Maternal anemisi olan anne bebeklerinde kordon kanı ferritin, hemoglobin düzeyleri ile antropometrik ölçümlerinin prospektif olarak incelenmesi

Abstract

Giriş ve amaç: Gebelikte maternal anemi anne ve bebek sağlığı üzerindeki pek çok olumsuz etkileri nedeniyle global, ciddi birhalk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Gebelerde aneminin belirlenmesi ve özellikle önlenebilir vetedavi edilebilir bir durum olan demir eksikliğinin tespit edilmesi önem arz etmektedir. Biz de bu çalışmamızda hastanemizde takip edilen gebelerdeki maternalaneminin bebeklerin kordon kanı hemoglobin ve ferritin düzeyleri üzerine ve antropometrik ölçümlerine olan etkilerinideğerlendirmeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem:Çalışmamıza, prospektif olarak 1 yıllık periyotta SBÜ İstanbul Eğitim Araştırma Hastanesi, İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde doğum yapan ve dahil edilme kriterlerini sağlayan 627 anne ve bebeği dahil edildi. Annelerden üçüncü trimesterde kan örneği alınarak serum hemoglobin ve ferritin düzeyi bakıldı. Bu annelerden doğan 627 yenidoğanın kordon kanı örneğinde hemoglobin ve ferritin düzeyi bakıldı ve bu sonuçların birbirleriyle ilişkileri incelenmiştir. Bebeklerin baş çevresi, boy ve doğum tartıları kaydedilmiş ve anne ve bebek hemoglobin, ferritin değerleri ile ilişkileri incelenmiştir. İstatistik anlamlılık düzeyi olarak p <0.05 alındı ve hesaplamalarda SPSS (ver. 18.0) programı kullanıldı.Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 627 gebenin 225'nde (%35.9) anemi saptandı. Anemik gebelerin 131'inde (%20.9) hafif derecede anemi, 94'ünde (%15) orta derecede anemi ve 2'sinde (%0.3) ağır derecede anemi saptandı. Gebelerde serum hemoglobin ortalama değerini 11.3±1.4 g/dL, bebeklerde kordon hemoglobini ortalama değerini ise 15.4±1.9 g/dL bulduk. Gebelerde demir eksikliği sıklığı %56.5 idi, ferritin ortalama değeri 14.3±17.6 ng/mL bulundu. Yenidoğanlarda ortalama ferritin değeri ise 126.8 ng/mL bulundu. Anemik annelerden doğan bebeklerin ortalama doğum kilosu, boy ve baş çevresi ölçümleri sırasıyla 3271 gr, 49.6 cm ve 34.9 cm idi. Anemik olmayan annelerden doğan bebeklerin ortalama doğum kilosu, boy ve baş çevresi ölçümleri sırasıyla 3302 gr, 49.8 cm ve 35 cm idi. İki grup arasında üç ölçüm için de istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p=, p=, p=). Anemik annelerde ortalama ferritin değeri 11.7 ng/mL olup, % 83.6'sının ferritin değeri düşük görüldü, anemik olmayan annelerin ortalama ferritin değeri ise 15.8 ng/mL idi ve bu gebelerin % 41.1'inin ferritin değeri düşük saptandı. Anemik annelerden doğan bebeklerin ortalama ferritin değeri 113.4 ng/mL olup, anemik olmayan annelerden doğan bebeklerin ortalama ferritin değeri ise 134.4 ng/mL idi. Bebeklerin ortalama hemoglobin değeri ise anemik annelerden doğanlarda 15.1 g/dL, anemik olmayan annelerden doğanlarda 15.5 g/dL olarak saptandı; iki grup arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Sonuç: Çalışmamıza dahil edilen gebeler arasında aneminin sık görüldüğünü, demir eksikliği anemisinin de oldukça sık olduğunu saptadık. Maternal hemoglobin ve ferritin düzeylerinin yenidoğanın kordon hemoglobin ve ferritin düzeyleriyle ilişkili olduğunu gösterdik. Ancak maternal hemoglobin ve ferritin seviyesi ile bebeğin antropometrik ölçümleri arasında bir ilişki tespit edemedik.Anahtar kelimeler: anemi, gebe, yenidoğan, ferritin, antropometri, hemoglobin

Introduction: Maternal anemia during pregnancy is considered to be a global health problem due to it's adverse effects on the mother's and the neonate's health. The identification of anemia and especially of iron deficiency anemia during pregnancy is an important issue since it is a preventable condition and may be treated if prevention fails. In this study, we evaluated the effect of maternal anemia during pregnancy on neonatal cord blood hemoglobin and ferritin levels and the neonate's anthropometric measurements. Methods: This prospective study was carried out in Istanbul Education and Research Hospital, Suleymaniye Maternity Hospital Obstetric Department and Neonatology Unit and included 627 pregnant women and their off-springs. In 3rd trimester blood was collected from the mothers to determine serum hemoglobin and ferritin levels. The neonates' cord blood was also collected after birth for cord blood hemoglobin and ferritin values. After birth, the neonates' anthropometric measurements like birth weight, height and head circumference were also recorded. The mothers were grouped into two as anemic and non-anemic; and all the demographical data and the maternal and neonatal hemoglobin and ferritin measurements of the two groups were compared. SPSS program was used for statistical calculations and the statistical significance was accepted as p<0.05. Results:Among 627 pregnant mother, 225 (35.9%) were found to be anemic. Among anemic mothers 131(20.9%), 94 (15%) and 2(0.3%) were found to be mild, moderate and severely anemic, respectively. The average serum maternal hemoglobin level and the neonatal cord hemoglobin were found to be 11.3±1.4 g/dL and 15.4±1.9 g/dL, respectively. Iron deficiency anemia frequency was found to be 56.5%. The average maternal serum ferritin level was 14.3±17.6 ng/mL.The average neonatal cord blood ferritin was 126.8 ng/mL. The average birth weight, height and head circumference of the neonates born to anemic and non-anemic mothers were3271 gr, 49.6 cm and 34.9 cm;3302 gr, 49.8 cm and 35 cm, respectively. Any statistically significant difference was not found between two groups(p=, p=, p=). The average ferritin level among anemic and non-anemic mothers were found to be 11.7 ng/mL and15.8 ng/mL. The serum ferritin levels were found to be low in83.6% and 41.1% of anemic and non-anemic mothers, respectively. The average serum hemoglobin and ferritin levels of neonates born to anemic and non-anemic mothers were found to be 15.1 g/dL, 15.5 g/dL and 113.4 ng/mL, 134.4 ng/mL, respectively; a statistically significant difference was found between anemic and non-anemic groups regarding neonatal hemoglobin and ferritin values. Conclusion: Among the pregnant women included in our study, anemia was frequently observed and iron deficiency anemia was more prevalent. Maternal hemoglobin and ferritin levels were related to the neonates' cord blood hemoglobin and ferritin levels. The neonates' anthropometric measurements were not found to be affected by maternal hemoglobin and ferritin levels. Keywords: anemia, pregnancy, newborn, ferritin, anthropometric, hemoglobin