Akromegali hastalarında tanı ve takip döneminde qt dispersiyonunun değerlendirilmesi

Abstract

AMAÇ: Kadiyak ritm anormallikleri akromegalik hastalarda klinik olarak önemlidir ve ani ölümün nedeni olabilir. Ventiküler aritmilerin klinik belirteçlerinin belirlenmesi bu hastalardaki riski değerlendirmek açısından faydalıdır. QT dispersiyonu potansiyel proaritmiyi belirlemek için kullanılır. Artmış QT dispersiyonu artmış aritmi riski ile ilişkilidir.Bu çalışmanın amacı; akromegali hastalarının QT dispersiyonlarını hesaplamak, büyüme hormonu (GH) ve insülin benzeri büyüme faktörü-1 (IGF-1) düzeyleri ile QT dispersiyonu arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. GEREÇ VE YÖNTEMLER: Bu çalışmada Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği'nde 2006- 2011 yılları arasında akromegali tanısı ile takip edilen 41 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Kontrol grubu hasta grubu ile aynı yaş ve cinsiyet dağılımına sahip, benzer komorbid hastalıkları olan 41 kişiden oluşturuldu. Akromegali hastalarının tanı anındaki (akromegali-önce) ve takip dönemindeki (akromegali-sonra) GH, IGF-1, açlık kan şekeri (AKŞ), total kolesterol, trigliserid (TG), düşük dansiteli lipoprotein (LDL) ve yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) düzeyleri kaydedildi. Bu parametreler için kontrol grubundan 12 saatlik açlığı takiben venöz kan örneği alındı.Akromegali hastalarının tanı anındaki ve 4,26±2,20 yıllık (minimum=1yıl, maksimum=11yıl) takip süresi sonundaki elektrokardiyografileri (EKG) değerlendirildi. Kontrol grubuna ise bir kez EKG ölçümü yapıldı. EKG'lerde en uzun QT (QT max), en kısa QT (QT min), QT dispersiyonu (QT max ile QT min mesafesi arasındaki fark) hesaplandı. Her bir QT mesafesi hastanın kalp atım hızına göre Bazett's formülü (düzeltilmiş QT=QT/RR sn) kullanılarak düzeltildi ve düzeltilmiş QT (QTc) intervali olarak tanımlandı. QTc dispersiyonu ise en uzun düzeltilmiş QT (QTc max) ve en kısa düzeltilmiş QT (QTc min) mesafesi arasındaki fark olarak tanımlandı.BULGULAR: Hasta ve kontrol grubunda yer alan kişilerin yaşları (sırasıyla 43,66±11,50 yıl ve 42,46±11,42 yıl) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (t=0,472; p=0,638). Cinsiyet ve vücut kitle indeksi (VKİ) açısından da gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmedi (sırasıyla p=0,258 ve p=0,366).Akromegali hastalarının tanı anıdaki QT max, QT dispersiyon, QTc max ve QTc dispersiyon süreleri kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı derecede daha uzun idi (sırasıyla p=0,016; p=0,001; p=0,001 ve p=0,002). QT min ve QTc min süreleri açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (sırasıyla p=0,286 ve p=0,080).Akromegali hastalarında takip döneminin sonunda hesaplanan QTc max ve QTc dispersiyon sürelerinin tanı anına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede kısaldığı saptandı (sırasıyla p=0,005 ve p=0,024). QT max, QT min, QT dispersiyon ve QTc min sürelerinde de kısalma olmakla birlikte bu durum istatistiksel olarak anlamlı değildi (sırasıyla p=0,128; p=0,430; p=0,054 ve p=0,051).Akromegali hastalarının takip süresi sonunda hesaplanan QT intervalleri ile kontrol grubunun QT intervalleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (tüm parametreler için p> 0,05).Kontrol grubu ve akromegali grubu birlikte değerlendirildiğinde GH ile QTc dispersiyonu arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde ilişki saptandı (r=0,221; p=0,050). Ayrıca serum IGF-1 düzeyleri ile QT max ve QT dispersiyonu arasında da istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde ilişki olduğu belirlendi (sırasıyla r=0,237; p=0,037 ve r=0,226; p=0,047).Vakaların yaşları ve VKİ'leri ile QT intervalleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki gözlenmez iken, hastalık süresi arttıkça QTc dispersiyonunun istatistiksel olarak anlamlı derecede arttığı gözlendi (r=0,440; p=0,009). SONUÇ: Çalışmamızın bulgularına göre QT intervalleri akromegali hastalarında aritmi riskini değerlendirmede faydalı olabilir ve hastalığın kontrol altına alınması bu riski azaltabilir. Serum GH düzeyi ile QTc dispersiyonu, IGF-1 düzeyleri ile QT dispersiyonu arasında ilişki saptanması bu parametrelerin aritmi patogenezindeki önemine işaret etmektedir.

