Van Gölü civarı havadan mağnetik verilerinin kantitatif yorumu

Abstract

iiÖZET?VAN GÖLÜ C VARI HAVADAN MAĞNET K VER LER N NKANT TAT F YORUMU?Erdinç ÖKSÜM37.5°- 39° Kuzey enlemleri ve 42°- 44° Doğu boylamları arasında, Van, Bitlis veHakkari illerini içine alan, Arap ve Anadolu levhalarının kıta-kıta çarpışmakuşağında yer alan çalışma alanı, sismolojik olarak dünyanın en aktif bölgelerindenbiridir. Bu çalışmada Van Gölü'nün güneyine ait havadan ölçülen mağnetik verilerson yıllarda geliştirilen jeofizik analiz teknikleri ile analiz edilerek bölgedekimağnetik özelliğe sahip yer altı yapıları incelenmiştir. Mağnetik özelliğe sahip olasıyapının düşey ve yatay yöndeki sınırları tespit edilmiştir. Bu mağnetik yapınınbölgenin aktif tektoniği içerisindeki konumu ve ilişkisi araştırılmıştır.Havadan mağnetik verilerin yorumlanması ve bu anomaliye sebep olan jeolojikyapının modellenmesi için, mağnetik verilerin kutba indirgenmesi, mağnetikverilerin gravite verilerine dönüştürülmeleri, güç spektrumundan jeolojik yapıderinliğine yaklaşım, anomaliye sebep olan jeolojik yapının yaklaşık sınırlarınıntayini, havadan mağnetik verilerin jeolojik 2-B olarak modellenmesi ve prizmalaryardımıyla jeolojik 3-B modellenmesi teknikleri kullanılmıştır.Mağnetik anomalilere sebep olası yeraltı yapısı KD-GB doğrultusunda 50 km ve KB-GD doğrultusunda yaklaşık 30 km boyutlara sahiptir. Olası mağnetik yapının enderin yeri ortalama 12 km derinliklere kadar ulaşmaktadır. Mağnetik yapı kalınlığıkuzeyde güneye göre daha kalın görünmektedir. Yapı kalınlığındaki bu değişiminArap plakası ile Doğu Anadolu yığışım karmaşığının etkileşimi etkisi altındaoluşmuş olabileceği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler : Havadan mağnetik veri, Doğu Anadolu, 3-B model.

iiiABSTRACT?QUANTITATIVE INTERPRETATION OF AEROMAGNETIC DATA OFTHE VICINITY OF LAKE VAN?Erdinç ÖKSÜMThe study area which includes the cities of Van, Bitlis and Hakkari comprisesbetween the latidudes 37.5-39 degrees North and longitudes 42-44 degrees East andtake place in Arabian-Anatolian continental collision zone which is accepted as oneof the most seismological active region of the world. In this study, the aeromagneticdata of the southern part of Lake Van have been analyzed to carry out the propertiesof the causative magnetized structures in the region by using the analysis techniqueswhich are developed in recent years. The boundaries in vertical and horizontaldirections of the causative magnetized body were determined and relationshipbetween its position and the active tectonics of the area was studied.Reduced to pole, pseudo-gravity tranformation, the azimuthally averaged log powerspectrum, boundary analysis, 2-D and 3-D modeling techniques were applied forinterpreting the aeromagnetic anomaly of the causative body.Causative underground body caused the magnetic anomalies has dimensions of 50km in NE-SW direction and approximately 30 km in NW-SE direction. Themaximum depth of the causative magnetized body is about 12 km. The thickness ofthe magnetized body appears thicker in the North than in the South. It is consideredthat the interaction of the Arabian plate and the East Anatolian accretionary complexgave rise to variation in the thickness of the body.Keywords : Aeromagnetic data, Eastern Anatolia, 3-D model.