hasta, yürütülecek çalışma hakkında detaylıca bilgilendirildikten ve yazılı onamları alındıktan sonra çalışmaya dahil edildi. Tedavi öncesinde, işlem zamanının planlaması aşamasında hastalar; ağrı, cinsel işlev, hayat kalitesi ve anksiyete sorgulama anketleri ile değerlendirildi. Hastaların vizüel ağrı sorgulaması (VAS), anksiyete sorgulaması (STAI 1-2, Beck anksiyete ölçekleri), yaşam kalitesi sorgulaması (SF-36) ve cinsel işlev sorgulaması (IIEF, Uluslararası Cinsel İşlev Değerlendirme Formu) yapıldı ve bu formlar kayıt altına alındı. ESWL işleminden 30 dakika önce Diklofenak Sodyum (75 mg, IM) uygulanarak ESWL yapıldı. İşlem sonrası başarı sağlanamayıp ek tedavi yöntemlerine yönlendirilen hastalar, iki sorgulama arasında en az bir aylık süre olacak şekilde cerrahi girişim öncesinde; ESWL başarısı sağlanan hastalar ise tedavi tamamlandıktan sonraki üçüncü ay poliklinik kontrollerinde aynı anket formları cevaplandırılarak sorgulamaları tamamlandı. Anket değerlendirmelerinde ESWL işlemi öncesi ve sonrasındaki farklılıklar hesaplandı ve istatistiksel analizi yapılarak karşılaştırıldı.Bulgular:Hastaların ortalama yaşı 43,18+/-10,39 (23-69), boyu 171,97+/-5,6 (160-189) cm, kilosu 81,86+/-10,81 (58-115) kg, vücut kitle indeksi 27,70+/-3,55 (19,88-35,49), bel çevresi 97,03+/-11,77 (65-128) cm, boyun çevresi 37,34+/-1,4 cm idi. Hastaların 45'i ilkokul, 17'si ortaokul, 37'si lise, 15'i lisans, 1'i ise yüksek lisans mezunu idi. Hastaların 70'i tekrarlayan taş hastası iken, 45 hasta ilk kez taş hastalığı ile karşılaşmıştı. Ortalama taş yükü 135,16+/-126,15 mm2 olarak hesaplandı. 46 hastaya tek, 18 hastaya 2, 51 hastaya ise 3 seans ESWL uygulandı. Hastaların 67'sinde ESWL ile tam taşsızlık sağlanırken; 21 hasta tamamlayıcı tedavilere yönlendirildi. Toplamda 27 hasta ise klinik önemsiz rezidüel fragman nedeniyle takip altına alındı.İşlem öncesi ve sonrası yapılan ankete dayalı karşılaştırmalarda; ESWL ile vizüel ağrı skorunda (VAS) azalma (p=0,001) olmakla beraber anksiyete skorlarında (Beck, STAI-1 ve 2) artış (sırasıyla p<0,0001, p<0,0001, p=0,001) olduğu görüldü. SF-36 sorgulama formunda değerlendirilen FRG (Fonksiyonel rol güçlüğü) (p=0,024), ERG (Emosyonel rol güçlüğü) (p=0,018), Sİ (Sosyal işlev) (p=0,034) ve A (Ağrı)'da (p=0,047) artış saptandı. Erektil fonksiyon (IIEF-EF) ve orgazmik işlevde (IIEF-OI) değişiklik olmazken, IIEF-CM (Cinsel memnuniyet) (p<0,0001), IIEF-CI (Cinsel istek) (p<0,0001) ve IIEF-GM (Genel memnuniyet) (p<0,0001) açısından anlamlı düşüş gözlendi.Sonuç:Çalışmamızda elde edilen bulgulara göre, ESWL sonrasında hastalarda ağrı azalmakta ancak anksiyetede artış görülmektedir. Cinsellik açısından ise erektil ve orgazmik fonksiyonda etkilenme olmazken, ESWL işlemi sonrası erken dönemde cinsel memnuniyet, cinsel istek ve genel memnuniyette olumsuz etkilenme görülmektedir.

INTRODUCTIONExtracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL) is a non-invasive method, frequently used in the treatment of urinary stone disease. ESWL is highly preferred as an outpatient treatment option owing to the ability to be performed with minimal sedoanalgesia and/or IV analgesic premedication. Nevertheless, due to either the pathophysiological aspect of stone disease or treatment process, pain and anxiety may commonly occur. Depending on the anxiety emerging among the course of disease and the treatment process, sexual functions may deteriorate. In this context, the effect of ESWL treatment on occurrence of anxiety and its influence on sexual functions in male patients, treated with ESWL for stone disease, was investigated via survey-based interrogation method in our study.PATIENTS and METHODSBetween February 2015 and April 2017, a total of 115 male patients who were scheduled for ESWL treatment due to kidney and ureteral stone disease in our clinic, were included in the study after being informed about the study and written consent. Prior to the treatment while scheduling the sessions; patients were evaluated with surveys for determination of pain perception, sexual function, quality of life and anxiety. Questionnaires for pain (Visual Analog Scale, VAS), anxiety (STAI 1-2, BECK anxiety scales), quality of life (SF-36) and sexual function (International Index of Erectile Function, IIEF) were filled out by patients. Analgesia was aimed to be achieved with Diclofenac Sodium (75 mg, IM) just 30 minutes before the start of the ESWL session. On the 10th day after ESWL session, the surveys were repeated by the patients as they came for control of stone passage. The scores achieved from individual patients were recorded and evaluated. The difference between the scores of survey evaluations, recorded before and after the ESWL sessions, were compared by the statistically analyses. RESULTSThe mean age of the patients was 43,18+/-10,39 (23-69) years, the body mass index was 27,70+/-3,55 (19,88-35,49). Of the patients, 45 had completed primary school, 17 elementary school, 37 high school, 15 college and 1 graduate degree. While 70 of the patients had been suffering from recurrent stone disease, 45 patients experienced stone disease for the first time. The average stone burden was calculated 135,16+/-126,15 mm2. ESWL was applied to 46 patients for one session, 18 patients for two sessions and 51 patients for 3 sessions. As a result, 67 patients were stone free by ESWL treatment; while 21 patients with ESWL failure or residual stones were directed to complementary treatments. A total of 27 patients with clinically insignificant residual fragments were scheduled for long term control without additional intervention.In the evaluation and comparison of pre- and post-session survey scores, SWL was associated with statistically significant increase in anxiety scores (Beck, STAI-1 and 2) as well as decrease in visual pain score (VAS). There was also statistically significant increase in FRS (Functional Role Strength), ERS (Emotional Role Strength), SF (Social Function) and P (Pain) scores evaluated with SF-36 questionnaire. As to the sexual function assesment; statistically significant decrease in IIEF-SS (Sexual Satisfaction), IIEF-SD (Sexual Desire) and IIEF-GS (General Satisfaction) domains were noted while no significant difference was observed in domains for erectile (IIEF-EF) and orgasmic function (IIEF-OF) (Table 1).CONCLUSIONAccording to the findings of our study, pain has decreased but anxiety has increased in patients with ESWL treatment. In terms of sexuality; sexual satisfaction, desire and general sexual satisfaction are negatively affected in the early period after ESWL treatment, while there is no negative impact on erection and orgasmic function.