PURPOSE: Cardiac rythm abnormalities are important in acromegaly patients and they can be a cause for sudden death. Establishing the clinic determinants of ventricular arythmias is important for the risk assesment in those patients. QT dispersion can be used to detect proarythmia. Increased QT dispersion is related with increased risk of arythmia.Purpose of this study is to calculate QT dispersion in acromegalic patients and reveal the relation of growth hormone (GH) and insulin like growth factor-1 (IGF-1) levels with QT dispersion.MATERİAL AND METHOD: In this study, 41 acromegaly patients who have been followed by Ankara Atatürk Education and Research Hospital Endocrinology and Metabolism Clincs between the years 2006-2011 were enrolled and evaluated retrospectively. A control group was made of another 41 healthy individuvals similar to the study group in means of demographic properties such as age, gender and comorbid conditions. GH, IGF-1, FPG (fasting plasma glucose), total chlosterol, tryglycerides (TG), low dansity lipoprotein (LDL), high dansity lipoprotein (HDL) levels of the acromegalic patients were recorded at the time of the diagnosis (pre-) and at the time of follow up (post-). Serum samples were drawn for the same parameters from the patients within the control group after 12 hours of fasting.Electrocardiograms (ECG) of the acromegaly patients, which were taken at the time of diagnosis and after mean follow up interval of 4,26±2,20 years (minimum=1 year, maximum=11 years), were evaluated. ECGs of control group patients were gained for once and evaluated as well. Maximum QT interval (QT max), minimum QT interval (QT min) and QT dispersion (substruction of QT min from QT max) were calculated for each ECG of the patients within the study and control group. Each QT distance was corrected according to the sinus rate by using Bazzet's Formula (corrected QT=QT/RR sc) and defined as 'corrected QT distance' (QTc). QTc dispersion was defined as the difference between the longest corrected QT (QTc max) and the shortest corrected QT (QTc min).RESULTS: There wasn't any statistically meaningful difference between the mean age of the patients in the study and the control group (43,66±11,50 years and 42,46±11,42 years, respectively) (t=0,472; p=0,638). Gender distribition and body mass index of the patients within the study and the control group were also similar (p=0,258 and p=0,366 respectively). QT max, QT dispersion, QTc max and QTc dispersion of the acromegaly patient group were longer than control group and the difference were statistically significant (p=0,016; p=0,001; p=0,001 and p=0,002, respectively). There wasn't any difference between groups in means of QT min and QTc min (p=0,286 and p=0,080, respectively).QTc max and QTc dispersion were significantly shorter at the end of the followup interval comparing to the values calculated at the time of diagnosis (p=0,005 and p=0,024, respectively). QT max, QT min, QTc min and QT dispersion also got shorter but the difference between before and after follow up values were not statistically significant (p=0.128; p=0.430; p=0,054 and p=0,051, respectively).There wasn't any significant difference between the QT intervals of the acromegalic patients calculated at the end of follow up and the QT intervals of the control group (for all parameters p> 0,05).When we evaluated the study and the control group together we have detected a positive correlation between GH and QTc dispersion which were statistically meaningful (r=0,221; p=0,050). We have also detected a positive corelation between serum IGF-1 levels and QT max and QT dispersion (r=0,237; p=0,037 and r=0,226; p=0,047, respectively).There wasn't any correlation between the age and the body mass index of the patients and QT intervals whereas QTc dispersion was detected getting significantly longer as the disease duration increased (r=0,440; p=0,009).CONCLUSİON: In order to our study we can claim that QT intervals can be beneficial in acromegaly patients for arythmia risk assesment and controlling of the disease can reduce that risk. Serum GH levels and QTc dispersion correlation and IGF-1 and QT dispersion can remark the importance of those parameters in the arytmia pathogenesis.