Asmada farklı eksplantların in vitro rejenerasyonları üzerine bir araştırma

Abstract

iiÖZETASMADA FARKLI EKSPLANTLARIN IN VITRO REJNERASYONLARIÜZERİNE BİR ARAŞTIRMABu araştırmada bitkisel materyal olarak Kalecik karası üzüm çeşidine ait in vitrobitkilerden alınan yaprak sapı, yaprak ayası ve gövde parçacıklarının in vitrorejenerasyonları üzerine eksplant tipi, yaprak ayalarının kesim şekilleri, besinortamları ile ışıklanma süresinin etkileri incelenmiştir.Eksplantlar, farklı konsantrasyonlarda BAP, 2,4-D, zeatin, kazein hidrolizat ve ABAiçeren MS ve NN ortamlarına dikildikten sonra aydınlık ve karanlık koşullardakültüre alınmışlardır. Araştırma sonucunda kallus oluşturan eksplant oranı, A tipikallus oluşum oranı ve adventif sürgün oluşumu eksplant tipine, yaprak ayalarınauygulanan kesim şekillerine, besin ortamlarına ve ışıklanma süresine göredeğişmiştir. Buna göre gövde eksplantları A tipi kallus ve adventif sürgün gelişimibakımından en iyi sonuçları verirken; ortamlar içinde A tipi kallusların da en fazla 2mg/l zeatin katkılı NN 2 ortamından, adventif sürgün gelişimi de 2 mg/l zeatin içerenMS 2 ve 0.2 mg/l BAP + 1 mg/l 2,4-D + 1 g/l kazein hidrolizat içeren MS 9ortamlarından elde edildiği belirlenmiştir. Yaprak ayalarına uygulanan kesimşekillerinden bisturi ile çizilmiş yaprak ayası kallus oluşum oranı ve A tipi kallusoluşum oranı bakımından cork borer ile kesilenlere göre daha başarılı sonuçlarverirken; adventif sürgün gelişimi her iki uygulamada da elde edilememiştir.Karanlık koşullar ise kallus oluşumu ve indirekt adventif sürgün oluşumu üzerindeolumlu etkiler de bulunurken; 16/8 h ışıklanma ise A tipi kallus ve direkt adventifsürgün gelişimini artırdığı tespit edilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Asma (Vitis vinifera L.), eksplan tipi, besin ortamı,kültür koşulları, in vitro rejenerasyon

iiiABSTRACTA RESEARCH ON IN VITRO REGENERATION OF DIFFERENTEXPLANTS IN GRAPEVINESIn this study, the effects of explant type, cutting shape of lamina, nutrient media andculture conditions on in vitro regeneration of petiole, lamina and stem explants takenfrom in vitro plants of Kalecik karası were investigated.The explants were planted on MS and NN medium supplemented with differentconcentrations of BAP, 2,4-D, zeatin, casein hydrolisate and ABA and then theywere cultured in dark or light conditions. As a result of this research, formation ofcallus, A type of callus and adventitious shoot formation were obtained in differentratio according to explant type, cutting shape of lamina, nutrient media and cultureconditions. Stem explants gave the best results for the A type of callus andadventitious shoot formation. While A type of callus were obtained on medium NN 2containing 2 mg/l zeatin, the highest adventitious shoot formation were obtained onMS 2 medium containing 2 mg/l zeatin and and MS 9 medium containing 0.2 mg/lBAP + 1 mg/l 2,4-D + 1 g/l casein hydrolisate. Leaf disks cut with a scalpel wasfound more successful than leaf excised with a cork borer for the formation of callusand A type of callus. However adventitious shoot formation could not obtained fromthe lamina cut not only cork borer but also the scalpel. Dark condition was showedpositive effect on formation of callus and indirect adventitious shoot formation. Onthe other hand, 16/8 h light regime increased A type of callus and direct adventitiousshoot formation.KEY WORDS: Grapevine, explant type, nutrient media, culture conditions, in vitroregeneration